به گزارش نبض بورس؛ این روزها بازار ارز، خالی از رفت و آمد است؛ کاهش تقاضایی که نه به دلیل ثبات و آرامش در اقتصاد، که به دلیل شیوع یک ویروس مهلک و تداخل در جریان نقدینگی در بازار پولی و بانکی است و در نهایت خانه نشینی بسیاری از مردم میباشد. شاید بگویید این روزها، بازار ارز تعطیل است؛ درست است، اما دقیقاً یک سال قبل در این روزها، به دلیل افزایش تقاضای شب عید در بازار ارز، به دستور سیاست گذار ارزی یعنی بانک مرکزی، صرافیهای بانکی به جهت تأمین نیاز ارزی هموطنان، به فعالیت خود ادامه دادند.
در نوروز 98، بازار ارز تحت تأثیر جهش 160 درصدی قیمت دلار طی یک سال منتهی به 29 اسفند 97 بود. در آخرین روزهای سال 97، افزایش قیمت دلار به رقم 13150 تومان، بسیاری را به سمت بازار روانه کرده بود تا از قافله خرید دلار عقب نمانند.
با شروع بهار 98، بازهم تقاضا در بازار وجود داشت و بانک مرکزی به صرافیها دستور فعال بودن در ایام نوروز را داده بود.
بازارساز در آن ایام، تصمیم به افزایش نرخ فروش دلار در صرافیهای بانکی گرفت و هر روز شاخص ارزی را افزایش داد و در بیستمین روز از فروردین، به بیشترین سطح در اولین ماه سال رسید. سه شنبه بیستمین روز از بهار، دلار در صرافیهای بانکی به رقم 14180 تومان به متقاضی دریافت دلار فروخته شد.
این رشد قیمت باعث کاهش تقاضا در مقابل صرافیهای بانکی شد، زیرا بسیاری از سفته بازان از فاصله نرخ دلار در این صرافیها و بازار آزاد همواره استفاده میکردند و با خرید و فروش از صرافی بانکی و بازار آزاد، سود خوبی به دست میآوردند.
پس از این اقدام (افزایش نرخ دلار توسط بازارساز)، رفته رفته تا پایان فروردین ماه، نرخ دلار در بازار آزاد و صرافیهای بانکی با افت قیمت همراه شدند.
همتی رئیس کل بانک مرکزی نیز در روزهای نوروز 98 در گفتگویی با تاکید بر واقعی نبودن نرخ ارز اظهار داشت: دولت میگوید خرید و فروش ارز توسط مردم انجام نشود و سرمایهها در تولید هزینه شود، چراکه اگر مردم وارد خرید و فروش ارز نشوند، به سرعت نرخها کاهش مییابد و بعد از ثبات ارزی میتوان به سمت ثبات تورم حرکت کرد.
پس از ایام نوروز نیز رئیس کل بانک مرکزی در دیدار با اصحاب رسانه گفت: هیچگاه نگفتهام که دلار ۱۱ هزار تومان میشود. من فقط به کاهش قیمت اشاره کردم، اما برخی از رسانهها تیتر زدهاند که قیمت دلار ۱۱ هزار تومان میشود.
همتی افزود: برخی گفتند من گفتهام که اگر مردم ارز نخرند ارزان میشود، منظور من از خرید و فروش ارز این بود که مردم وارد دلالی ارز نشوند و خوشحالم که اکنون نیز وارد نمیشوند.
اما نکته مهم در آن جلسه، وعده رئیس کل برای راه اندازی بازار متشکل ارزی بود. بازاری که در نیمه دوم سال 97 مطرح شده بود و حال همتی در 18 فروردین 98 در دیدار با اصحاب رسانه وعده راه اندازی آن را داد و با بیان اینکه یکی از دستورات نخستین جلسه شورای پول و اعتبار، بحث بازار متشکل ارزی است، گفت: روز گذشته اعضای هیأت مدیره بازار متشکل ارزی مشخص شد و با توجه به اینکه کارهای نرمافزاری و سختافزاری آن زمان میبرد، امیدواریم که تا پایان ماه جاری عملیاتی شود.
اما آنچه تا به امروز یعنی دومین روز از سال 99 مشخص است؛ عدم عمل به وعده راه اندازی بازار متشکل ارزی است. بازاری که همواره در وعده های رئیس کل بانک مرکزی در جهت سر و سامان دادن به بازار ارز بوده و هست؛ ولی همچنان در حسرت راه اندازی آن هستیم.
همتی در 28 آبان 97 در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «یکی از دغدغههای بانک مرکزی در ماههای اخیر برای ساماندهی بازار ارز و پاسخگویی به نیازهای طبیعی مردم، راهاندازی یک بازار متشکل ارزی برای معامله آزاد اعم از نقد و حواله اسعار بینالمللی توسط کارگزاران (بانکها و صرافیهای مجاز) بوده است.»
همتی در جایی دیگر نیز در خصوص جزئیات بازار متشکل ارزی گفته بود: بازار متشکل ارزی باید شکل بگیرد؛ در خیابان و کوچه و پس کوچهها نمیتوان این بازار را شکل داد و نباید بازار غیرمتشکل داشته باشیم.
اما آرزوی 70 ساله سیستم ارزی ایران به نظر میرسد همچنان بر روی کاغذ در حال اجراست و در طرف مقابل، یعنی بازار آزاد ارز، شاهد عدم شفافیت در عرضه و تقاضا هستیم.