به گزارش نبض بورس، از نگرانی‌های پیرامون تقاضای ضعیف گرفته تا ابهامات مربوط به عرضه، اوپک پلاس امسال نیز کار دشواری در پیش دارد.
اوپک و متحدان غیرعضو این گروه که در میان آنها روسیه قرار دارد، به دقت، چندین عامل اصلی بازارهای جهانی نفت را در سال جاری زیر نظر خواهند داشت. این مسائل عبارتند از اینکه آیا تقاضای چین برای نفت در سال ۲۰۲۵ پس از مصرف و واردات ضعیف‌تر در سال گذشته، بهبود می‌یابد؛ دولت آینده آمریکا چه سیاستی در قبال چین، روسیه و ایران در پیش خواهد گرفت و آیا دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، علاوه بر چین، بر واردات کشورهای دیگر هم تعرفه وضع خواهد کرد یا خیر.
همه این موارد خارج از کنترل اوپک پلاس است. اما حداقل یک مورد وجود دارد که این گروه می‌تواند یا حداقل باید آن را کنترل کند و آن هم، سطح پایبندی به سقف تولید نفت است.
پایبندی پر فراز و نشیب
به گفته بسام فتوح، مدیر موسسه مطالعات انرژی آکسفورد (OIES) و آندریاس اکونومواز همین موسسه، مسئله اصلی برای اوپک پلاس در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶، هدف قرار دادن قیمت مشخص نفت (ترجیحا بالای ۸۰ دلار در هر بشکه) یا بازپس گیری سهم بازار از تولیدکنندگان غیراوپک پلاس است، بلکه رعایت کامل توافق نفتی و جبران مازاد تولید تاریخی است.
فتوح و اکونومو در تحلیلی در ماه جاری نوشتند: این معیارها برای انسجام گروه و برای تاثیرات مطلوب توافق بر تعادل بازار و شکل‌دهی انتظارات بازار ضروری است. آنها افزودند: دستیابی به این معیارها، به اوپک پلاس انعطاف‌پذیری بیشتری برای عبور از ابهامات فعلی بازار می‌دهد.
اوپک پلاس در اوایل دسامبر، تصمیم گرفت آغاز حذف محدودیت عرضه به میزان ۲.۲ میلیون بشکه در روز را به جای ژانویه سال ۲۰۲۵، تا آوریل سال ۲۰۲۵، به تعویق بیندازد. این گروه همچنین روند حذف محدودیت عرضه را آهسته‌تر کرد و اعلام کرد تا سپتامبر سال ۲۰۲۶ تکمیل خواهد شد.
این گروه بر اهمیت رعایت سهمیه کاهش تولید میان کشورهای عضو و جبران به موقع آن توسط کشورهایی که به سهمیه‌های تعیین‌شده خود پایبند نبوده‌اند، تاکید کرد.
تولیدکنندگان متخلف در اوپک پلاس شامل عراق، روسیه و قزاقستان، هنوز برنامه جبران مازاد تولید خود را تکمیل نکرده‌اند. هر سه کشور متعهد شده‌اند که مازاد تولید قبلی را با کاهش‌های بیشتر جبران کنند. روسیه، عراق و قزاقستان در ژوئیه سال ۲۰۲۴، برنامه‌های خود برای جبران تولید اضافی برای شش ماه اول سال را ۲۰۲۴ به دبیرخانه اوپک ارائه کردند.
اوپک در آن زمان اعلام کرد که مازاد تولید انباشته در این شش ماه، حدود ۱.۱۸۴ میلیون بشکه در روز برای عراق، ۶۲۰ هزار بشکه در روز برای قزاقستان و ۴۸۰ هزار بشکه برای روسیه بوده است.
در برنامه جبرانی روسیه، پیش‌بینی شده است که مسکو به دلیل شرایط سخت‌تر در زمستان، بیشتر تولید مازاد خود را در ماه‌های مارس تا سپتامبر جبران کند.
اکنون دوره جبران نیز تا پایان ژوئن سال ۲۰۲۶ تمدید شده است.
ابهامات عرضه و تقاضا
تغییر تایم زمانی پایبندی و جبران مازاد تولید، می‌تواند توازن بازار را در شرایطی تغییر دهد که عوامل دیگری نیز نقش دارند.
به گفته تحلیلگران، با توجه به تصمیم اوپک پلاس برای به تعویق انداختن آغاز افزایش عرضه تا آوریل سال ۲۰۲۵، مازاد بازار در سال ۲۰۲۵ ممکن است به اندازه‌ای که قبلا تصور می‌شد نباشد، اما به هرحال، مازاد عرضه مشاهده خواهد شد.
اقدامات بعدی اوپک پلاس، به عوامل مختلف در بازار بستگی دارد. اوپک و گروه گسترده‌تر اوپک پلاس، به این مباهات می‌کنند که در مدیریت تعادل بازار نفت فعال هستند، اما ممکن است مجبور شوند بار دیگر در سال جاری واکنش نشان دهند.
عرضه از سوی روسیه و عراق در حال حاضر تحت فشار قرار گرفته است. دولت بایدن در روزهای پایانی عمر خود، صادرات نفت، معامله‌گران و نفتکش‌های روسیه را هدف شدیدترین تحریم‌ها قرار داد این تحریم‌ها باعث شد قیمت نفت ظرف مدت دو روز، به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کند.
دوره ریاست جمهوری ترامپ، به طور رسمی، از دوشنبه هفته جاری آغاز می‌شود و انتظار می‌رود که به زودی تحریم‌های گسترده‌تر از سوی ترامپ علیه برخی از اعضای اوپک پلاس اعمال شود.
هند و چین، در حال حاضر، به دنبال منابع تامین جایگزین هستند زیرا تمایلی به معامله با نفتکش‌ها، بازرگانان و شرکت‌های بیمه که هدف تحریم‌های آمریکا شده‌اند، ندارند. اگر عرضه روسیه محدودتر شود، سایر تولیدکنندگان اوپک پلاس می‌توانند بشکه‌های بیشتری را در مدت کوتاهی، به بازار برگردانند.
با این حال، عرضه غیراوپک پلاس با عرضه بالاتر از سوی آمریکا، برزیل، گویان، کانادا و آرژانتین، رشد خواهد کرد. این رشد می‌تواند برای پاسخگویی به رشد مورد انتظار در تقاضای جهانی نفت کافی باشد و بازار ممکن است با اضافه شدن بشکه‌های اوپک پلاس، گرفتار مازاد عرضه شود.
بعلاوه، سیاست‌های تجاری دولت ترامپ یا همان تعرفه‌ها، می‌تواند رشد اقتصادی در چین، آمریکا و دیگر اقتصادهای بزرگ را کاهش دهد و رشد تقاضای جهانی نفت را به طور بالقوه، در کوتاه مدت و میان مدت کاهش دهد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، ژئوپلیتیک و انتخاب‌های سیاست خارجی و تجاری دولت جدید آمریکا، بر نظم و اقتصاد جهانی تاثیر می‌گذارد و اوپک پلاس باید با دقت تمام این موارد را طی کند تا یک نیروی تاثیرگذار در بازار نفت بماند. | خبرگزاری ایسنا
