سکته آمبولی (به انگلیسی: Embolic stroke) زمانی اتفاق میافتد که لخته خون در جایی غیر از مغز تشکیل شده و سپس به مغز آمده و در عروق مغزی گیر می کند. در نتیجه ی این انسداد و عدم خونرسانی به مغز سکته رخ می دهد.
سکته مغزی چیست؟ (علائم، تشخیص و درمان) »
آمبولی نوعی از سکته ی ایسکمیک است. سکته ی ایسکمیک به نوعی از سکته گفته می شود که در آن عروق مغزی مسدود می شوند. به همین علت به ایسکمیک، سکته انسدادی نیز گفته می شود.
سکته ی ایسکمیک یا انسدادی چیست؟ »
مغز در نزدیکی قلب و ریه قرار گرفته است تا اکسیژن و مواد غذایی بخوبی و به سرعت به آن برسد. اگر یکی از این عروق مسدود شود دیگر انرژی برای کارکردن مغز تامین نمی شود. در نتیجه فعالیت آن منطقه مغز از کار میافتد. در طی چند دقیقه نیز سلول های مغزی شروع به مردن می کنند.
لخته های خونی که منجر به سکته امبولی می شود می تواند در هرجایی تشکیل شود. اما بیشترین جایی که این لخته ها تشکیل می شود در قلب یا قسمت بالای سینه و گردن است.
بعد از جدا شدن این لخته خون، در مسیر جریان خون حرکت کرده و به قسمت های مختلف بدن می رود. لخته زمانی که به رگ های کوچک درون مغز برسد درآنجا گیر کرده و باعث انسداد می شود. این انسداد باعث قطع جریان خون به مغز می شود.
به این انسداد ایجاد شده امبولی می گویند. آنها می توانند از جنس حباب هوا، قطعه های چربی و یا پلاکت باشند. امبولی می تواند در نتیجه ی ضربان قلب غیرطبیعی (فیبریلاسیون دهلیزی) باشد. در این بیماری ضربان قلب به طور موثر و منظم نیست در نتیجه می تواند منجر به تشکیل امبولی شود.
(تصویر بالا یک حباب هوا را در رگ خونی نشان می دهد. این حباب مانع خون رسانی شده و باعث سکته می شود. اگر به کسی آمپول هوا بزنید به همین دلیل باعث مرگش میشه!)
سکته معمولا بدون هیچگونه علائمی و به صورت ناگهانی رخ می دهد. وقتی علائم پس از سکته نمایان می شوند می توان به طور تقریبی فهمید که کدام ناحیه از مغز آسیب دیده است.
شایع ترین علائم سکته عبارتند از:
سکته امبولی هیچگونه علائم ویژه ی مخصوص خود ندارد. علائم آن از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علائم عضلانی شامل:
علائم شناختی ممکن است شامل:
این علائم به صورت ناگهانی ظاهر می شوند.
اگر متوجه شدید که هر یک از این علائم درحال شروع هستند سریعا با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید. متخصصان می توانند علائم را بهتر ارزیابی کرده و اگر نیاز به درمان باشد سریعا اقدام کنند.
سکته امبولی و دیگر سکته ها تهدید کننده ی زندگی هستند. جریان خون باید در سریعترین حالت ممکن به مغز برگردد. هر ثانیه حیاتی و مهم است.
پزشک ممکن است از داروهای ضدلخته خوراکی یا تزریق داخل وریدی استفاده کند. همچنین درصورت نیاز از کاتتر برای برداشتن لخته خون استفاده شود.
پزشک ممکن است از آزمایش های زیر برای تشخیص بهتر و درمان سکته مغزی استفاده کند:
پزشک ممکن است آزمایش خون نیز از بیمار بگیرد تا موارد زیر را بررسی کند:
دانستن این موارد کمک می کند تا برنامه درمانی دقیقی برای فرد در نظر گرفته شود.
برای جلوگیری از سکته های بعدی جراح ممکن است تصمیم بگیرد رگ هایی که با پلاک باریک شده اند را باز کند. همچنین ممکن است از استنت برای باز نگه داشتن عروق استفاده کند.
عوامل موثر در بهبودی:
بعد از اینکه شرایط بحرانی سکته تمام شد، مرحله ی درمان و بهبودی شروع می شود. در این مرحله به بازگرداندن هر توانایی که فرد از دست داده بود پرداخته می شود و برنامه توانبخشی او شروع می شود.
برنامه ی توانبخشی و درمانی بیمار بستگی به جایگاه آسیب در مغز و توانایی های از دست رفته بیمار دارد.
ممکن است برای مدتی نیاز باشد که بیمار تحت مراقبت های ویژه قرار بگیرد.
سکته مغزی می تواند تأثیر پایدار روی سلامت شما داشته باشد. این که آیا شما هیچگونه عوارضی را از سکته تجربه می کنید بستگی به شدت سکته مغزی و بخشی از مغز شما دارد که تحت تاثیر قرار گرفته است.
عوارض معمول عبارتند از:
سکته مغزی نیز ممکن است به شرایط زیر منجر شود:
عوامل خطرساز قابل کنترل برای سکته مغزی ایسکمیک عبارتند از:
برخی از عوامل خطر خارج از کنترل شما هستند. به عنوان مثال، مردان در معرض خطر بالاتری برای سکته مغزی نسبت به زنان هستند، اگر چه زنان بیشتر از سکته مغزی میمیرند!
افرادی که سابقه خانوادگی سکته مغزی دارند، یا افرادی که قبلا سکته خفیف داشته اند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. سکته خفیف به عنوان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) نیز شناخته می شود.
سایر عوامل خطر غیرقابل کنترل عبارتند از:
دانستن سطح خطر شما برای سکته می تواند به جلوگیری از سکته مغزی در آینده کمک کند، به ویژه اگر شما از اقدامات پیشگیرانه دیگر استفاده کنید.
در صورت داشتن کلسترول بالا، دیابت یا بیماری های خودایمنی مزمن، با پزشک خود را به طور منظم دیدار کنید. نظارت بر وضعیت و پیروی از توصیه های پزشکان می تواند به جلوگیری یا محدود کردن عوارض احتمالی سکته مغزی کمک کند.
شما می توانید با دنبال کردن یک شیوه زندگی سالم از سکته مغزی جلوگیری کنید:
منبع: توان درمان
