به گزارش نبض بورس، ارزش بورس تهران در پایان آذرماه به رقم ۵۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم رشدی معادل ۹.۸ درصد را نسبت به ماه قبل نشان می‌دهد. مجموع رشد ارزش بازار در ۹ماهه ابتدای سال نیز به رقم ۲۰۴ درصد رسیده است.
بررسی وضعیت شاخص ارزش دلاری بورس تهران نیز نشان می‌دهد که در دو ماه اخیر، به دلیل افزایش ارزش بازار سهام و همزمان کاهش ارزش دلار، شاخص ارزش دلاری افزایش محسوسی داشته است. هرچند که در حال حاضر این شاخص با اوج تاریخی خود فاصله قابل ملاحظه‌ای دارد اما بالاتر از میانگین‌های بلندمدت قرار گرفته است. چشم‌انداز روند نزولی نرخ ارز در ماه‌های پیش رو، افزایش بیشتر شاخص دلاری بازار سهام را با چالش مواجه می کند؛ هر چند که رشد محسوس بهای جهانی کالاهای پایه در ماه‌های اخیر و چشم‌انداز رشد بیشتر آن، می‌تواند قیمت سهام صادرات‌محور را افزایش دهد.
بررسی وضعیت معاملات بازار سهام در آذرماه نشانگر رشد چشمگیر ارزش و حجم معاملات است. افزایش گرایش معامله‌گران به بازار سهام پس از تغییر روند و مثبت شدن بازار، یکی از اصلی‌ترین دلایل رشد معاملات در آذرماه بوده است. در کنار این موضوع، اتخاذ سیاست پولی انبساطی از طریق پرداخت تسهیلات ۱ میلیون تومانی در قالب دور دوم حمایت‌های کرونایی به حدود ۱۱ میلیون خانوار نیز سبب شده تا بخشی از این منابع (به عنوان پس‌انداز خانوار) وارد بازار سهام شود. هر چند که برای ماه‌های آینده نیز رونق نسبی معاملات مورد انتظار است اما رسیدن به سطوح معاملاتی آذرماه چندان محتمل نخواهد بود.
ترکیب معاملات سهام در آذرماه نیز به شکلی بوده که سهم معاملات افراد حقیقی با افزایش مواجه شده و غالبا بالاتر از ۸۰ درصد بوده است. این موضوع به معنای افزایش گرایش افراد حقیقی به معاملات بازار سهام است. البته باید توجه داشت این معاملات در هر دو سمت (خرید و فروش) صورت گرفته است و لزوما به معنای ورود دارایی جدید به بازار سهام نیست.
بررسی وضعیت دارایی افراد حقیقی در بازار سهام نشان می‌دهد که از ابتدای سال تاکنون حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان دارایی جدید توسط این افراد وارد بازار سهام شده است. نکته قابل ذکر در این زمینه آن که در آذرماه و علی رغم بهبود وضعیت بازار سهام، باز هم خالص ورود دارایی افراد حقیقی منفی بوده است. کاهش قابل ملاحظه ارزش صندوق دارایکم، عدم بازدهی مناسب صندوق پالایش یکم و افت چشمگیر قیمت سهام شستا (که همگی دارای شمار زیادی از سهامداران کم تجربه و تازه‌وارد هستند) از دیگر دلایلی است که نگرش منفی به بازار سرمایه را نزد خیل زیادی از سهامداران ایجادکرده است.
.
بررسی وضعیت مشارکت‌کنندگان در فرآیندهای عرضه اولیه نشان می‌دهد در عرضه‌هایی که اخیرا و پس از اصلاح بازار صورت گرفته است، شمار خریداران به شکل جدی (حدود ۱ میلیون نفر) کاهش یافته است و این موضوع موید فرضیه خروج شماری از سهامداران از بازار سرمایه بوده است.
با وجود کاهش محسوس قیمت در بازار سهام و برخی نگرش های منفی میان سهامداران باید توجه داشت که بررسی روندهای بلندمدت در بازار دارایی‌ها نشان می‌دهد که هنوز هم بازار سهام نسبت به سایر دارایی‌ها عایدی بیشتری را نصیب سرمایه‌گذاران کرده است. شایان ذکر است که بازار سهام (و بازار مسکن) نسبت به سایر بازارها دارای ویژگی برخورداری از جریان درآمدی هستند و به صورت سالانه نیز عایدی نقدی برای سرمایه‌گذاران به دنبال دارند. به این ترتیب می‌توان گفت که در افق بلندمدت و براساس تجارب تاریخی، سهام هنوز هم بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری است
.
در مورد عملکرد حقیقی شرکت‌ها و چشم‌انداز سودآوری، باید توجه داشت که در ۹ماهه ابتدای سال جاری، شرکت‌ها حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سود محقق کرده اند که البته انتظار افزایش آن تا محدوده ۲۲۰ هزار میلیارد تومان نیز وجود دارد. برای سال آینده نیز انتظار می‌رود شرکت‌های بورسی سودی حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان محقق کنند. البته باید توجه داشت از آن جا که حدود ۷۰ درصد از سود بازار مربوط به گروه‌های بزرگ و مرتبط با کالاهای پایه (شیمیایی، فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و کانه‌های فلزی) است و روندهای جهانی قیمت این کالاها صعودی است، رقم سودآوری در سال آینده در برآوردهای خوش بینانه می‌تواند حتی تا محدوده ۳۵۰ هزار میلیارد تومان نیز افزایش یابد.
نکته مهم دیگری که می‌بایست در مورد سودآوری شرکت‌ها مورد نظر قرار گیرد، مساله کاهش چشمگیر نسبت تقسیم سود توسط شرکت‌هاست؛ نسبت سود تقسیم‌شده به درآمد شرکت‌ها در ۹ماهه ابتدای سال جاری معادل ۵۵ درصد بوده که حدود ۱۲ واحد درصد کمتر از میانگین‌های بلندمدت است. این موضوع دارای دو علت مهم است؛ اولین موضوع، مساله تامین مالی شرکت‌ها با منابع ارزان قیمت حاصل از عدم توزیع سود است که می‌تواند از یکسو هزینه تامین مالی شرکت‌ها را کاهش دهد و از سوی دیگر، افزایش سرمایه از محل سود انباشته را در آینده برای شرکت‌ها به دنبال دارد. دومین موضوع آن که استفاده شرکت‌ها از سود نقدی احتمالا به دلیل نیاز شرکت‌ها به منابع مالی برای تامین سرمایه در گردش بوده که به علت افزایش قابل ملاحظه شاخص قیمت‌ها در سال‌های اخیر است. به نظر می‌رسد که شرکت‌ها در فصول آتی نیز همچنان نیازمند منابع مالی بیشتر هستند.
منبع: سنا
