خطرات احتمالی تعطیلی معاملات گواهی سپرده سکه

همایون دارابی در گفتگو با ایبِنا در خصوص بحث های مطرح شده در خصوص تعطیلی بازار گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا گفت: با قطعیت کامل می توان گفت اگر این معاملات را تعطیلی کنیم مردم سرمایه های خود را به بازار فیزیکی سکه طلا راهی خواهند کرد و این هجوم سرمایه ها به بازار آزاد و غیرشفاف نه تنها برای اقتصاد مشکل ساز است، بلکه خطرات متعدی نیز برای سرمایه گذاران به همراه دارد.

خطرات احتمالی تعطیلی معاملات گواهی سپرده سکه

وی در بیان این خطرات احتمالی گفت: سرمایه گذاری در بازار فیزیکی سکه برای مردم امنیت و اطمینان خاطر لازم را ندارد. چرا که امکان سرقت سرمایه و یا سکه های خریداری شده به دلیل مراجعه حضوری مردم به بازار و ریسک های مرتبط با حمل و نقل پول و سکه ها وجود دارد و حتی ممکن است سکه های خریداری شده تقلبی باشند. این در حالی است که معاملات گواهی سپرده سکه به صورت غیرحضوری بوده و خزانه بانک ها مسئولیت نگهداری سکه های تحت تملک سرمایه گذاران را دارند. در نتیجه، در این معاملات ریسک های ناشی از حمل و نقل و نگهداری فیزیکی سکه و یا تقلبی بودن وجود ندارد.

تعطیلی بازارهای شفاف خواسته اصلی دلالان

این کارشناس ارشد بازار سرمایه با اشاره به اینکه تعطیلی بازارهای شفاف و مولد خواسته اصلی دلالان است، گفت: در جریان تعطیلی معاملات قراردادهای آتی سکه نیز که با فشار دلالان اتفاق افتاد، شاهد بودیم که حتی پس از توقف این معاملات، روند رو به رشد قیمت سکه نقدی و نیز معاملات فردایی سکه در بازار آزاد همچنان ادامه پیدا کرد و با انتقال سرمایه ها از بازار آتی به بازار آزاد، حجم این معاملات غیرشفاف و غیررسمی به شدت افزایش یافت و رونق بیشتری گرفت. بر همین اساس قانون گذار نمی تواند در تصمیم گیری پیرامون تعطیلی این بازار چشم خود را روی تحولاتی که پس از توقف معاملات آتی سکه رخ داد، ببندد.

توقف معاملات آتی سکه یک ضربه جدی به کارایی بازار بود

وی توقف معاملات قراردادهای آتی سکه را یک ضربه جدی به تنوع ابزارهای مالی و کارایی بازار دانست و تاکید کرد: توقف معاملات قراردادهای آتی سکه طلا دست معامله گران را برای پوشش ریسک معاملات و امکان اتخاذ استراتژی های متنوع کوتاه کرد و ضربه جدی را به کارایی بازار وارد آورد و تعطیلی معاملات گواهی سپرده سکه نیز ضربه جدی دیگری را به معامله گران خواهد زد.

دارابی با بیان اینکه تعطیلی این معاملات به هیچ عنوان اقدامی کارشناسی و قابل قبولی نیست، گفت: تعطیلی این بازار همانند یک نقطه سیاه در مقابل شفافیت بازار و ترویج بازارهای دلالی و غیرشفاف است. این در حالی است که توسعه بازار گواهی سپرده کالایی حرکت به سمت معاملات و اقتصاد شفاف و غیرفیزیکی است. از این رو لازم است تنها محدودیت های موجود در خزانه های بانکی پذیرش سکه در بورس مرتفع شود و راهکار آن به هیچ وجه تعطیلی نیست.

این کارشناس بازار سرمایه در بیان مزیت معاملات کاغذی در بازار گواهی سپرده سکه گفت: بازار گواهی سپرده سکه یکی از بهترین بازارها برای انتقال سکه و طلا به سمت معاملات غیرفیزیکی و مبتنی بر اوراق است. مزیت این نوع معاملات نیز در این است که بخشی از این دارایی های سپرده شده نزد خزانه بانک ها می تواند درنظام بانکی تجهیز شده و در ارایه تسهیلات درخواستی مالک گواهی سپرده سکه از شبکه بانکی به عنوان وثیقه قرار گرفته تا سرمایه ها از حالت راکد خارج شده و موجب خلق اعتبار و تزریق منابع به سمت بخش تولید شود.

محدودیت ها و هجوم سرمایه های سرگردان دو عامل بروز التهاب

وی فاصله قیمتی ایجاد شده در بازار گواهی سپرده سکه با قیمت های بازار آزاد را ناشی از محدودیت های موجود دانست و اظهار کرد: به دلیل اینکه خزانه بانک های عامل در بازار گواهی سپرده کالایی بورس کالا ظرفیت محدودی دارند، با پر شدن ظرفیت های موجود شاهد رشد تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت ناشی از بر هم خوردن توازن بین عرضه و تقاضا هستیم. ضمن اینکه گروهی از سرمایه گذاران تازه وارد به بازار سرمایه بدون آشنایی با بازار گواهی سپرده سکه وارد آن شده و اقدام به سرمایه گذاری کردند که همین عامل در رشد تقاضا و افزایش قیمت ها موثر بوده است.

دارابی افزود: هجوم سرمایه ها به بورس طی چند ماه اخیر نیز موجب شده حتی قیمت واحدهای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری به دلیل عدم آشنایی افراد به این ابزارهای مالی به بالاتر از خالص ارزش دارایی های آنها افزایش یابد که همین امر منجر به زیان سرمایه گذار می شود. همین اتفاق در خصوص گواهی سپرده سکه طلا نیز افتاد.

وی در خاتمه سخنان خود با تاکید بر لزوم جدی تر گرفتن مقوله آموزش برای سرمایه گذاران تازه وارد و رفع محدودیت ظرفیت خزانه ۴ بانک عامل در بازار گواهی سپرده سکه در بورس گفت: برای بهبود شرایط بازار لازم به نظر می رسد که ظرفیت خزانه این چهار بانک افزایش یافته و بانک های جدید نیز به عنوان خزانه پذیرش شوند.