پس انداز دارایی ها با وجود تورم روز به روز باعث کاهش ارزش سرمایه می گردد برای جلوگیری از افت سرمایه باید به نحوی سرمایه گذاری صورت گیرد که ارزش دارایی مورد نظر حفظ شود. اما سرمایه گذاری همواره امری وقت گیر و نیازمند دانش کافی و تجربه لازم می باشد. در صورت انتخاب گزینه اشتباه ممکن است سرمایه گذار، سرمایه خود را از دست بدهد.
صندوق های سرمایه گذاری یکی از روش های سرمایه گذاری مطمئن برای افرادی است که شرایط لازم و اطلاعات کافی برای سرمایه گذاری در بورس را ندارند. در واقع صندوق های سرمایه گذاری روشی غیر مستقیم برای سرمایه گذاری در بورس می باشد که امکان بازدهی بیشتر نسبت به سپرده های بانکی را دارا هستند. یک صندوق سرمایه گذاری، مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است.
در این صندوق ها افراد حرفه ای بازار سرمایه که دارای تجربه کافی برای سرمایه گذاری می باشند سرمایه خرد افراد را جمع آوری کرده و اقدام به خرید سبد سهام می کنند.
بر طبق قوانین سازمان بورس صندوق های سرمایه گذاری باید اقدام به خرید سبدی متنوع از دارایی‌های نقدی و اوراق بهادار نمایند. بخشی از این دارایی‌ها شامل دارایی‌های با درآمد ثابت همچون سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت هستند که ریسک سرمایه گذاری را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهند. به تشکیل این سبد از دارایی‌ها در اصطلاح، «متنوع سازی دارایی‌ها» گفته می‌شود. سرمایه‌گذار می‌تواند با پرداخت مبلغی مشخص، چنین سبدی را خریداری کند و خطرات سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را کاهش دهد.
صندوق های سرمایه گذاری توسط سه نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار، متولی و حسابرس مورد بازرسی قرار می‌گیرند و تمام فعالیت‌های آنها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی می‌شود.
صندوق های سرمایه گذاری قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و فرد سرمایه گذار به راحتی می تواند سرمایه خود را نقد کند.
صندوق های سرمایه گذاری با جمع آوری مبالغ خرد قادرند در پروژه های بزرگ سرمایه گذاری نمایند بنابراین صاحبان سرمایه های خرد از منافع پروژه های عظیم منتفع می گردند.
مجموعه دارایی های صندوق سرمایه گذاری به قسمت هایی به نام واحد یا یونیت تقسیم می گردد و ارزش هر یونیت مشخص می باشد و فرد سرمایه گذار می تواند با توجه به مبلغ مورد نظر خود برای سرمایه گذاری تعداد یونیت های مورد نظر خود را خریداری نماید.
با توجه به تغییر همیشگی قیمت واحدها، میان مبلغ پرداخت شده و مبلغ واحدهای خریداری شده، مابه‌التفاوتی وجود خواهد داشت که صندوق، آن را به‌حساب فرد بازگشت می‌دهد. هنگام فروش نیز، پس از ارائه درخواست فروش واحد، دو روز زمان نیاز است تا قیمت واحدها مشخص شود و واحدهای فرد فروخته یا ابطال شود.
این نوع صندوق‌ها حداقل بین ۷۰% تا ۹۰% از دارایی‌های خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند. باقی‌مانده دارایی‌های صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف ۱۰%) در بورس سرمایه گذاری می‌شود.این صندوق ها بهترین گزینه برای افراد کم ریسک می باشد چون از حداقل سود تضمین شده و قابلیت نقدشوندگی بسیار بالایی برخورداند و در عین حال بازدهی بیشتری نسبت به سرمایه گذاری در بانک دارند.
این نوع از صندوق‌ها حداقل ۷۰% از دارایی‌های خود را در سهام سرمایه گذاری می‌کنند. ۳۰% باقی‌مانده نیز به اختیار مدیر صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌شود. این نوع صندوق ها بهترین گزینه برای افرادی است که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند اما دانش و زمان کافی را ندارند، این صنذوق ها دارای حداقل سود تضمین شده نمی باشند و ریسک بیشتری نسبت به صندوق سرمایه گذاری با درامد ثابت دارند. در کنار ریسک بالا این صندوق ها معمولا با تیم مجرب خود بازدهی بیشتری را نصیب سرمایه گذارن خود می نمایند.
این نوع از صندوق‌ها حداکثر ۶۰% از دارایی خود را در سهام سرمایه گذاری می‌کنند. حداقل ۴۰% از دارایی صندوق نیز در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی سرمایه گذاری می‌شود. این صندوق مخصوص افردا با قدرت ریسک پذیری متوسط می باشد چون بیش از نیمی از دارایی‌های آن در سهام سرمایه گذاری می‌شود. همچنین برای تعدیل این ریسک حداقل ۴۰% از دارایی‌های صندوق در اوراقی که درآمد ثابتی دارند سرمایه گذاری می‌شود.
