یکی از واژه‌هایی که بیشتر در حوزه بورس و بیمه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد واژه پرتفوی است که به مجموعه سهام خریداری شده توسط سرمایه گذار، اطلاق می‌شود. در واقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع نیز اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کرده تا از این طریق بتوان ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد.
به طور کلی منظور از پرتفوی، سبد سهام است که از ترکیب مناسبی از دارایی‌ها و تعهدات تشکیل می‌شود. در این میان گروهی از دارایی‌های مالی نظیر سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده‌های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و صندوق‌های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی‌ها محسوب می‌شوند.
منظور از مجموع تعهدات بیمه‌ای یا پرتفوی یک شرکت بیمه تقسیم کردن ریسک یک رشته بیمه‌ای بین چند رشته است، بدین ترتیب، سود یک رشته می‌تواند ضرر رشته دیگر را جبران کند. همچنین پرتفوی به منظور کاهش ریسک و به صورتی انتخاب می‌شود تا در شرایط عادی احتمال کاهش بازده همه دارائی‌ها به حداقل برسد.
همچنین یکی از نکات کلیدی که بیشتر در این زمینه مطرح بوده بحث مدیریت سرمایه است. اما نکته مهم این است که تشکیل سبد سرمایه‌گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یکسری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی داشته باشد تا بتوان سبد مناسبی را تشکیل داد. پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی است که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آن‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری گفته می‌شود.
همچنین به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی می‌گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است. فرض کنید سبد سهام خود را فقط از یک صنعت خاص تشکیل داده‌اید. در صورت رکود در آن صنعت، در تمامی سهام موجود در پرتفوی خود دچار ضرر خواهید شد؛ بنابراین توصیه می‌شود حتما تنوع را رعایت کرده و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت‌های مختلف پرکنید. البته توجه داشته باشید آن‌قدر تنوع سهام را زیاد نکنید که تا در مدیریت پرتفوی با مشکل مواجه شوید.
در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل‌ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهید.
مجتبی کاتب؛ کارشناس اقتصادی
