به گزارش نبض بورس، ۵ دی‌ماه اطلاعیه‌ای روی وب‌سایت فرابورس قرار گرفت که حاوی نکاتی برای روان شدن و تعادل‌بخشی به معاملات نماد‌های بازار پایه بود. دراین مصوبه عنوان شده بود که حجم مبنای هر یک از شرکت‌های بازار پایه که طی ۲۰ روز در تمامی لحظات صف خرید یا صف فروش بوده‌اند به ۱ تغییر خواهد یافت. از چهارشنبه ۸ دی‌ماه نیز با اعمال این مصوبه حجم مبنای ۲۲ سهم حذف شد. سرپرست فرابورس چندی پیش نیز در گفت‌و‌گویی عنوان کرده بود که این اقدام در راستای دغدغه سازمان بورس و اوراق بهادار برای افزایش نقدشوندگی سهام صورت گرفته است.
میثم فدایی سرپرست فرابورس ایران شنبه شب ۱۸ دی‌ماه خبر داد که طی هفت روز معاملاتی بعد از حذف حجم مبنا، صف فروش ۹ شرکت از بین رفته و سهام‌دارانی که قصد خروج از سهام شرکت‌های مزبور را داشتند توانستند سهام خود را بفروشند.
به گفته سرپرست فرابورس ایران، در دستورالعمل جدید بازارگردانی، یکسری اختیارات از جمله تصمیم گیری برای حجم مبنا و دامنه نوسان، به بورس‌ها و بازارگردان داده شده که فرابورس ایران نیز بر همین اساس، برای آن دسته از شرکت‌های پایه که ۲۰ روز متوالی در صف فروش یا خرید باشند؛ یعنی، معامله‌ای انجام نشده و سهم آن شرکت قفل شده باشد، حجم مبنا را بر می‌دارد تا زمانی که به تعادل برسد.
او در مصاحبه‌ای خبر داده بود که در ۳ روز نخست اعمال مصوبه معاملات ۳ سهم که یکی از آن‌ها ۳۱۲ روز قفل صف فروش بوده روان شده است. به طور مثال، یکی از سهم‌ها ۱۲۰ روز در صف فروش بود و با این کار، صف فروش آن جمع شد. همچنین، به تبعیت از این طرح، اطمینان از نقدشوندگی سهام مردم نیز بالا رفته است.
پیش بینی می‌شود که عمده این دسته از شرکت‌ها، تا دو هفته آینده به حالت تعادل برسند.
یکی از روش‌های کنترل تغییرات قیمت سهام در بورس‌های جهان، تغییر دامنه نوسان یا تعیین کمترین قیمت و بیشترین قیمت، برای معامله سهام است. در این روش، سفارش‌های خرید و فروشی که در خارج از این محدوده قرار گیرند، ثبت نمی‌شوند و قیمت، تنها در محدوده خاصی تغییر می‌کند که باعث می‌شود، نوسان روزانه آن قابل کنترل باشد.
پیش‌تر، خواجه حق‌وردی معاون نظارت بازار فرابورس از حذف مشروط دامنه نوسان خبر داده بود. به گفته او، برای نماد‌هایی که بازارگردان دارند، با شرایط هیئت مدیره بورس‌ها می‌توان دامنه نوسان را افزایش داد و این افزایش هیچ سقفی ندارد و ضوابط آن در حال تدوین است.
بر اساس اطلاعات مدیریت عملیات بازار فرابورس در ادامه اعمال این مصوبه سهم‌های دیگری نیز روان شده و از فهرست حجم مبنای ۱ خارج شدند. بدین ترتیب ۱۸ دی‌ماه ۱۰ سهم از میان ۲۲ سهم با تعادل در معاملات همراه بودند.
در این روز ۲.۳ میلیون سهم به ارزش مجموع ۱۲.۶۷۷ میلیارد ریال از «قجام» معامله شد. ۶۵۲ هزار و ۱۸۷ سهم به ارزش ۱۱ میلیارد و ۸۵۰ میلیون ریال در معاملات نماد «پارتا» جابه‌جا شد و «سخواف» نیز حجم معاملات ۱۹ میلیون و ۴۰۵ سهمی را به ثبت رساند که ۱۱۹ میلیارد و ۱۳۰ میلیون ریال ارزش داشت.
دیگر سهم از میان سهم‌های درگیر پدیده صف که به نقطه تعادل رسیده سهم «گکیش» بود که ۷۳۶ هزار و ۵۷۱ سهم از آن با ارزش بیش از ۱۵ میلیارد ریال در روز گذشته معامله شد. ۲ میلیون و ۵۰۵ سهم از «سنوین» نیز در این روز معامله شد که ۱۳ میلیارد و ۸۶۷ میلیون ریال ارزش داشت. معاملات «گپارس» نیز روان بود هر چند حجم آن ۷۱ هزار و ۶۲۰ سهم بود که ۷ میلیارد و ۵۵۶ میلیون ریال ارزش داشت.
در این میان دیگر سهمی که فرصت این را یافت که با روان شدن معاملات از فهرست حجم مبنای ۱ خارج شود «خعمرا» بود. روز گذشته ۱۳ هزار و ۳۶۹ برگه از این سهم به ارزش مجموع ۸۱ میلیارد و ۳۰۸ میلیون ریال معامله شد. «سایرا»، «وسنا» و «شمواد» نیز که نخستین سهم‌های خارج شده از حجم مبنای ۱ بودند به ترتیب با حجم ۵۴۱ هزار و ۱۸۲، ۱ میلیون و ۸۸۶ هزار و ۷۹ هزار و ۷۳۵ هزار معامله شدند. ارزش معاملات این سه سهم نیز به ترتیب ۱۴ میلیارد و ۲۸ میلیون ریال، ۱۷ میلیارد و ۳۲۵ میلیون ریال و ۳ میلیارد و ۵۷۶ میلیون ریال بود.
