به گزارش نبض بورس، مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که فروش تعهدی یعنی چه؟ اظهارکرد: فروش تعهدی در بازار سرمایه ایران جایگزین ابزار استاندارد فروش استقراضی شد.
او افزود: در فروش استقراضی سرمایه گذار یک سهم را از کارگزار قرض می‌گیرد و این سهم را می‌فروشد و مجدد این سهم را خریداری می‌کند و به کارگزار پس می‌دهد. این فعالیت کمک می‌کند که اگر سرمایه گذار پیش بینی کند که قیمت سهمی در آینده افت خواهد کرد، از این نزول سهم سود و بازدهی دریافت کند.
سوری تصریح کرد: به این صورت سهامدار زمانی که سهم را قرض گرفت در قیمت بالاتری می‌فروشد و زمانی که قیمت سهم افت کرد در قیمت‌های پایین‌تر دوباره سهام را خریداری می‌کند و باز می‌گرداند و از این افت قیمت سهم و نزول بازار سود به دست آورده است، مکانیز فروش تعهدی بر اساس وکالت است.
سوری درباره این که فروش تعهدی در ایران به چه شکل است؟ بیان کرد: در ایران به واسطه این موضوع که باید در چهارچوب شرع این معاملات انجام شود، خرید و فروش سهام بر اساس عقد بیع انجام می‌گیرد و در عقد بیع کسی که سهام را می‌فروشد باید مالک سهام باشد و عملا طبق قیود اسلامی کسی حق ندارد دارایی را که قرض گرفته است به فروش برساند.
او افزود: به همین دلیل کمیته فقهی بر ابزار فروش استقراضی ایراداتی داشته‌اند و در نهایت مکانیز فروش تعدی را به عنوان جایگزین معرفی کردند که پایه آن بر اساس عقد وکالت است. یعنی سرمایه گذار به وکالت از صاحب سهم آن را می‌فروشد و بعد به وکالت از آن سهام را خریداری می‌کنند؛ که از ۴ اسفند ماه سال نود و هشت با پنج سهم بورسی این ابزار به اجرا در آمد.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که به چه دلیل در بازار سرمایه ایران از فروش تعهدی استقبال نشد؟ اظهار کرد: به واسطه عمق کم این بازار و انحراف زیادی که از مدل استاندارد فروش استقراضی وجود داشت نتوانست جایگاه خود را در بازار سرمایه پیدا کند.
سوری در پاسخ به این سوال که فروش تعهدی چه کمکی می‌تواند به بازار سرمایه کند؟ بیان کرد:اگر فروش تعهدی با ابزار فروش استقراضی قرابت و نزدیکی بیشتری داشت بسیار می‌توانست به بازار کمک کند با بالا رفتن نقدشوندگی بازار افراد از بازار منفی نیز می‌توانند بازدهی کسب کنند؛ و پول خود را از بازار خارج نکنند و در نهایت فروش تعهدی ابزاری جایگزین فروش اسقراضی بود که به دلایلی به صورت موفق انجام نگرفت.
