به گزارش نبض بورس، محمدعلی رضایی هنجنی | «پایان فقر؟» مستندی است که شما را به سفری جهانی می‌برد تا با نگاهی عمیق به دلایل تاریخی، اقتصادی و اجتماعی فقر، به تحلیل چالش‌های بزرگ جهان معاصر بپردازد و در نهایت به شما نشان دهد که آیا واقعا می‌توان به پایان فقر امیدوار بود.
مستند «پایان فقر؟» ساخته‌ی فیلیپ دیاز، یک اثر سینمایی تاثیرگذار و بی‌پرده است که به بررسی علل و پیامدهای فقر جهانی می‌پردازد. این مستند، که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، به چالش‌های عمیق اقتصادی و اجتماعی جهان معاصر و نابرابری‌های گسترده در توزیع منابع مالی و اقتصادی در سطح جهانی پرداخته و با استفاده از مصاحبه‌ها، مستندات تاریخی و تحلیل‌های دقیق، سعی در توضیح چرایی وجود فقر در دنیای مدرن دارد. در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف این مستند و دلایلی خواهیم پرداخت که چرا تماشای آن برای هر فرد علاقه‌مند به مسائل اجتماعی، اقتصادی و جهانی ضروری است.
«پایان فقر؟» به سوال ساده اما عمیقی می‌پردازد: آیا می‌توان فقر را در دنیا به پایان رساند؟ این مستند به بررسی عواملی می‌پردازد که باعث استمرار فقر در کشورهای مختلف به‌ویژه در جهان در حال توسعه می‌شوند. با نگاهی به تاریخ استعمار و سیاست‌های اقتصادی ناعادلانه، «پایان فقر؟» به تماشاگران این امکان را می‌دهد که بفهمند چرا هنوز میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دلیل فقر شدید، دسترسی به خدمات بهداشتی، آموزشی و حتی نیازهای اولیه زندگی ندارند.
این مستند با استفاده از مصاحبه‌های عمیق با کارشناسان، فعالان اجتماعی و کسانی که در مناطق فقیر زندگی کرده‌اند، به صورت مستقیم و بی‌پرده به علت‌های بنیادی فقر می‌پردازد. از جمله دلایلی که این مستند به آن‌ها اشاره می‌کند، می‌توان به تاثیرات منفی سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال، استعمارگری، انحصار منابع طبیعی و نابرابری‌های جهانی اشاره کرد.
یکی از ویژگی‌های برجسته «پایان فقر؟» پرداختن به بُعد تاریخی و اقتصادی فقر است. مستند با نگاه به تاریخ استعمار و تاثیر آن بر کشورهای در حال توسعه، نشان می‌دهد که چگونه استعمارگران اروپایی در گذشته، منابع طبیعی و انسانی کشورهای مستعمره را استخراج کرده و آن‌ها را در خدمت منافع خود قرار دادند. این روند همچنان در بسیاری از کشورها ادامه دارد و باعث ماندگاری فقر در این مناطق شده است.
فیلیپ دیاز با استفاده از تحلیل‌های اقتصادی، به صورت مستند نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های اقتصادی نئولیبرال، که در دهه‌های اخیر در کشورهای در حال توسعه پیاده‌سازی شده‌اند، به شدت باعث افزایش شکاف طبقاتی و غنی‌تر شدن اقلیت‌های خاص و فقیرتر شدن اکثر مردم در این کشورها شده است. این سیاست‌ها که اغلب به‌طور مستقیم از سوی نهادهای مالی جهانی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول تحمیل می‌شوند، منجر به افزایش بدهی‌های ملی و گرسنگی و فقر گسترده در بسیاری از جوامع شده‌اند.
مستند همچنین به موضوع جهانی‌شدن و تاثیرات آن بر کشورهای فقیر می‌پردازد. جهانی‌شدن باعث شده است که بسیاری از کشورهای فقیر، به‌ویژه در آفریقا و آمریکای لاتین، با چالش‌های اقتصادی جدی روبه‌رو شوند. در این مستند، شاهد این هستیم که چگونه شرکت‌های بزرگ چندملیتی از منابع طبیعی این کشورها بهره‌برداری می‌کنند و در عین حال، مردم محلی را به ناداری و فقر سوق می‌دهند. داگلاس این فرایند را نه تنها نتیجه سیاست‌های اقتصادی، بلکه نتیجه قدرت‌های جهانی می‌داند که به‌طور سیستماتیک به نفع خود عمل می‌کنند و به قیمت فقر و آسیب‌های انسانی در کشورهای در حال توسعه، سود می‌برند.
یکی دیگر از جذاب‌ترین جنبه‌های «پایان فقر؟» این است که به صداهای افرادی که در فقر زندگی می‌کنند، اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. مستند با سفر به کشورهایی مانند هند، پرو، کنگو و کلمبیا، به مصاحبه با افرادی می‌پردازد که خود تجربه فقر را به‌طور مستقیم حس کرده‌اند. این افراد، که معمولاً در رسانه‌ها یا گزارش‌های اقتصادی صدای خود را گم می‌کنند، در این مستند فرصتی برای بیان دیدگاه‌های خود دارند.
سخنان این افراد به‌طور مستقیم و بی‌پرده به تماشاگران نشان می‌دهد که چگونه فقر بر زندگی آن‌ها اثر گذاشته است. این بخش از مستند نه تنها احساس همدردی را در بین تماشاگران برمی‌انگیزد، بلکه توانایی‌های انسانی و ظرفیت‌های این افراد را نیز نشان می‌دهد که تحت تاثیر سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته‌اند.
در پایان مستند، داگلاس به بررسی راه‌حل‌ها و چشم‌اندازهایی برای پایان دادن به فقر می‌پردازد. او از راه‌کارهایی مانند تغییر سیاست‌های اقتصادی جهانی، اصلاحات در نهادهای مالی جهانی، و همچنین اجرای عدالت اجتماعی و اقتصادی در سطح جهانی سخن می‌گوید. این بخش از مستند به تماشاگران امید می‌دهد که با آگاهی از شرایط و چالش‌های جهانی و فشار به نهادهای بین‌المللی، می‌توان به سوی دنیایی عادلانه‌تر و بدون فقر حرکت کرد.
«پایان فقر؟» نه تنها یک مستند آموزشی است، بلکه یک تحریک‌کننده برای تفکر و عمل است. این مستند به‌طور شجاعانه و بی‌پرده به مسائلی می‌پردازد که بسیاری از آن‌ها در جریان‌های خبری و رسانه‌ای معمولی به‌طور سطحی مورد توجه قرار می‌گیرند. با بررسی فقر از زاویه‌ای عمیق و جهانی، این مستند تلاش می‌کند تا تماشاگران را به فکر وادار کند و آن‌ها را به اقدام برای تغییر وضعیت فقر در دنیا ترغیب کند.
