به گزارش نبض بورس، مجید کشاورز، با بیان اینکه یکی از ضروریات برای ایجاد سازوکاری کارآمدتر در تجارت برق، توجه به همه بازیگران این عرصه است و خرده‌فروشان یکی از این بازیگران بوده‌اند که به رغم قابلیت‌های متعدد و قابل توجه در بازارهای مربوط به معاملات برق، هنوز جایگاه و کارکردهای ثمربخش آنها برای تسهیل تعادل در روند این معاملات در بازار برق و بورس انرژی ایران تبیین نشده است، گفت: این موضوع پیش از هر چیز ناشی از نقش کمرنگ آنها در قوانین و مقررات مربوط به تجارت برق کشور بوده است.
وی افزود: تجارت نوین برق در ایران به واسطه عمر نسبتا کوتاهی که از شروع تحولات ناشی از خصوصی‌سازی صنعت برق دارد، با مشکلات زیادی روبه‌رو است که یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، ممانعت وزارت نیرو از خصوصی‌سازی واقعی صنعت برق، یا به عبارت دیگر تصدی‌گری دولت در این حوزه است.
عضو کمیسیون بازار برق و بورس انرژی سندیکا صنعت برق با بیان اینکه یکی از نتایج سیاست‌های نادرست، نادیده گرفته‌شدن خرده‌فروشان به عنوان یکی از بازیگران مهم صنعت برق از سوی وزارت نیرو (به طور مشخص‌تر شرکت توانیر) است، گفت: به طور کلی جلوگیری از رقابتی شدن صنعت برق و دخالت‌ها و تصدی‌گری دولت در صنعت برق، موجب عدم رغبت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این حوزه و متعاقبا افزایش ناترازی می‌شود.
کشاورز با بیان اینکه مفاد دستورالعمل توسعه مبادلات برق به وضوح نشان می‌دهد که در این دستورالعمل خرده‌فروشان جایگاه مناسبی ندارند و دستورالعمل اخیر به اشاراتی جزیی به نقش شرکت‌های خرده‌فروش اکتفا کرده است، اظهار کرد: به نظر می‌رسد هدف اصلی از ابلاغ این دستورالعمل صرفا رونق بورس انرژی بوده؛ این در حالی است که افزایش معاملات در بورس انرژی و اخذ کارمزد بیشتر بدون توجه به مشکلات فنی مترتب بر این معاملات و عواقبی که گریبانگیر عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان خواهد شد، در درازمدت مشکلاتی را برای بخش خصوصی به همراه خواهد داشت.
به گفته وی متاسفانه بیشترین حجم عملیاتی و ریسک در معاملات این دستورالعمل، متوجه خرده‌فروشان است و این امر موجب می‌شود خرده‌فروشان انگیزه لازم برای گسترش فعالیت خود را از دست بدهند. با این که هدف اصلی وزارت نیرو از تدوین این دستورالعمل گسترش شفافیت و کشف نرخ برق بوده و پرواضح است که هیچ بازیگری در صنعت برق مخالف ایجاد بستر شفاف در معاملات نیست، اما تجربه‌های معاملات انجام‌شده در بورس انرژی نشان می‌دهد این بستر، از شفافیت مد نظر وزارت نیرو نیز برخوردار نیست و از سوی دیگر بورس انرژی به شدت تحت تاثیر شرکت توانیر بوده و از بازار عمده‌فروشی برق سیگنال می‌گیرد، لذا ابزار مناسبی برای کشف قیمت نخواهد بود.
عضو کمیسیون بازار برق و بورس انرژی سندیکا صنعت برق با بیان اینکه باتوجه به جمیع چالش‌ها و مشکلات فوق، به نظر می‌رسد تغییرات در این حوزه باید با توافق همه بازیگران کلیدی صنعت، سلب قدرت از نهادهای دولتی وزارت نیرو و در محیطی منصفانه تدوین شود، گفت: متاسفانه این شرایط در دستورالعمل کنونی قابل مشاهده نیست و انتقاداتی از سوی فعالان این حوزه به این دستورالعمل مطرح می‌شود.
