تهدید سلامت مردم به بهانه هدر رفت منابع ارزی

آنطور که گفته می‌شود ۷ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا است و ۲.۶ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا فقط در تهران است و یکی از مهمترین آلاینده‌هایی که در کلانشهری مانند تهران داریم، ذرات معلقی است که قطعا با حذف فیلتر دوده در هوا افزایش پیدا می‌کند.

به گزارش نبض بورس، فیلتر دوده یکی از مهمترین تجهیزاتی است که می تواند در کنترل آلودگی ذرات معلق وسایل نقلیه دیزلی بسیار موثر باشد و در پایلوت های انجام شده از سوی دانشگاه ها، مشخص شده است که استفاده از فیلتر دوده می تواند میزان ذرات انتشار اگزوز خودروها را تا بیش از 90 درصد کاهش دهد.

همین موضوع باعث شد تا در سال 93 با حمایت سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صمت و دیگر نهادها طرح الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق بر روی خودروهای دیزلی کلید بخورد و در نهایت با وجود مخالفت های شدید و گسترده خودروسازان داخلی قانون "نصب فیلتر دوده روی وسایل نقلیه دیزلی" از مهرماه 1395 ابلاغ شد. همچنین ماده 2 و 8  قانون هوای پاک نیز فشار بیشتری را بر خودروسازان وارد کرد تا آن ها در این زمینه وارد فاز عملیاتی شوند. دولت در نهایت خودروسازان را مکلف کرد که بر روی خودروهای دیزلی خود فیلتر دوده نصب کنند.

در این سال ها خودروسازان بسیاری تلاش نموده اند تا قانون نصب فیلتر دوده را به نوعی دور بزنند و این فیلتر را از تولیدات خود حذف کنند اما هرگز این تلاش ها به نتیجه ای نرسیده بود. اما به تازگی ایران خودرو دیزل توانسته است به نوعی موافقت اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور را بگیرد. تصویر نامه ای که معاون اول رئیس جمهور در همین زمینه به وزیر صمت و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ارسال کرده است را در زیر مشاهده می کنید.

 

چرا ایران خودرو دیزل توانست و دیگر خودروسازان نتوانستند؟

شایعاتی پیرامون چرایی موافقت معاون اول رئیس جمهور با این خواسته ایران خودرو دیزل در مورد حذف فیلتر دوده منتشر شده است. این شایعات بیان می کنند که رد پای یک اقتصاددان و قائم مقام ایران خودرو دیزل در این حذف فیلتر دوده دیده می شود. گفته می شود سعید لیلاز اقتصاددان و قائم مقام ایران خودرو دیزل که دارای خط فکری سیاسی همسو با دولت می باشد در حذف فیلتر دوده نقش پررنگی داشته و توانسته است نظر معاون اول رئیس جمهور را جلب کند. شایان ذکر است سعید لیلاز در 29 مرداد ماه سال گذشته با حکم مهدی یونسیان مدیرعامل ایران خودرو به سمت قائم مقامی این شرکت منصوب شد.

پایین بودن کیفیت سوخت بهانه ای برای حذف فیلتر دوده؛ هر فیلتر دوده 5 هزار دلار را می بلعد!

مهدی یونسیان مدیرعامل ایران خودرو دیزل طی مصاحبه ای در مورخه 4 مهر 1398 گفت: این فیلتر‌ها از کشور‌های کره جنوبی به قیمت هر یک ۵ هزار دلار و با واسطه خریداری می‌شود و با احتساب هزینه‌های دیگر برای هر کامیون ۹۰ میلیون تومان هزینه ایجاد می‌کند که باعث افزایش قیمت تمام شده این خودرو‌ها می‌شود.

یونسیان با بیان اینکه میزان کیفیت و استاندار سوخت گازوئیل مورد نیاز برای کاربردی شدن فیلتر جذب دوده باید دارای PPM کمتر از ۵۰ باشد، افزود: با بررسی و نمونه برداری از سوخت ۱۷ جایگاه در سراسر کشور میزان PPM آن‌ها بين یک هزار و ۲۰۰ تا ۶ هزار بود. مدیرعامل ایران خودرو دیزل گفت: به علت غیر استاندارد بودن سوخت، فیلتر جذب دوده در زمان کم از کار می‌افتد و بطور خودکار هزینه ارزی آن دور ریخته می‌شود.

همان گونه که ملاحظه می شود مدیرعامل ایران خودرو دیزل به بهانه پایین بودن کیفیت سوخت و هدر رفت منابع ارزی اعلام کرده است که این خودروساز درخواست حذف فیلتر را داده است!

