آینده‌ی سهم‌های فلزات اساسی در بورس چگونه خواهد بود؟

برای پیش بینی سهم‌های فلزات اساسی باید به فروش محصولات آن‌ها در بورس کالا توجه کرد. برای مثال باید دید تولیدات فولاد مبارکه (فولاد) یا صنایع مس ملی ایران (فملی) شامل چه محصولاتی می‌شود و وابسته به کدام نهاده‌هاست. آیا نهاده‌ی مصرفی برای تولید محصولات را خود شرکت تامین می‌کند یا از شرکت دیگری می‌خرد؟ نکته مهم دیگری که باید به آن توجه شود، صادراتی بودن محصولات تولیدی هر شرکت است. اینکه کاهش یا افزایش نرخ دلار چه اثری بر قیمت محصولات صادراتی هر شرکت دارد. آیا با وجود تحریم‌ها امکان صادرات برای شرکت محیاست یا خیر. در کنار این موارد البته باید به نکاتی همچون انحصاری بودن یا نبودن محصول تولیدی هر شرکت نیز توجه کرد.

عرضه محصولات در بورس کالا

در چند سال گذشته تلاش شده که تا جای ممکن محصولات صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در بورس کالا عرضه شوند و در بازاری کارا، شفاف و عمیق مورد معامله قرار گیرند. یکی از مهم‌ترین صنایعی که عرضه قابل توجهی در بورس کالا دارد، صنعت فولاد است. طبق شیوه‌نامه‌ی جدید احتمال دارد کل زنجیره فولاد وارد بورس کالا شود و از سنگ آهن تا میلگرد و پروفیل بر روی بورس کالا معامله شود. اما نکته مهم دیگری که اهمیت بورس کالا را نشان می‌‍دهد، امکان رصد درآمد محصولات شرکت‌های بورسی است. برای مثال می‌توان نرخ‌های فروش فولاد مبارکه را پیش از انتشار گزارش‌های ماهانه تولید و صورت‌های سه ماهه تخمین زد و براساس آن در مورد خرید یا فروش یک سهم خاص تصمیم بگیریم.

بازار کالاهای پایه در بخش‌های مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی همواره با مشکلات و محدودیت‌های ساختاری زیادی روبه‌رو بوده و بخش عمده‌ای از این دشواری‌ها به دلیل عدم استفاده از ابزارهای نوین اقتصادی و عدم وجود بازارهای کارا و شفاف بوده است. شرکت بورس کالای ایران به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی، پس از پذیره‌نویسی در چهار گروه سهام‌داری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. هم‌اکنون بورس کالای ایران با تجربه‌ای بیش از ۱۳ سال، به داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای آتی مشغول است.

تحلیل سهم قبل از انتشار صورت‌های مالی ماهانه

برای تحلیل دقیق و بنیادی سهم شرکت‌های فلزات اساسی، باید به طور دقیق زنجیره تولید این فلزات را شناخت و با توجه به آن بهای تمام شده محصولات تولیدی را محاسبه کرد. برای مثال برای اینکه درآمد فولاد مبارکه طی ماه جاری و ماه‌های بعد را محاسبه کنیم، باید به آمار معاملات بورس کالا مراجعه کنیم. به طور خاص با تحلیل آهن در بورس کالا می‌‌توانیم روند قیمت میلگرد و آهن در بازار را نیز پیش‌بینی کنیم. اما گذشته از این مهم‌ترین دلیل رجوع یک سرمایه‌گذار به آمار معاملات بورس کالا اطلاع از حجم و قیمت فروش محصولاتشان است؛ البته همه محصولات فولادی در بورس کالا عرضه نمی‌شوند و به گفته معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت، تولیدکنندگان شمش فولاد باید ۶۰ درصد شمش تولیدی خود را در بورس کالا عرضه کنند. به گفته وی تصمیم در مورد اینکه کدام تولیدکننده‌ها باید شمش خود را در بورس کالا عرضه کنند، با انجمن فولاد است. در واقع تنها خواسته صمت از فولادسازها این است که ۶۰ درصد تولید شمش فولادی خود را در بورس کالا عرضه کنند. در صورتی که تولیدکننده‌ها این اصل را رعایت کنند، می‌توانند مابقی تولید خود را صادر کنند.

