تعطیلی بورس‌؛ از جنگ و انقلاب تا کمبود گاز

اگر در زمان دور سفر کنیم، روسیه یکی از کشورهایی است که نام آن در لیست تعطیلی بورس‌ها بسیار شنیده می‌شود. درب‌های بورس مسکو در تاریخ جولای سال ۱۹۱۴ میلادی به دلیل شروع جنگ جهانی اول، بسته شد و این تعطیلی به مدت ۳۰ ماه به طول انجامید تا بعد از آن دوباره معاملات از سر گرفته شود. این بازگشایی اما دوام زیادی نداشت و تقریبا سه سال بعد و با انقلاب روسیه که به شروع دوران شوروی منجر شد، بازار سهام این کشور با یک تعطیلی ۸۹۹ ماهه (نزدیک به ۷۵ سال) مواجه شد که بیشترین دوران تعطیلی یک بورس در طول تاریخ است. این کشور اخیرا با شروع جنگ علیه اوکراین نیز با سقوط شاخص‌های سهام خود روبرو شد و سیاستگذاران این کشور تصیم گرفتند تا برای برگشت آرامش به بازار، معاملات را از فوریه سال ۲۰۲۱ تا یک ماه بعد تعطیل کنند و پس از آن نیز شاهد شروع به کار با محدودیت‌هایی خاص بودیم.

در ادامه این لیست، بحران مالی دهه ۱۹۳۰ میلادی خودنمایی می‌کند. جایی که بورس‌های جهانی یکی از سخت‌ترین دوره‌های خود را تجربه کردند و سرمایه‌گذاران با کاهش شدید قیمت سهامشان مواجه شدند به طولی که گفته می‌شود قیمت برخی سهام از بالای ۱۰۰ دلار به زیر ۱۰ دلار نیز سقوط کرد. این دوره که از آن به عنوان «کسادی بزرگ» یاد می‌شود، منجر به تعطیلی بورس مجارستان به مدت ۱۴ سال شد. پس از این موضوع، جنگ‌ها نقش پررنگی در تعطیلی بورس‌های جهانی داشتند. در تاریخ جولای ۱۹۳۶، کشور اسپانیا با جنگی داخلی مواجه شد که بحران مالی و اجتماعی زیادی را برای این کشور به همراه داشت. بورس اسپانیا در آن زمان بورس خود را به مدت ۴۴ ماه تعطیل کرد. پس از ان تهاجم آلمان به لهستان که از آن به عنوان یکی از تراژیک‌ترین دوران‌ها یاد می‌شود، بورس لهستان را با تعطیلی ۶۲۱ ماهه (نزدیک به ۵۲ سال) همراه کرد تا تبعات آن بسیار گسترده باشد. جنگ‌های بعدی به سال‌های ۱۹۴۱ و ۱۹۴۳ و کشورهای رومانی و چک برمی‌گردد که به ترتیب منجر به تعطیلی بورس این کشورها به مدت ۶۵۲ و ۵۹۷ ماه شد.

پس از این دوران، شاهد تحولاتی در قاره آسیا بودیم. انقلاب کمونیستی چین در تاریخ ۱۹۴۹ و سوسیالیسم عربی در سال ۱۹۶۲، بورس کشور مصر و چین را به ترتیب با تعطیلی‌های ۵۰۰ ماهه و ۳۵۱ ماهه روبرو کرد تا این بار بحران‌های مالی در قاره‌ای دیگر خودنمایی کند. تا قبل از شروع قرن ۲۱، کشور آرژانتین نیز بحران مالی سختی را در سال ۱۹۶۵ میلادی تجربه کرد. طی این دوره که به عنوان یکی از سیاه‌ترین دوره‌های اقتصادی آرژانتین یاد می‌شود، بورس این کشور از قاره آمریکای جنوبی به دلیل ناآرامی‌های اجتماعی که به واسطه ابرتورم ایجاد شده بود، به مدت ۱۲۴ ماه متوقف شد. شروع قرن ۲۱ اما در همان سال‌های ابتدایی برای آمریکایی‌ها با خاطره‌ای تلخ همراه شد. در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، حادثه‌ای تروریستی منجر به تخریب ساختماهای دوقلو شد و تعداد زیادی از شهروندان آمریکایی جان خود را از دست دادند. در آن زمان بورس آمریکا در زمان این حمله با ریزش سنگینی مواجه شد و سیاستگذارن را مجاب کرد که بازار سهام را در آن روز تعطیل کنند.

تعطیلی بورس تهران اما طی چند وقت اخیر نه به دلیل جنگ بوده است نه انقلاب و نه بحران‌های مالی. سال ۹۸ سه روز بعد از ترور سردار سلیمانی، مراسمی برای برزگداشت وی برگزار شد و بورس تهران یک روز تعطیل شد. بازار سهام در سال ۱۴۰۰ و در زمانی که شیوع کرونا در جامعه به اوج خود رسیده بود نیز به دلیل کنترل شیوع این ویروس بر قطار تعطیلی‌ها سوار شد و از تاریخ ۲۵ تا ۳۰ مرداد ماه که البته ۳ روز آن روز کاری محسوب می‌شد، معاملات خود را متوقف کرد. پس از آن نیز تا به امروز تجربه تعطیلی حتی ساعتی نیز نداشته است. طی چند سال گذشته بروز اتفاقات مختلفی از جمله شهادت سردار قاسم سلیمانی، سقوط هواپیمای اوکراینی، ریزش تاریخی سهام در مرداد سال ۹۹ و...، بورس تهران را در شرایط سختی قرار داد و بسیاری اعتقاد داشتند که سازمان بورس بایستی برای کنترل شرایط، بازار سهام را برای مدتی متوقف کند اما تالار شیشه‌ای هیچگونه تعطیلی خارج از برنامه‌ای نداشت. امروز نیز به دلیل سرما و کمبود گاز خبری از دادوستد در تالار شیشه‌ای نبود./فردای اقتصاد