صعود جهانی دلار

شرایط اقتصادی در اقتصادهای بزرگ به نسبت ماه های قبل رو به بهبود رفته است تا جایی که تا پایان ماه فوریه متوسط نرخ بیکاری در بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا به ۴.۵ درصد رسید. طی این مدت شمار افراد بیکار آلمانی با ۴۸ هزار نفر کاهش نسبت به ماه قبل دو میلیون و ۱۰ هزار نفر رسیده و جمعیت شاغلان نیز در آلمان در این ماه با ۰.۶ درصد افزایش نسبت به ماه قبل به ۴۲ میلیون و ۱۶۰ هزار نفر رسیده است. در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، شمار بیکاران آلمانی ۰.۱۵ درصد بیشتر شده است.

اقبال بانک‌های مرکزی جهان به دلار رو به کاهش است و ارزهای امن‌تر نظیر ین ژاپن و فرانک سوئیس و همچنین یوان چین در حال گرفتن جای اسکناس سبز هستند. آن‌طور که داده‌های جدید صندوق بین‌المللی نشان می‌دهد، سهم دلار از ذخایر ارزی جهان در پایان سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ به ۵۹ درصد رسیده است تا بدین ترتیب بیشترین کاهش فصلی سهم دلار در ۲۵ سال اخیر به ثبت برسد. از سوی دیگر روند افزایش سهم یوان چین از ذخایر ارزی جهان کماکان ادامه دارد و این ارز حدود ۲.۳ درصد کل ذخایر را تشکیل می دهد که ۰.۱ درصد بیشتر از رقم ثبت شده در فصل قبل است.

در حالی که مشکلات مالی کشورهای مختلف در نتیجه مقابله با کرونا تشدید شده است، به نظر می رسد آمریکا به دلیل در اختیار داشتن قدرت چاپ دلار دست بازتری در مقایسه با بسیاری از رقبا برای مدیریت بحران فعلی داشته باشد. در ژاپن که سطح تولیدات ناخالص داخلی هنوز فاصله زیادی از زمان قبل از آغاز بحران کرونا دارد، دولت این کشور اعلام کرد سیاست های پولی و مالی فعلی را دست کم تا پایان امسال ادامه خواهد داد و این مساله باعث تضعیف موقعیت ین شده است. در بین دیگر رقبای دلار نیز فرانک به دلیل فاصله صادارات سوییس تا قبل بحران کرونا، در موضع ضعیف تری قرار دارد.  

افزایش سنگین مخارج دولت ها احتمال ایجاد یک بحران بدهی فراگیر را در سطح جهان تقویت کرده است. آنتونی گوترش- دبیر کل سازمان ملل- با اشاره به ریسک های بر سر راه توسعه پایدار جهان گفت: چشم انداز رشد پایدار خیلی محتمل نیست. به گفته گوترش سال قبل تنها شش کشور جهان حجم بدهی های خود را کاهش دادند. کشورهای با درآمد پایین و متوسط رو به پایین در نتیجه کرونا استقراض بیشتری کرده اند و اکنون در توانایی آن ها برای بازپرداخت بدهی ها به کشورهای ثروتمند شبهه جدی وجود دارد. این مساله می تواند به موجب خود یک بحران بدهی جدید را در سطح جهان ایجاد کند. 

نگرانی از توزیع نامتوازن واکسن کرونا در نقاط مختلف به ویژه کشورهای با درآمد کمتر باعث افزایش مجدد تقاضا برای دارایی های امن تر شده است. صندوق بین المللی پول در همین رابطه هشدار داده است که اختلاف قابل توجهی در پیشرفت واکسیناسیون در نقاط مختلف جهان وجود دارد و این مساله رشد اقتصادی جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. طبق برآورد این نهاد، خسارت ناشی از شیوع کرونا برای اقتصاد جهانی تا سال ۲۰۲۵ چیزی در حدود ۲۲ تریلیون دلار خواهد بود اما انتظار می رود رشد اقتصادی امسال و سال اینده در بسیاری از کشورها مثبت باشد. 

