روز مادر جشنی جهانی برای پاسداشت مقام و نقش مادر در خانواده و جامعه است. این روز در کشورهای مختلف در تاریخهای متفاوت برگزار میشود، اما اغلب در ماههای مارس یا مه قرار دارد. هدف از این مناسبت، گرامیداشت عشق، فداکاری و تأثیر مادران در زندگی انسانهاست.
ریشهی سنتی این روز به قرن نوزدهم در بریتانیا بازمیگردد؛ زمانی که «یکشنبهٔ مادرانه» در چهارمین یکشنبهٔ روزهی مسیحیان برگزار میشد. شکل مدرن و جهانی روز مادر اما در اوایل قرن بیستم در آمریکا به ابتکار «آنا جارویس» پایهگذاری شد. نخستین مراسم رسمی در کلیسایی در ویرجینیای غربی برگزار گردید؛ مکانی که امروزه به زیارتگاه بینالمللی روز مادر تبدیل شده است.
با گسترش این جشن در سراسر جهان، کشورها تاریخ و رسوم خاص خود را برای آن برگزیدند. در برخی کشورها مانند انگلستان و ژاپن، دومین یکشنبهٔ ماه مه به عنوان روز مادر شناخته میشود. در کشورهای عربی این روز در ۲۱ مارس همزمان با آغاز بهار برگزار میگردد. در ایران، پیش از انقلاب ۱۳۵۷ روز ۲۵ آذر و پس از انقلاب، سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان روز مادر گرامی داشته میشود.
در فرهنگ ایرانی، پیشینهی بزرگداشت مادر بسیار کهنتر است و به جشن باستانی «اسفندگان» بازمیگردد؛ روزی که به زمین، مهر، و عشق زنانه تقدیم میشود.
امروزه روز مادر در بسیاری از کشورها نهتنها نمادی از عشق و قدردانی از مادران است، بلکه فرصتی برای تقویت پیوندهای خانوادگی و یادآوری ارزش مادری در جامعه محسوب میشود.
