صنعت بیمه امروزه نقش مهمی در اقتصاد خدمات محور ایفا می‌کند و خدمات ارائه شده توسط این صنعت مدام در حال گسترش در سایرحوزه‌های صنایع مالی است. در ایران شرکت‌های بیمه به عنوان واسطه گر‌های مالی عمل می‌کنند. شرکت‌های بیمه خصوصی و دولتی سازمان‌هایی هستند که انواع پوشش‌های بیمه را از قبیل عمر، آتش سوزی، حادثه و ... به بیمه گذاران ارائه می‌کنند.
همچنین صنعت بیمه در اقتصاد هر کشور از دو جنبه پوشش ریسک و واسطه‌گری مالی به ایفای نقش می‌پردازد، که این دو نقش هر یک دارای اهمیت خاص خود می‌باشند. شرکت بیمه به عنوان یک موسسه انتفاعی می‌بایست از ماحصل ایفای این دو نقش به سودآوری دست یابد. زیرا هدف مدیریت مالی به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است.
باید به این نکته کلیدی اشاره کرد و گفت؛ بازار‌های مالی کارآمد و قوی از جمله ساز وکار‌های مهم در عرصه اقتصادی به شمار می‌روند. بدون داشتن یک بخش مالی کارا نمی‌توان به توسعه مالی و در پی آن به توسعه اقتصادی دست یافت. در واقع عملکرد بهینه نظام اقتصادی در هر جامعه‌ای وابسته به وجود دو بخش حقیقی و مالی کارا، قدرتمند و مکمل است. فعالیت این دو بخش در کنار یکدیگر شرط الزم و کافی برای نظام اقتصادی به شمار می‌رود، با توجه به این که آزاد سازی مالی و درجه باز بودن مالی و تجاری و اثر آن بر توسعه مالی از مباحث مهم سیاست‌های اقتصادی است. در این میان صنعت بیمه نقش متمایزی در ازاد سازی بازار‌های مالی دارد.
یکی از مهمترین شاخص‌ها در اندازه گیری عملکرد شرکت‌ها سود حاصله از عملیات آن‌ها است و شرکت‌هایی که از قدرت سودآوری بیشتری برخوردار باشند، سهام آن‌ها مورد پسند بازار قرار می‌گیرد.
به‌طور کلی دو عامل نقش تعیین‌کننده‌ای در سودآوری شرکت‌های بیمه دارند. عامل اول مربوط به عملیات بیمه‌ای است. به دلیل ماهیت این عملیات عموما شرکت‌های بیمه از محل فعالیت بیمه‌ای سوددهی ندارند و صورت‌های مالی این شرکت‌ها حاکی از تلاش آن‌ها برای به حداقل رساندن زیان از محل این فعالیت‌هاست. در واقع دلیل اصلی ایجاد و ادامه فعالیت شرکت‌های بیمه، مربوط به عامل دوم یعنی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری است. این شرکت‌ها با جمع آوری وجوه و مدیریت و سرمایه‌گذاری آن در دارایی‌ها و بازار‌های مختلف سعی در کسب بازدهی مناسب دارند تا نه‌تن‌ها زیان احتمالی فعالیت‌های بیمه‌ای خود را پوشش دهند، بلکه بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران خود کنند. در چنین وضعیتی به حداقل رساندن زیان از محل فعالیت‌های بیمه‌ای با مدیریت ریسک و ایجاد پرتفوی کم‌ریسک در محصولات بیمه‌ای از یک‌سو و ایجاد پرتفوی سرمایه‌گذاری با بازدهی بالا از سوی دیگر، از اهمیت زیادی برخوردار است.
در بررسی عامل اول از شاخص ضریب خسارت استفاده می‌شود. این عامل بیانگر میزان خسارت پرداختی در مقابل حق بیمه‌های دریافتی پس از تعدیلات ناشی از ذخایر بیمه‌ای و خسارت است. میزان اندک این نسبت بیانگر مدیریت بهینه ریسک پرداخت خسارت در شرکت‌های بیمه است.
مجتبی کاتب؛ کارشناس اقتصادی