 سهم‌های فلزات اساسی

برای بررسی دقیق نمادهای فلزات اساسی، باید ابتدا شناختی نسبت به آن‌ها داشته باشیم. در صنعت فولاد مهم‌ترین و ارزشمندترین سهم بازار سرمایه ایران، فولاد مبارکه است. که با نماد اختصاری «فولاد» شناخته می‌شود. بخش قابل توجهی از شرکت‌های فولادی موجود در صنعت فولاد به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت مالکیت فولاد مبارکه هستند. ارزش بازار این شرکت به تنهایی حدود نیمی از ارزش بازار صنعت فولاد است. از طرفی در صنعت مس نیز بخش قابل توجهی از این صنعت تحت مالکیت مس ملی ایران با نماد اختصاری «فملی» است. به طور کلی هیچ شرکت فعال دیگری وجود ندارد که از نظر حجم تولید، با مس ملی ایران قابل مقایسه باشد. اما در نهایت نکته‌ای که برای سرمایه‌گذاری در بخش فلزات اساسی باید مورد بررسی قرار بگیرد، شاخص فلزات اساسی است. در واقع با بررسی شاخص فلزات اساسی می‌توان نگاهی کلی به بازار این صنعت انداخت و ریسک و بازدهی این صنعت را مورد بررسی قرار داد.

محصولات فولادی مصرفی داخل و صادراتی

در بازار داخلی محصولات فولادی باید این محصولات را به دو بخش اصلی محصولات نهایی و محصولات میانی تقسیم کرد. محصولات میانی شامل شمش بلوم، شمش بیلت و اسلب یا همان تختال است. محصولات نهایی نیز شامل ورق، میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی است. ورق‌ها به تنهایی از چند نوع محصول تشکیل شده‌اند. از جمله ورق گرم، ورق سرد و انواع ورق‌های پوشش‌دار مثل ورق گالوانیزه و ورق قلع اندود است. میلگرد نیز در انواع ساده، آجدار و کلاف تولید می‌شود. برای شناخت دقیق محصولات تولیدی هر شرکت باید به سایت کدال مراجعه کنیم و لیست محصولات تولیدی این شرکت‌ها را پیدا کنیم. سپس با مراجعه به سایت بورس کالا، در بخش آمار معاملات قیمت محصولات مختلف را پیدا کنیم. ویژگی مثبت اطلاعات معاملات بورس کالا، سلف بودن آن‌هاست. در حقیقت معاملات سلف ممکن است با تاخیری یک تا دو ماهه مورد تسویه قرار بگیرند؛ در نتیجه دیرتر در صورت‌های مالی شرکت ثبت می‌شوند. با مشاهده قیمت‌های معاملات بورس کالا از نرخ‌های فروش ثبت شده در صورت‌های مالی ماه‌های آینده مطلع خواهیم شد. البته باید به این نکته توجه کنیم که قیمت تمامی محصولات را نمی‌توانیم از طریق این وبسایت مشاهده کنیم. در حقیقت برخی محصولات ممکن است به طور موقتی یا به طور کلی در بورس کالا مورد معامله قرار نگیرند. برای یافتن قیمت این‎ها باید از طریق جستجوی عباراتی مانند قیمت میلگرد در بازار آهن، قیمت این محصولات و روند قیمتی آن‌ها را از طریق وب‌سایت آهن‌آنلاین ahanonline.com مشاهده کنیم. قیمت‌های بازار می‌توانند دیدی نسبی در مورد نرخ فروش شرکت‌های فلزی و فولادی و درآمد آن‌ها (مثل شرکت ذوب آهن اصفهان) به ما بدهند.

جمع‌بندی

در نهایت نکته مهمی که باید بدانیم این است که روند قیمت ارز در سامانه نیما و قیمت‌های جهانی، قیمت‌های بورس کالا را تعیین می‌کنند و علاوه بر قیمت‌های داخلی باید دیدی در مورد نرخ ارز و قیمت‌های حوزه CIS داشته باشیم. آمار معاملات بورس کالا به تنهایی برای پیش‌بینی سوددهی آینده شرکت‌ها کافی نیست. باید طرح‌های توسعه هر شرکت را بشناسیم و پتانسیل عرضه و تقاضای بازار داخلی و بازار صادراتی محصولات، همچنین ریسک‌هایی که سوددهی و درآمد هر شرکت را تهدید می‌کنند، بشناسیم و بدون اطلاع از آن‌ها بر روی شرکتی سرمایه‌گذاری نکنیم.