فعالیت اصلی این صندوق‌ها، سرمایه گذاری در اوراق بهادار یا دارایی‌های فیزیکی است که به عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می‌شود. عملکرد این نوع از صندوق‌ها به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی دارد. در این صندوق واحدهای موجود در آن نیز در بورس معامله می شوند. بنابراین قیمت این صندوق ها بر اساس عرضه و تقاضا در بورس تعیین می شود.
این صندوق ها با خرید و فروش سپرده سکه و انواع اوراق بهادار مبتنی بر طلا که معمولا در بورس پذیرفته شده‌اند، به کسب بازده می‌پردازند. از طرفی افراد برای خرید و فروش این نوع دارای ریسک نگهداری طلا را متحمل نمی شوند. البته این صندوق‌ها می‌توانند مازاد دارایی‌های خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی سپرده بانکی سرمایه‌گذاری کنند.
صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان، صندوق‌هایی هستند که سرمایه‌های کوچک اشخاص حقیقی یا حقوقی را به منظور سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ ساختمانی جذب می‌کنند. با این کار امکان استفاده سرمایه‌گذاران خرد از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ و درآمدزای مسکن فراهم می‌شود. این صندوق بهترین گزینه برای افرادی است که مایل به سرمایه گذاری بر روی ملک می باشند.
صندوق‌هایی هستند که منابع مالی سرمایه‌گذاران را برای تأمین مالی پروژه‌های صنعتی، معدنی، نفت و پتروشیمی جذب می‌کنند. هدف از تشکیل این نوع صندوق‌ها، جمع‌آوری سرمایه از متقاضیان و اختصاص وجوه جمع‌آوری شده به ساخت و بهره‌برداری انواع پروژه‌های دارای توجیه است.
افراد نیکوکار با سرمایه گذاری در این صندوق ها امکان استفاده از سود سرمایه خود را در اختیار موسسات خیریه قرار می دهند مهمترین ویژگی این صندوق ها حفظ سرمایه اولیه برای فرد نیکوکار می باشد.
صندوق‌هایی که بر ایده‌ها و کسب‌وکارهای نوآورانه سرمایه‌گذاری می‌کنند و ممکن است سودی فراوان عاید افراد کنند. البته این صندوق ها ریسک بسیار بالایی دارند اما همیشه افرادی برای کسب سود بیشتر مایل به سرمایه گذاری در این صندوق ها می باشند.
نوعی تخصصی از صندوق‌ها هستند که بازارگردانی سهام شرکت یا صنعت از پیش تعیین شده‌ای را بر عهده دارند. بازارگردانی به معنای خریدوفروش سهم‌های شرکت یا صنعتی خاص است که موجب بهبود نقدشوندگی و متعادل نگه‌داشتن بازار می‌شود.
صندوق‌هایی هستند که منابع مالی جمع‌آوری شده را درست به شکلی سرمایه‌گذاری می‌کنند که عملکردی مشابه با عملکرد یکی از شاخص‌های بازار سرمایه را به دست بیاورند؛ نه کمتر، نه بیشتر.
معمولا اکثر صندوق های سرمایه گذاری برای خود سایت مجزا دارند که تمام اطلاعات لازم را در اختیار افراد قرار می دهد. اما برای مقایسه عملکرد صندوق های موجود در بازار بهترین گزینه مراجعه به سایت شرکت «فناوری مدیریت بورس تهران» به آدرس «www.fipiran.com» می باشد.
پس از انتخاب صندوق مورد نظر افراد می بایست با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به شعب منتخب آن صندوق مراجعه نمایند.
قطعاً برای افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند این سؤال پیش‌آمده که چطور می‌توانند، بهترین انتخاب را در بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری داشته باشند. بدون شک بررسی عملکرد هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه و سالانه صندوق‌ها می‌تواند کمک بزرگی برای مقایسه صندوق‌ها باشد. بررسی روند نوسانات صندوق‌ها از طریق نمودارهای NAV که در سایت اکثر صندوق‌ها قابل‌دسترسی است و همچنین مقایسه میزان ترکیب دارایی صندوق‌ها می‌تواند نقشه راه خوبی برای یک انتخاب خوب و کم ریسک تر باشد.
بامطالعه امیدنامه صندوق، می‌توانید در جریان سیاست کاری و برنامه‌ریزی صورت گرفته برای آینده پول سرمایه‌گذاری شده شما در صندوق‌های سرمایه قرار بگیرید. در امید نامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید اطلاعاتی چون: انواع کارمزدها (مدیریت، فروش، ابطال) واحدها و سهام، مهمترین ریسک‌هایی که سرمایه‌گذاران در طی سرمایه‌گذاری در این صندوق با آن روبه‌رو خواهند شد، اسامی مدیران و میزان سرمایه‌گذاری حقوق و دستمزد آنها، ضامنین، نحوه پرداخت سود و… پیدا کنید.