روابط چین با کشورهای غربی بار دیگر دچار تنش های جدیدی شده است. پس از اعمال تحریم های متقابل چین و اتحادیه اروپا علیه یکدیگر بر سر مسائل حقوق بشری، چین ۹ فرد و چهار نهاد انگلیسی را تحریم کرد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که انگلیس شماری از اشخاص چینی را به دلیل نقض حقوق بشر در منظقه سین کیانگ تحریم کرد. چین بزرگ ترین شریک تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا است و افزایش تنش های بین طرفین می تواند به مانند دوره ترامپ بر مراودات تجاری و حجم سرمایه گذاری های متقابل دو طرف تاثیر منفی بگذارد.  

سخنان جدید ژانت یلن- وزیر خزانه داری آمریکا- نشان می دهد که دولت بایدن تصمیم گرفته است تا درامدهای خود را حتی به بهای کندتر شدن رشد اقتصادی افزایش دهد تا کمی از سرعت نگران کننده روند افزایشی کسری بودجه دولت بکاهد. یلن با بیان اینکه اقتصاد آمریکا حتی پس از پایان همه گیری کرونا نیز تا مدتی درگیر پیامدهای آن خواهد بود، افزود که وی کاملا از توسعه برنامه های افزایش مالیاتی در آینده دفاع می کند. دموکرات ها پیش از این هم با برنامه های کاهش مالیاتی که در دولت ترامپ به اوج خود رسید و مورد حمایت جمهوری خواهان بود، مخالفت کرده بودند.

مشاهده جهش‌های اخیر این ویروس در نقاط مختلف و همچنین افزایش مبتلایان نشان می دهد که باید مدت زمان بیشتری را برای پایان کار کرونا با اقتصاد جهانی در نظر گرفت. بانک جهانی هشدار داده است که تا پایان امسال بین ۵۵ تا ۶۳ میلیون نفر در سراسر جهان تحت تاثیر کرونا دچار وضعیت فقر مطلق خواهند شد. در برنامه این بانک با هدف کاستن از تبعات اقتصادی کرونا که از آوریل سال قبل شروع شده و تا ماه ژوئن ادامه خواهد داشت ۵۵ میلیارد دلار اعتبار تخصیص داده شده است که به ۱۳۰ کشور وام پرداخت می شود.

تاکنون بیش از ۱۳۰ میلیون و ۵۰۴ هزار و ۲۱۳ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین دو میلیون و ۸۴۴ هزار و ۵۷۷ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۵۶۶ هزار و ۷۷۲ نفر، برزیل با ۳۲۵ هزار و ۵۵۹ نفر، مکزیک با ۲۰۳ هزار و ۶۶۴ نفر، هند با ۱۶۳ هزار و ۵۰۷ نفر و انگلیس با ۱۲۶ هزار و ۸۱۶ نفر بوده است.

سیمون هاروی - استراتژیست ارشد ارزی در موسسه مونکس یوروپ - گفت: بازارها هنوز به قطعیت در خصوص مسیر آینده نرسیده اند، چرا که اطلاعات دریافتی معمولا کم و متناقض است. تا وقتی که تصویر روشنی از اقتصاد و تصمیمات آتی فدرال رزرو نداشته باشیم حدس این که چه مسیری پیش روی دلار خواهد بود کار اسانی نیست. اگر بانک مرکزی آمریکا در عمل نشان دهد که تمایل دارد فضای مطلوب مالی برای فعالیت های اقتصادی را حفظ کند شاهد صعود دلار به قله های بالاتر خواهیم بود.  

شاخص دلار

شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات امروز با ۰.۱۱ درصد افزایش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۳.۰۴ واحد بسته شد.

نرخ برابری هر فرانک سوئیس نیز معادل ۱.۰۶۱ دلار اعلام شد. (نرخ های فوق بر حسب ساعت پایانی معاملات بازارهای ارزی نیویورک محاسبه شده است.)

ارزهای اروپایی

در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با ۰.۱۱ درصد کاهش نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۳۸۲ دلار مبادله شد. یورو ۰.۰۸ درصد پایین رفت و با ماندن در کانال ۱.۱۷ به ۱.۱۷۶ دلار رسید.

ارزهای آسیایی

در معاملات بازارهای ارزی آسیایی، هر دلار با ۰.۱۲ درصد افزایش به ۱۱۰.۷۰۳ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار آمریکا به ازای ۱.۳۱۵ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۶.۵۶۷ یوان چین اعلام شد.