رویداد موفق «Mashhad Invex + Mashhad Finex» که از تاریخ ۳۱ اردیبهشت تا ۴ خرداد ۱۴۰۳ در شهر مشهد برگزار شد، صحنه‌ای بود از ده‌ها نشست و ارائه‌ی تحلیلی درباره‌‌ی سناریوهای آینده‌ی بازار سرمایه و به طور کلی اقتصاد ایران و جهان. در روز پایانی این نمایشگاه، نشست ویژه‌ای به همت آکادمی سامان و با مدیریت آقای علی میرزاخانی برگزار شد.
متأسفانه من فقط ارائه‌های صاحب‌نظران و استادان آقایان دکتر فرهاد نیلی، دکتر داود سوری، دکتر بهزاد بهمن‌نژاد و آقای میرزاخانی را گوش کردم و متأسفانه پس از ارائه‌ی خود ناچار بودم جلسه را ترک کنم. آنچه در ادامه می‌آید، خلاصه‌ای از نکات اصلی مطرح‌شده توسط این سخنرانان است؛ چند پارگراف نیز در مورد ارائه‌ی خودم آورده‌ام. اسلاید سایر سخنرانان این روز هم تقدیم می‌شود. توصیه می‌کنم ویدیوی نشست‌های این روز را حتماً ببینید.
یکی از سخنرانان با رویکردی ساختارمند، چارچوبی برای تحلیل اقتصاد سیاسی ایران ترسیم کرد و نشان داد چگونه شرایط داخلی و بین‌المللی، سناریوهای ممکن برای آینده‌ی اقتصاد کشور را تعریف می‌کنند. او با دسته‌بندی چهارگانه‌ی «تقابل سخت»، «نه جنگ و نه مذاکره»، «توافق محدود» و «توافق پایدار،» پیامدهای هر سناریو را بر متغیرهایی مانند رشد اقتصادی، نرخ ارز، تورم و نرخ بهره تحلیل کرد و نقش محدودیت‌های داخلی در شکست اصلاحات اقتصادی را مورد تأکید قرار داد.
دیگری تمرکز خود را بر تحولات بازارهای داخلی، از جمله بازار مسکن و خودرو گذاشت. او نشان داد که چگونه بازدهی دیگر دارایی‌ها، نقدشوندگی پایین، رشد قیمت زمین و کاهش جذابیت ساخت‌وساز منجر به رکود عمیق در بازار مسکن شده است. وی هم‌چنین از تغییر الگوی تقاضا از واحدهای نوساز به واحدهای قدیمی سخن گفت و بازار خودرو را به‌عنوان پناهگاه جدید سرمایه در فضای انتظاری معرفی کرد.
سخنران سوم با تحلیل تاریخی نرخ ارز و رفتارهای پولی، سه پارادایم ارزی در اقتصاد ایران را معرفی کرد و نشان داد که چگونه نرخ ارز در کوتاه‌مدت از تورم تبعیت کرده و در بلندمدت تابعی از درآمد نفتی واقعی کشور است. او تأکید کرد که سیاست‌های ارزی و مالی دولت در مواجهه با شوک‌های بیرونی، از جمله تحریم و پاندمی، نقش اصلی در وقوع جهش‌های ارزی و کاهش فاصله بین آن‌ها داشته‌اند.
و سخنران چهارم با نگاهی بین‌المللی، پیامدهای سیاست‌های اقتصادی آمریکا، بازگشت احتمالی ترامپ، جنگ تعرفه‌ای و بی‌ثباتی ژئوپلیتیک را بر اقتصاد جهانی تحلیل کرد. او هشدار داد که در صورت تکرار سیاست‌های دولت ترامپ، سناریوی «فروش آمریکا» می‌تواند به افت ارزش دلار و بروز رکود تورمی در ایالات متحده منجر شود. وی هم‌چنین به ارتباط بین ریسک‌های جهانی و آسیب‌پذیری اقتصاد ایران اشاره کرد.
این نشست با تمرکز بر تحلیل داده‌محور، سناریوهای محتمل و توصیه‌های سیاست‌گذاری، نقش مهمی در شکل‌دهی به درک فعالان اقتصادی از مسیرهای آینده ایفا کرد. توصیه می‌شود برای مشاهده‌ی کامل ویدیوهای این نشست‌ها به وب‌سایت آکادمی سامان مراجعه فرمایید.
در این نشستِ صبح آخرین روز نمایشگاه «Mashhad Invex + Finex» که خرداد ۱۴۰۴ در مشهد برگزار شد، من (حسین عبده تبریزی) صحبت‌های متفاوتی داشتم که امیدوارم توجه بنگاه‌های تولیدی و مقام تنظیم‌گر کشور را برانگیزد. در سخنان خود تلاش کردم تا مرز روشن و دقیقی میان «حوزه‌ی مالی شرکت‌های غیرمالی» و «فعالیت‌های بازار سرمایه» ترسیم کنم؛ مفهومی که در عمل و سیاست‌گذاری اقتصادی کشور اغلب نادیده گرفته شده و انحراف‌هایی پرهزینه به دنبال داشته است.
عنوان کردم که وظیفه‌ی هر بنگاه اقتصادی غیربانکی یا غیرمالی، متمرکزماندن بر مأموریت اصلی خود، یعنی تولید کالا و خدمات، است. این بنگاه‌ها باید بکوشند تا بهینه‌ترین شیوه‌های تأمین مالی را برای تحقق اهداف تولیدی‌شان بیابند، اما این به معنای ورود به صنعت مالی و تبدیل‌شدن به بازیگر بازار سرمایه نیست. برای نمونه، شرکتی که در حوزه‌ی فولاد یا پتروشیمی فعالیت می‌کند، به جای آن‌که منابع و ظرفیت‌های خود را صرف تأسیس نهادهایی چون شرکت تأمین سرمایه، کارگزاری بورس یا صندوق سرمایه‌گذاری کند، بهتر است با نهادهای تخصصی مالی همکاری کرده و از ظرفیت آن‌ها بهره‌مند شود.
