انتظارت یا عرضه و تقاضا؟ مسئله این است.

به گزارش نبض بورس، با توجه به اهمیت موضوع مالی رفتاری سایت نبض بورس در نظر دارد تا با همکاری ثآراسادات میران محقق و پژوهشگر دانش اقتصاد رفتاری و مالی رفتاری هر هفته پنجشنبه راس ساعت ۱۱ درباره مالی رفتاری مقاله‌ای را منتشر کند. این اولین مقاله از سلسله مقالات مالی رفتاری است.

نویسنده: ثاراسادات میران | "این غرور و خودبینی است که به ما منفعت می‌رساند و نه آسودگی یا لذت. غرور و خودبینی بر این پایه استوار است که ما را در مرکز توجه و پسند قرار می دهد. آدم ثروتمند بر غنای خود می‌بالد، زیرا احساس می‌کند که ثروت او را بطور طبیعی در مرکز توجه قرار می دهد و از این منظر است که خود را بزرگ و مهم می‌بیند و به جای اینکه از مزایای ثروت بهره‌مند شود، شیفته آن می‌شود. در مقابل انسان فقیر، شرمسار از تنگدستی خود است. او احساس می‌کند که فقر و تنگدستی یا او را خارج از توجه دیگران قرار می دهد و یا اینکه اگر دیگران به او توجه می‌کنند، نوعی ترحم حقارت آمیز است و این فرد از هر دو حالت رنج می‌برد. "

این مطلب برگرفته از کتاب ثروت ملل از آدام اسمیت می‌باشد که در سال ۱۷۷۶ به چاپ رسید.

بر خلاف آنچه عموم افراد فکر می‌کنند این کتاب بیش از آنکه بر تولید ثروت تاکید داشته باشد، مباحث روانشناسی افراد را در قالب مباهات، شرمساری، تزلزل، مهر طلبی و خودخواهی مورد توجه قرار داده است.

نظریه عواطف اخلاقی از آدام اسمیت که در سال ۱۷۵۹ منتشر شد زیرساخت‌های ذهنی و فعل و انفعالات معاملات اقتصادی انسان را توصیف کرده و اصطلاح دست نامرئی برای اولین بار توسط اسمیت در این کتاب مطرح گردید. دست نامرئی به نوعی، به عنوان تعدیل کننده عوامل اقتصادی در نظر گرفته شد.

در تمامی مکتوبات اقتصادی رد پای نامرئی، اما استوار  روانشناسی و روانشناختی وجود دارد.

به عنوان مثال مفهوم مطلوبیت (Utility) به عنوان شاخصی برای اندازه گیری میزان رضایت‌مندی از مصرف یک کالا یا خدمت در علم اقتصاد مطرح گردید.

مفهوم مطلوبیت، زمینه ساز قانون عرضه و تقاضا گردید، در حالی که این مفهوم قبل از ظهور عرضه و تقاضا از انتظارات و ابعاد روانشناختی افراد، خصوصا معامله گران و سرمایه گذاران نشات می‌گیرد.

جرمی بنتام (Jeremy Bentham) متفکر اقتصادی، معتقد بود هر عملی که از افراد سرمی‌زند برای به حداکثر رساندن مطلوبیت است؛ و قاعده کلی مطلوبیت از دیدگاه بنتام، بر این اصل استوار است هر عمل بر اساس میزان خوشنودی فرد ارزیابی می‌شود و البته امروزه میدانیم که این میزان مطلوبیت از فردی به فرد دیگر متغیر است.

این آرا و نظرات موجب پیدایش مدل ساده آیی گردید که منطبق بر تئوری نئو کلاسیک، یعنی حداکثر سازی سود بود.

در این زمان بشر اقتصادی یا انسان اقتصادی عقلایی خلق گردید، که بازیگر اصلی صحنه اقتصاد بود و بر اساس این فرضیات، تصمیمات افراد کاملا عقلایی و اقتصادی اخذ می گردید.

در حالی که امروزه، محققان و اندیشمندان اقتصاد رفتاری، میدانند که نتیجه این نگرش نادیده گرفتن بسیاری از ابعاد وجودی انسان‌ها در عرصه تصمیمات اقتصادی می‌باشد.

ادامه دارد ...

ثآراسادات میران
کارشناس بازار سرمایه
محقق و پژوهشگر دانش اقتصاد رفتاری و مالی رفتاری

 آدرس اینستاگرام: https://www.instagram.com/maliraftarii