به گزارش نبض بورس، فاکتورهای اقتصادی در کنار شرایط سیاسی از مهمترین مواردی هستند که بر بازار سهام اثر‌گذار است. بودجه کشور، آینده برجام، قیمت دلار و شرایط بنیادی شرکت‌ها عوامل مهمی هستند که بر رونق و رکود بورس و روند ۸ ماهه باقی مانده از سال جاری تاثیر گذار خواهند بود.
دولت برای تامین هزینه‌های خود نیاز به کسب درآمد دارند که قسمتی از آن طریق فروش داریی‌های دولتی از جمله سهام بدست می‌آید. در سال ۹۹ در برنامه بودجه، پیش‌بینی شده بود که مبلغ ۱۲ همت از محل واگذاری شرکت‌های دولتی که بخش اعظم آن را سهام تشکیل می‌داد، کسب درآمد صورت گیرد. با بهبود شرایط بورس و افزایش قیمت سهم‌ها، دولت در نهایت توانست با اختلاف چشمگیر، مبلغ ۴۵ همت از این طریق تامین بودجه کند.
در بودجه سال ۱۴۰۰ عدد فوق به ۹۰ همت افزایش یافته است، که دستیابی به آن بسیار دور از انتظار است.
برای تامین بودجه توسط فروش سهام دولتی، قبل از هر چیزی باید شرایط مساعد و مطلوبی بر بورس حاکم باشد. زیرا که در روند نزولی و وجود صف‌های فروش سنگین به همراه نبود اعتماد و امنیت در بازار، قطعا خریداری وجود نخواهد داشت وتحقق بودجه به این وسیله غیر ممکن خواهد بود.
شاید قبل از این اقدام، دولت باید ابتدا از بازار حمایت‌های لازم را انجام دهد تا آن را به مسیری متعادل سوق دهد که این موضوع قطعا به نفع بورس و کاهش رکود در آن است.
اما در شرایطی که بازار متعادل و درصد نقدشوندگی سهام‌ها بالا است، عرضه‌های سنگین سبب کاهش قیمت سهم خواهد شد. با توجه به نااطمینانی موجود در بازار این اقدام باعث افزایش ترس در سرمایه‌گذارن و خروج مجدد پول از بازار می‌شود.
لازم به ذکر است دولت در شرایطی توانست درآمد بالایی از فروش سهام خود کسب کند، که نه تنها سهم‌ها قیمت‌های تاریخی را ثبت کرده بودند، بلکه حجم بالایی از نقدینگی در بازار وجود داشت.
درحال حاضر که اکثر نمادها ریزش‌های قیمتی شدیدی را تجربه کرده‌اند و به دلیل نااطمینانی و ناامیدی در بازار حجم تقاضا کاهش یافته است، به نطر نمی‌رسد که حتی نصف درآمد سال گذشته از این طریق کسب شود.
بنابراین اهداف سوداگرانه در بودجه و اصرار به تحقق آن به بورس صدمه خواهد زد، مگر اینکه با درنظر گرفتن تمامی جوانب و برنامه‌ریزی مناسب این کار صورت گیرد.
از طرف دیگر تخمین زده شده است که در حدود ۳۰۰ همت کسری بودجه وجود داشته باشد. کسری بودجه از عوامل افزایش تورم در کشور است. از آنجایی که تورم بر بازار سهام تاثیر گذار است و به سبب افزایش قیمت‌ها و سودآوری شرکت‌ها نیز بیشتر می‌شود لذا بودجه به شکل غیر مستقیم بر بورس تاثیر مثبت دارد، هرچند که به طور کلی مشکل بزرگی در اقتصاد است.
تا زمانی که نااطمینانی و عدم شفافیت در بازار وجود دارد، احتمال حضور سرمایه‌گذارن کم و کمتر خواهد شد و این خود مانعی بزرگ در برابر رشد بورس است. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که نتیجه مذاکرات برجام به شکل بر بورس تاثیر گذار خواهد بود؟
در حال حاضر احتمال دستیابی به توافقات در حد بالایی قرار دارد. در صورت تحقق این موضوع، وخارج شدن بانک‌ها از لیست تحریم‌ها، سهام بانکی مورد توجه قرار خواهد گرفت و شاهد رشد خوبی در آنها خواهیم بود. پالایشی‌‌ها نیز به دلیل افزایش صادرات نفت مشمول این موضوع خواهند شد.
