واژه وارونگی هوا از کلماتی است که همزمان با دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد و تولید بنزین با کیفیت پایین، بیشتر و بیشتر به گوش ساکنان کلانشهرها رسید.در دولت های بعدی هر چند تلاش شد تا از بار آلودگی هوا با طرح های نوسازی خودروهای فرسوده، افزایش کیفیت بنزین تولیدی و واردات خودروهای هیبریدی کاسته شود اما به دلایل مختلف این تلاش ها با نتایج کمتری همراه شد.
تغییرات اقلیمی، تغییرات شدید آب و هوایی، خشک سالی و عدم توجه به معماری شهرها از جمله مشکلاتی بود که در تشدید آلودگی هوا به خصوص در کلانشهرها ایفای نقش می کرد.اما از معضلی به نام خودروهای تولید داخل با کیفیت پایین در بحث وارونگی هوا نمی شود به سادگی گذشت.معضلی که در سال های اخیر و حضور فرشاد مقیمی در گروه صنعتی ایران خودرو با جدیت بیشتر و نتایج ملموس تری پیگیری شده است.
تخصیص بودجه تحقیقاتی به مراکز تحقیق و توسعه و توجه بیشتر به مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو “ایپکو” از جمله اقداماتی بود که در این دوره نتایج مثبتی برای محیط زیست و كاهش آلايندگي در پی داشت هر چند کارهای دیگری در حوزه سازگاری فرآیندهای تولید با محیط زیست در این گروه صنعتی مانند تصفیه فاضلاب صنعتی انجام شد.
در سال های اخیر ايران خودرو مباحث زیست محیطی را در دو مسیر حوزه سازگاری فرآیندهای تولید با محیط زیست و افزایش سطح تکنولوژی پیشرانه های خود پیش برده است که هر دو به نتایج مثبتی ختم شده است.
گروه صنعتی ایران خودرو طرح ارتقای موتور پارس بنزینی، سمند بنزینی، پارس و 405 دوگانه سوز به XU7P با استاندارد آلایندگی یورو 5 را به عنوان یکی از تغییرات بنیادی در کاهش سطح آلایندگی این محصولات دنبال می کند.
عرضه تارا با پیشرانه TU5پلاس نیز یکی از مهمترین فعالیت های ایران خودرو در این مسیر بوده است که ارزش آن را در شرایط سخت تحریم ها دو چندان می کند.
ایران خودرو اما مقابله با آلایندگی های محیط زیستی را در همین نکات خلاصه نکرده است بلکه کوشیده تا با تدوین نقشه راه این مسیر را برای سال های بعد نیز ادامه دهد.
پیشبرد سریع برنامه ها در زمینه طراحی و تولید انبوه خانواده گیربکس های دستی ارتقا یافته و انواع گیربکس های اتوماتیک، تغییر نسل پیشرانه ها و ارتقای عملکرد قوای محرکه فعلی و تنوع بخشي به سبد سوختي از مهمترین برنامه های ایران خودرو برای شکل دهی به نسل آینده خودروهای بومی ایران با هدف کاهش آلایندگی و ارتقای استاندارد آلایندگی خودروهای داخلی به یورو6 است.
گروه صنعتی ایران خودرو در گام نخست توسعه پیشرانه ها وتدوین نقشه راه، در سال 1400 اقدام به نهایی سازی ارتقای پیشرانه های فعلی در راستای تطبیق آن ها با استاندارد روز آلایندگی یورو 5 کرده است.
خانواده پیشرانه های 3 استوانه ای که در ابتدای سال 1400 رونمایی شد با عنوان IK3 بر پایه نسخه های بنزینی و CNG با امکان تجهیز به سیستم پرخوران توربوشارژر بومی نسل آینده قوای محرکه محصولات ایران خودرو خواهند بود که دو فاکتور کاهش محسوس مصرف سوخت و کاهش آلایندگی تا سطح استاندارد یورو 6 را برای خودروهای داخلی فراهم می کند و در عین حال سطح قدرت و گشتاور تمامی خودروها را علی رغم كاهش حجم موتور، از 20 تا 80 درصد افزایش می دهد.
ایران خودرو در تدوین نقشه راه پیشرانه های این شرکت با اتکا به مرکز تحقیقات موتور ایپکو، پا را از اینهم فراتر نهاده است.
گام بعدی ایران خودرو در مسیر توسعه قوای محرکه در حوزه پیشرانه مربوط به پیشرانه های میکروهیبرید میشود که می تواند به میزان قابل توجهی در مصرف سوخت صرفه جویی نماید.
خودروهای مجهز به تکنولوژی میکروهیبرید با اتکا به موتورهای الکتریکی بخشی از وظایف خودرو را از دوش پیشرانه سوخت فسیلی برمی دارد که از آن جمله می توان به برقی سازی سیستم کمکی فرمان و در آینده سیستمی نظیر خاموشی موقت خودرو در توقفها و روشن شدن موتور به هنگام فشردن پدال گاز برای حرکت اشاره کرد که پیش درامدی برای معرفی نسل بعد خودروهای پاک ایران خودرو خواهد بود.
نقشه راه ایران خودرو اگر همچنان طبق مسیر تدوین شده پیش رود و با مشکلات بودجه اي مواجه نشود در اواخر سال 1402 می تواند این شرکت را به سمت نسخه های تمام هیبریدی با اتکا به پیشرانه های خانواده IK3 سوق دهد.
ایران خودرو بر اساس این نقشه راه، برقی سازی گام به گام محصولات و قوای محرکه را همچون سایر خودروسازان بزرگ در نظر دارد که می تواند به کاهش آلودگی هوا در کشور منتهی شود.
هر چند خودروسازان دنیا به سمت برقی شدن محصولات در سال های آینده پیش می روند و اتحادیه اروپا برنامه هایی برای ممنوعیت پیشرانه های درونسوز در نظر دارد اما واقعیت با برنامه های بلندپروازانه تفاوت دارد.
واقعیت این است که هر چند مطالعه روی پیشرانه های برقی از اهمیت بسیاری برخوردار است اما بد نیست که حداقل برای 10 سال آینده بخشی از تمرکز خود را روی تولید پیشرانه دوگانه قرار دهیم تا ازین منبع خدادادی در صنعت خودرو بهره بیشتری ببریم چرا که مشکلات تامین مواد اولیه باتری نظیر کبالت، مشکلات سازگاری باتری با آب و هوای کشور، نبود ایستگاه های شارژ خودروهای برقی در کنار تکنولوژی هایتک برخی از قطعات می تواند مانع بزرگی بر سر راه این برنامه برای ما باشد. اين در حالي است كه صنعت خودروي كشور توان طراحي و توليد خودروي برقي را دارد.
در کل اما آنچه قابل تقدیر است، حرکت ایران خودرو به سوی پیشرانه ای بروز و مدرن با استاندارد آلایندگی یورو6 است که در این شرایط تحریم اهمیت به سزایی دارد.