به گزارش نبض بورس، عبدالناصر همتی که در دولت دوازدهم رئیس کل بانک مرکزی بود با حضور در دانشگاه باهنر کرمان توضیحاتی در خصوص مصائب اقتصادی کشور ارائه داده و در خلال اظهاراتش از تاثیر وحشتناک تحریم‌ها بردرآمدهای نفتی خبر گفته است.
آنطور که همتی می‌گوید در عرض دو سال میزان درآمدهای نفتی حدود 85 درصد افت کرده و در برخی ماه‌های سال 99 میزان صادرات نفت حتی به 200 هزار بشکه در روز افت کرده است. رئیس کل سابق بانک مرکزی اما می‌گوید شرایط در حال حاضر قدری بهتر شده است، با این حال این رشد درآمدی را نه کار دولت روحانی و نه کار دولت رئیسی نمی‌داند.
همتی با بیان اینکه از ما انتقاد می‌شد که چرا در دولت دوازدهم اوراق منتشر کردیم تا دولت بدهکار شود؟ گفت: من حالا اطلاعاتی می‌دهم که تا پیش از این گفته نشده است. در شش ماه اول سال 1399 کل وصولی دولت از بابت صادرات نفت و گاز تنها یک میلیارد دلار بوده است. این می‌شد وقتی شب عید یعنی 28 و 29 اسفند حتی مسئولین وزارتی از من خواهش می‌کردند که کاری برای واریز حقوق کارمندان دولت انجام دهم. در این شرایط چه کاری به غیر از فروش اوراق می‌شد انجام داد.
همتی در ادامه افزود: در سال 99 در برخی ماه‌ها میزان صادرات روزانه نفت ایران به 200 هزار بشکه رسید.
صادرات روزانه 200 هزار بشکه نفت در حالی است که پیش از خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌ها ایران روزانه به طور متوسط بیش از 2 میلیون و 300 هزار بشکه در روز نفت صادر می‌کرد. بنابراین می‌توان گفت که اعمال تحریم‌ها میزان صادرات نفت را تا بیش از 90 درصد کاهش داده بوده است.
همتی با بیان اینکه بدون رفع تحریم‌ها نمی‌توان به توسعه اقتصادی دست یافت، گفت: برخی میگویند 20 درصد مشکلات اقتصادی ازتحریم است، این حرف اشتباه است.
به گفته همتی درآمد وصولی بانک مرکزی بدون در نظر گرفتن سهم صندوق توسعه ملی که به طور میانگین سالانه 26 میلیارد دلار بود در سال 98 به حدود 8 میلیارد دلار رسید. سال 99 در کل سال درآمدهای نفتی دولت 4 میلیارد دلار بود. یعنی درآمد دو سال در مجموع کمتر از نصف سال‌های قبل بوده است.
همتی می‌گوید: بزرگترین سرمایه‌گذار اقتصاد کشور همیشه دولت بوده است و طبیعی است که با چنین افت درآمدی با افت سرمایه‌گذاری مواجه شویم به خصوص اینکه به دلیل دخالت‌های دولت در اقتصاد و قیمت‌گذاری دستوری بخش خصوصی هم تمایل و رغبتی برای سرمایه‌گذاری ندارد.
همتی در ادامه با بیان اینکه الان شرایط بسیار بهتر از دو سال گذشته شده است، افزود: «در سه ماه ابتدایی 1400 وصلی ارزی بانک مرکزی 70 درصد کل وصولی سال قبل بود.» از آنجایی که میزان صادرات نفت در سال 99 را 4 میلیارد دلار برآورد کرده بود، می‌توان نتیجه گرفت که در سه ماهه اول حدود 3 میلیارد دلار ایران درآمد نفت و گاز داشته است.
با این حال رئیس کل سابق بانک مرکزی بر این باور است که این افزایش وصولی‌ها نه به دولت قبل ربط دارد نه دولت کنونی.
به گفته او، مسئله این است که فشار حداکثری ترامپ که هدف زمین زدن و فروپاشی اقتصاد ایران را دنبال می‌کرد، به دلیل مقاومت‌هایی که شد در عرض دو سال شکست خورد. البته که فشار اقتصادی این تحریم‌ها را مردم متحمل شدند اما آنها نیز به هدف خود نرسیدند.
رئیس کل سابق بانک مرکزی با بیان اینکه از طرف دیگر دولت جدیدی در آمریکا روی کار آمد، افزود: بنابراین تحریم‌ها با آن شدت و فشار قبل ادامه نیافت و این دلیل افزایش درآمدهای ارزی کشور در سال جاری است و هیچ دلیل دیگری ندارد.
این اظهارات همتی نشان می‌دهد که اگر مذاکرات وین به نتیجه نرسد و بایدن بخواهد مسیر ترامپ را در مقابل ایران ادامه دهد، صادرات و درآمدهای نفتی ایران بار دیگر کاهش خواهد یافت. اما آمار و رقام از میزان تولید و صادرات نفت ایران و همچنین درآمدهای نفتی کشور چه میگویند؟
اوپک یا همان سازمان کشورهای صادرکننده نفت هر ماه گزارشی از میزان تولید نفت کشورهای عضو از جمله ایران منتشر می‌کند. بخشی از این گزارش به آمار منابع ثانویه از تولید کشورهای عضو اختصاص دارد. پلاتس، آرگوس، هفته نامه پترولیوم اینتلیجنس، اتحادیه پژوهش انرژی کمبریج، آژانس بین المللی انرژی و اداره اطلاعات انرژی آمریکا 6 منبع اصلی ثانویه اوپک هستند که میزان تولید کشورهای عضو را بر اساس داده‌های به دست آماده از ردگیری نفتکش‌ها و اطلاعات دیگری برآورد می‌کنند.
آنطور که آمار این منابع نشان می‌دهد میزان تولید نفت‌خام ایران در سال 2017 و پیش از خروج ترامپ از برجام بیش از 3 میلیون و 800 هزار بشکه در روز بوده است. این آمار بدون در نظر گرفتن میعامات گازی است. میزان تولید در سال 2018 به حدود 3.5 میلیون بشکه در روز و در سال 2019 به حدود 2.3 میلیون بشکه در روز سقوط کرده است. اما بدترین سال 2020 بوده که مصادف با همان ماه‌هایی است که همتی از رسیدن میزان صادرات نفت ایران به 200 هزار بشکه در روز روایت می‌کند.
در سال 2020 میزان تولید نفت ایران کمتر از 2 میلیون بشکه در روز برآورد شده است. از این مقدار حدود 1.8 میلیون بشکه در روز در پالایشگاه‌های داخلی صرف می‌شود. هرچند آمار منابع ثانویه از دقت بالایی برخوردار نیستند، اما اظهارات همتی نشان می‌دهد این برآوردها تا حدود زیادی درست بوده است.
این منابع در سال 2021 میزان تولید نفت ایران را حدود 2 میلیون و 400 هزار بشکه در روز برآورد کرده‌اند. منابع داخلی اما میگویند میزان صادرات نفت ایران حدود یک میلیون بشکه در روز است.-بورسان
