یکم خردادماه ۱۴۰۴، جرقه یک بحران بزرگ در ساختار لجستیکی ایران زده شد. اعتصاب کامیون‌داران، ابتدا به‌صورت محدود و در چند شهر آغاز شد؛ اما طی چند روز به بیش از ۱۲۰ شهر از جمله تبریز، کرمانشاه، شیراز، بندرعباس و اصفهان گسترش یافت. موضوعی که نه‌تنها جاده‌ها را به بن‌بست کشاند، بلکه زنجیره تأمین کالاهای اساسی، مواد غذایی، و حتی بخش تولید را در آستانه فروپاشی قرار داد. طبق روال عادی، این مسئله توسط رسانه‌های داخلی نادیده گرفته شد؛ اما با گسترش آن علاوه جدی شدن موضوع و تهیه خبر و گزارش، نمایندگان مجلس نیز واکنش نشان دادند و در صحن علنی مجلس از وزیر راه و شهرسازی خواستار توضیح شدند.
این نخستین اعتصاب کامیون‌داران نیست و این گروه از کارگران از خرداد سال ۱۳۹۷ به دلیل "گران‌شدن عوارض و لوازم‌یدکی در عین ثابت ماندن کرایه بار" اعتصاب خود شروع کردند. بار دیگر مهرماه همین سال به دلیل "کمبود کرایه و کاهش سهمیه سوخت و گران‌شدن لوازم خودرو" دست به اعتصاب زدند. در آبان ۱۳۹۸ و فروردین سال ۱۳۹۹ برای "هزینه‌های سنگین و درآمد"، در سال ۱۴۰۰ و مردادماه، به دلیل "هزینه‌های سنگین، درآمد کم و کارکرد اداره گمرک" و به همین ترتیب در فروردین و آذر سال ۱۴۰۱، فروردین ۱۴۰۲ و اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ این اعتصاب‌ها به دلایل مشابه داده داشته است. همان‌طور که گفته شد، علت این اعتراضات، تکراری اما عمیق است: فشار روزافزون هزینه‌ها بر دوش رانندگانی که با عوارض سنگین، سوخت ناکافی، قیمت سرسام‌آور لوازم‌یدکی و کرایه‌های ثابت، به‌سختی گذران معاش می‌کنند و سفره‌هایشان هر روز کوچک‌تر از دیروز می‌شود.
این اعتصاب، به‌سرعت جاده‌های کشور را درگیر کرده و با مسدودشدن حمل‌ونقل بار، زنجیره تأمین مواد غذایی و کالاهای ضروری دچار اختلال شده است. اتحادیه تشکل‌های کامیون‌داران و رانندگان سراسر کشور در پیامی مسائل معیشتی و کاری را دلایل این اعتصاب دانسته است. به بیانی دیگر، اگر سوخت و معیشت راننده تأمین نشود، چرخ کامیون نمی‌چرخد و بدون آن، چرخ اقتصاد کشور هم به مشکل می‌خورد. بی‌توجهی به این هشدارها می‌تواند تبعاتی بلندمدت مانند گرانی گسترده کالاها گرفته، آسیب به اصناف و تولیدکنندگان و... داشته باشد.
زمانی که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد بارهای داخلی ایران از طریق جاده و کامیون‌ها جابه‌جا می‌شود، اعتصاب، توقف کامیون‌ها و دست از کار کشیدن رانندگان، عملاً ضربه‌ای مستقیم به تولید و توزیع کالا وارد می‌کند. این آمار به‌تنهایی نشان‌دهنده تمرکز افراطی بر یک مسیر حمل است که در مواقع بحران نظیر اعتصاب، بلایای طبیعی یا حتی درگیری‌های سیاسی کل ساختار تأمین و توزیع را مختل می‌کند و پیام جدی برای سیاست‌گذاران دارد. اینکه زیرساخت حمل‌ونقل کشور، به طور خطرناکی تک‌محور است.
اعتصاب کامیون‌داران در شهرهای مختلف گویای این نکته است که وابستگی بیش از حد به حمل‌ونقل زمینی، کشور را در برابر نوسانات و مشکلات این بخش آسیب‌پذیر کرده است. در چنین شرایطی، بار دیگر لزوم توجه به تنوع‌بخشی در شیوه‌های حمل‌ونقل، و به‌ویژه نقش مکمل و حیاتی حمل‌ونقل هوایی در مواقع بحرانی، اهمیت دوچندان می‌یابد.
حمل‌ونقل هوایی به‌عنوان یکی از ارکان کمتر استفاده‌شده در زنجیره تأمین کشور، می‌تواند در شرایط اضطراری نقش کلیدی و مهم داشته باشد و به کاهش فشار بر شبکه حمل‌ونقل زمینی کمک کند. اگرچه ممکن است این‌طور به نظر برسد که هزینه حمل‌ونقل هوایی بیشتر از حمل زمینی است؛ اما در شرایط بخاص این هزینه‌ها توجیه‌پذیر خواهد بود.
حمل‌ونقل هوایی به نسبت از انواع حمل‌ونقل دیگر مانند زمینی، دریایی و... از مزیت‌های مهمی برخوردار است. در ادامه سعی می‌شود به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شود.
سرعت بالا: یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی‌های حمل‌ونقل هوایی سرعت بالای آن است. این شیوه از حمل‌ونقل، سریع‌ترین روش برای جابه‌جایی بار و مسافر است که می‌تواند مسافت‌های طولانی را در مدت‌زمان کوتاه طی کند. این ویژگی برای کالاهای اساسی و فاسدشدنی از اهمیت زیادی برخوردار است. در شرایطی که کامیون‌داران دست از کار کشیده‌اند، استفاده از راه جایگزین و حمل هوایی می‌تواند در جابه‌جایی کالا و بارهای مهم بسیار مؤثر باشد.