کشاورز با بیان اینکه خرده‌فروشان می‌توانند نقش مهمی در اشاعه و گسترش منطقی و اقتصادی تجارت برق ایفا کنند، در کشور ما این خرده‌فروشی عمر چندانی ندارد و متاسفانه تاکنون نقش این بازیگر نادیده گرفته شده است، اما اقدامات مفیدی نیز برای تقویت این عنصرصنعت برق نیز انجام پذیرفته است، گفت: شرکت مدیریت شبکه برق ایران به عنوان ناظر بی‌طرف بازار برق تاکنون حمایت‌هایی برای حضور پررنگ‌تر این خرده‌فروشان در تجارت برق انجام داده است، به عنوان مثال اعطای مجوز خرید و فروش برق در تابلوی سبز و تابلوی آزاد بورس انرژی، امتیاز بزرگی به این شرکت‌ها در راستای تقویت آنها بوده است و این شرکت‌ها نیز با توجه به چابک بودن و سرعت بالا در تطبیق با قوانین جاری صنعت برق، رونق خوبی به تابلوهای جدید بورس انرژی داده‌اند.
عضو کمیسیون بازار برق و بورس انرژی سندیکا صنعت برق با بیان اینکه موضوع ضرورت خروج وزارت نیرو (شرکت توانیر) از فعالیت در حوزه تجارت برق، توسط بخش خصوصی مکررا اعلام شده است. مادامی که قدرت بازار در دست وزارت نیرو باشد، رقابت واقعی در خصوصی‌سازی صنعت برق معنی ندارد و سازوکار تجارت برق همچنان با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد بود، گفت: در حال حاضر وزارت نیرو برق را با قیمت نازل از نیروگاه‌های حرارتی خریداری می‌کند و با نرخی تقریبا معادل 60 درصد نرخ متوسط قرارداد خرید تضمینی (ECA) به مشترکین (به صورت میانگین همه مصارف کشور) به فروش می‌رساند. به گفته وی بنابراین رقابت با این بازیگر برای بخش خصوصی تقریبا ناممکن خواهد بود. واگذاری شرکت‌های توزیع برق به بخش خصوصی در بخش فنی و مهندسی (غیر از تجارت برق) واعطای مجوز و حمایت از گسترش حیطه فعالیت خرده‌فروشان تا سطح خانگی و عمومی شاید در میان‌مدت بتواند بخشی از معضلات این حوزه را مرتفع کند.
وی اظهار کرد: قاعدتا در کشورهای صاحب نظر در مدل‌های سرمایه‌گذاری صنعت نیروگاهی و پیشرو در بازار برق، از مشوق‌ها و ابزارهای مشخصی همچون گواهی ظرفیت و قراردادهای تضمینی خرید برق به منظور ترغیب سرمایه‌گذار و بازگشت سرمایه در این حوزه استفاده می‌شود، متاسفانه در کشور ما به رغم آن که ظرفیت استفاده از ابزارهای متنوعی برای بازگشت سرمایه وجود دارد، به علت عدم تدوین رویه‌ای ثابت برای بازگشت سرمایه، هر روزه شاهد کاهش رغبت برای سرمایه‌گذاری در این حوزه هستیم و نتیجه این رویه چیزی جز افزودن به میزان ناترازی مصرف برق کشور نیست.
عضو کمیسیون بازار برق و بورس انرژی سندیکا صنعت برق با بیان اینکه ایجاد بسترهای جدید قیمتی به عناوین مختلف موجب ایجاد مشکلاتی می‌شود، گفت: ایجاد انواع تابلو با قیمت‌های متفاوت و متنوع برای کالایی که در نهایت از یک کیفیت برخوردار است، غیر مرسوم و برای خریداران و مصرف‌کنندگان برق، سردرگمی به همراه خواهد داشت. این مدل از قیمت‌گذاری‌ها در بلندمدت کارایی خود را از دست خواهد داد و هدف اصلی که احداث نیروگاه جدید با راندمان بالا و ترغیب سرمایه‌گذاران برای گسترش فعالیت خود بوده، مغفول خواهد ماند. | خبرگزاری ایسنا