از طرف دیگر کاهش تحریم‌ها از کانال‌های مختلفی سبب کاهش قیمت دلار خواهد شد که این به ضرر شرکت‌های صادرات محور است. اما تا حدی اثر آن با افزایش تولید و صادرات آنها جبران خواهد شد.
رفع تحریم‌ها به نفع شرکت‌هایی که برای فعالیت نیاز به کالاهای واسطه‌ای دارند نیز مفید است زیرا به معنی کاهش قیمت تمام شده و دسترسی راحتر برای آنها خواهد بود.
اما در صورتی که توافقات برجامی به هر دلیلی حاصل نشود، افزایش قیمت دلار و کسری بودجه بسیار محتمل است. که به دلیل اثرات تورمی و نیز به دلیل بهبود اوضاع صنایع صادرات محور می‌توان اثر مثبتی بر بورس داشته باشد.
لازم به ذکر است عوامل مختلفی در تعیین ارزشمندی یک شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرد، یکی از این عوامل میزان تولید و فروش آن است. در سالی که گذشت اکثر شرکت‌ها افزایش درآمدی چشمگیری را تجربه کردند که عمدتا به دلیل افزایش قیمت دلار و نیز افزایش نرخ، بوده است و نه به دلیل افزایش تولید. به طوری که حتی بسیاری از شرکت‌ها کاهش تولید داشته‌اند.
لذا این موضوع در میان مدت اثر دوچندانی بر سودآوری شرکت‌ها دارد اما در بلند مدت، جوانب منفی آن بر میزان تولید بیشتر منعکس خواهد شد، که بر ارزش بنیادی شرکت‌ها اثر گذار است.
در ماه گذشته اکثر شرکت‌های بورسی اقدام به برگزاری مجمع سال مالی منتهی به 1399 کردند. از آنجایی در این مجامع به بررسی عملکرد شرکت در سال گذشته و شناسایی سود به ازای هر سهم، پرداخته می‌شود می‌تواند اثرات مختلفی بر روی بورس داشته باشد.
در بازار سهام تهران دو دسته صنعت وجود دارد. 1- صنایعی که به بلوغ رسیدند و سودآوری دارند. در این زمان این شرکت‌ها در صورت نداشتن طرح توسعه اقدام به تقسیم سود بین سهامداران خواهند کرد، که به میزان آن از قیمت سهم کاسته خواهد شد. این اتفاق سبب کاهش P/E شرکت‌ها و انگیزه‌ای برای ایجاد تقاضا در آن سهم خواهد بود. پس از آنجایی که ممکن است سبب افزایش تقاضا و ورود پول به بازار شود، برای بورس مثبت ارزیابی می‌شود. از طرف دیگر شرکت ممکن است طرح توسعه داشته باشد. در این شرایط چون نیاز به تامین سرمایه برای انجام برنامه‌های توسعه‌ای خود دارد، لذا احتمالا سودی توزیع نخواهد شد. اما از آنجایی که برنامه‌های فوق سبب توسعه و بهبود عملکرد شرکت در آینده خواهد شد بنابراین در بلند مدت اثرات مثبتی خواهد شد.
2- شرکت‌هایی که به بلوغ نرسیدند و با ضرر مواجه هستند. در این شرایط معمولا P/E این سهم‌ها بالاتر از بازار است و درنتیجه تمایل به خرید در این نمادها کاهش خواهد یافت.
به طور کلی میزان اثر مجامع بر بورس به میزان سودآوری و عملکرد شرکت‌ها بستگی دارد. در صورتی که اکثریت صنایع، عملکرد مطلوبی داده باشند، اثرات مثبتی بر بازار سهام خواهد داشت.
منبع: بورسان