عدم وابستگی به زیرساخت‌های زمینی: برای هواپیما در حمل هوایی، شبکه جاده‌ای اهمیت ندارد و با دسترس داشتن باند پروازی، می‌تواند فعالیت کند. این مزیت در شرایطی مانند بسته یا ناامن بودن جاده‌ها، اعتصاب کامیون‌داران و... اهمیت پیدا می‌کند.
امنیت بالا: حمل هوایی بار، تحت نظارت گمرک و سازمان هواپیمایی است. همچنین سیستم‌های رهگیری به‌صورت لحظه‌ای امکان مدیریت محموله را فراهم می‌کند؛ بنابراین در حمل هوایی احتمال سرقت، گم‌شدن بار، آسیب فیزیکی و... در مقایسه با حمل‌ونقل زمینی کمتر خواهد بود.
دسترسی به مناطق صعب‌العبور: هواپیما می‌تواند بار و کالاها را به مناطقی برساند که راه جاده‌ای یا ریل وجود ندارد. این مزیت در زمان بحران‌های طبیعی مانند سیل، زلزله و... و ارسال کمک و امدادرسانی به این مناطق منتقل کند که از طریق جاده یا ریل قابل‌دسترسی نیستند، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
بااین‌حال، نباید چالش‌های حمل هوایی را از یاد برد. ظرفیت محدود بار، هزینه بالای سوخت و نگهداری هواپیما، نیاز به زیرساخت‌های فرودگاهی مناسب و محدودیت در حمل برخی کالاهای حجیم یا بسیار سنگین از جمله این چالش‌ها هستند. دولت مسئول توسعه زیرساخت‌های هوایی است و باید شرایط بحرانی حمل‌ونقل را مدیریت کند؛ بنابراین باید بودجه کافی برای توسعه ساخت و به‌روزرسانی فرودگاه‌های داخلی در نظر بگیرد و ظرفیت ناوگان هوایی خصوصاً هواپیماهای باربری را افزایش دهد تا امکان جابه‌جایی سریع و بیشتر کالاها فراهم شود.
اعتصاب کامیون‌داران تنها یک اعتراض صنفی نیست؛ این یک زنگ خطر جدی برای اقتصاد ایران است که نشان می‌دهد زیرساخت‌های لجستیکی کشور آمادگی مقابله با چنین بحران‌هایی را ندارند. این اعتصاب و بحران در حمل‌ونقل زمینی، آسیب‌پذیری زنجیره تأمین کالا را به‌وضوح نشان داد و هشداری آشکار برای سیاست‌گذاران اقتصادی کشور بوده است. زمانی که یک بخش از سیستم لجستیکی کشور از کار می‌افتد، اگر جایگزینی برای آن در نظر گرفته نشده باشد، نه‌تنها بخش‌های مختلف اقتصاد کشور در معرض آسیب قرار می‌گیرد؛ بلکه اثرش را بر سایر حوزه‌های اجتماعی و سیاسی خواهد گذاشت. غیبت یک راهبرد ملی در حوزه حمل‌ونقل، می‌تواند تبعاتی فراتر از تأخیر در ارسال کالا داشته باشد؛ از افزایش قیمت‌ها گرفته تا نارضایتی‌های جمعی و آسیب به صادرات و تولید داخلی. برای مثال اعتصاب کامیون‌داران منجر به ایجاد اعتراضات کشاورزان شد و در ادامه باید دید چه گروه‌هایی دیگری تحت‌تأثیر این اعتصاب قرار گرفته و اقدام به کنش می‌کنند.
با این اوصاف، حمل‌ونقل شریان حیاتی اقتصاد است و اگر یکی از رگ‌ها دچار انسداد شود، تنها راه نجات، ایجاد مسیرهای جایگزین است. اگرچه حمل‌ونقل هوایی، به‌تنهایی کافی نیست، اما می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد و از بروز بحران‌های گسترده‌تر و چالش‌های عمیق‌تر جلوگیری کند. شرکت پست بین‌المللی پی اس پی در سریع‌ترین و ارزان‌ترین شکل ممکن خدمات خود در حوزه ارسال بسته‌های پستی به اقصی‌نقاط دنیا، خدمات پس‌کرایه، پست اکسپرس، رهگیری مرسوله پستی، خدمات door to door، حمل خرده بار یا گروپاژ، حمل‌ونقل بین‌المللی، واردات و صادرات بدون کارت بازرگانی و ترخیص کالا از گمرک، انبارداری مدرن، تحویل رایگان مرسوله در شهرهای بزرگ ایران و... را ارائه می‌دهد. این شرکت به دلیل امنیت بالا در بارگیری، حمل‌ونقل و تخلیه بار در گمرکات ایران و سایر کشورها، بسته‌بندی بسته‌های پستی و همچنین از نظر مشتری‌مداری، حرف اول را می‌زند و کسب رضایت و اعتماد مشتریانش در تمامی جنبه‌ها در اولویت این شرکت قرار دارد. بنابراین استفاده از خدمات شرکت‌هایی مانند پست سریع بین‌المللی می‌تواند جایگزینی امن برای جابه‌جایی و انتقال کالا یا بار به نقاط مختلف کشور یا منطقه باشد.