ایران خودرو دیزل بر اساس نتایج کدام نهاد به پایین بودن کیفیت سوخت پی برده است؟

در چند هفته اخیر اخبار بسیاری پیرامون پایین بودن کیفیت سوخت ها به خصوص بنزین منتشر شد. این خبرها تا آنجا پیش رفت که شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی از زیرمجموعه های وزارت نفت مجبور به پاسخگویی و انتشار اطلاعیه ای شد. در بخشی از این اطلاعیه آمده بود: مطابق با قانون، تنها مرجع صاحب صلاحیت در ارزیابی انطباق فرآورده توزیعی با استاندارد مورد نظر، سازمان ملی استاندارد و یا نهادهای مورد تایید آن است؛ چگونگی انجام نمونه‌گیری، روش آزمون و مابقی جزئیات مربوط به آزمایش نمونه‌های بنزین امری تخصصی است؛ بنابر این اظهار نظر سایر نهادها فاقد صلاحیت است.

حالا مدیرعامل ایران خودرو دیزل باید پاسخ دهد که اولاً چرا ایران خودرو دیزل در سال های گذشته به فکر حذف فیلترها نیفتاده بود؟ آیا در سال های گذشته کیفیت سوخت استاندارد بوده است؟ ثانیاً نتایج کدام سازمان، این خودروساز را به این نتیجه رسانده است که کیفیت سوخت ها بسیار پایین تر از سطح استاندارد است؟ آیا سازمان استاندارد که متولی سنجش کیفیت سوخت می باشد به این شرکت اعلام کرده است که کیفیت گازوئیل ها بسیار پایین است؟

چرا فیلتر دوده لازم است؟

مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست طی مصاحبه ای در این زمینه گفت: آنطور که گفته می‌شود ۷ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا است و ۲.۶ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا فقط در تهران است و یکی از مهمترین آلاینده‌هایی که در کلانشهری مانند تهران داریم، ذرات معلقی است که قطعا با حذف فیلتر دوده در هوا افزایش پیدا می‌کند. به گفته نماینده شهرداری بعد از نصب فیلتر دوده‌ها بر روی اتوبوس‌ها عدد ذرات معلق در هوا نزدیک به صفر بوده است. تجریشی ادامه می‌دهد: انواع بیماری‌ها بر اثر این ذرات معلق ایجاد می‌شود و این‌ها موضوعات ثابت شده است و مستندات آن‌ها در وزارت بهداشت و موجود است و نیازی نیست که من مردم را با این‌ها بترسانم، اما متاسفانه باز هم برخی این موارد دبلیو اچ را نمی‌پذیرند. خودروسازان نمی‌توانند خودرو بدون ترمز تولید کنند، فیلتر دوده هم مانند یکی از قطعات ماشین است که اگر نباشد سلامت مردم را به خطر می‌اندازد.

نظر نهادها و اشخاص در مورد حذف فیلتر دوده چیست؟

رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در 27 شهریور ماه 1398 طی مصاحبه ای گفت: در شرایط عادی وزارت صنعت، معدن و تجارت مخالف حذف این قطعه است اما به‌دلیل شرایط تحریمی امکان تامین برخی تجهیزات وجود ندارد. رحمانی موافقت با درخواست شرکت ایران‌خودرودیزل را موقتی اعلام و یادآوری کرد: بحث درباره استفاده از قطعه مربوط که به‌عنوان فیلتر جذب ذرات معلق، منتفی نشده است.

عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست طی مصاحبه ای در مورخه 28 شهریور ماه 1398 در مورد حذف فیلتر دوده گفت:  از نظر محیط زیست حذف این قطعه مضر است و ما نیز مخالفت خود را در این زمینه اعلام می‌کنیم.

محسن پورسید آقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز طی مصاحبه دیگری در مورخه 31 شهریور ماه 1398 با اشاره به اینکه الزام نصب فلیتر  یک الزام قانونی است و تنها با دستور وزیر صنعت قابل لغو نخواهد بود، گفت: این کار می‌تواند مقدمه معاف شدن سایر خودروسازان از نصب فیلتر دوده باشد که مساله‌ای بسیار خطرناک است.

حسین سلاح ورزی نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز طی توئیتی به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: "ایران خودرو دیزل، با وقاحت خواسته به دلیل تحریم‌های ظالمانه، خودروهایش از نصب فیلتر ذرات معلق معاف شود. چهل سال هزینه رانت و انحصار به کشور تحمیل شده به اسم حمایت از تولید و امروز حتی قادر نیستید ساده ترین الزامات حفظ سلامت مردم را رعایت کنید. ظالمانه تر از تحریم‌ها رفتار شما با مردم است".

 

در انتها باید به این نکته اشاره نمود که با توجه به اینکه یکی از دلایل عدم استفاده از این فیلترها جلوگیری از هدر رفت منابع ارزی بیان شده است حالا پرسش این است که چرا در طی این چند سال که خودروهای دیزلی ملزم به استفاده از فیلتر شده اند، این فیلترها داخلی سازی نشده اند؟

همچنین نهادهای ذیربط نیز باید به ادعای عدم کیفیت سوخت و پایین بودن سطح گازوئیل از سطح استاندارد مدیرعامل ایران خودرو دیزل پاسخ دهند.