هجوم مجدد فعالان حقیقی به فرابورس

بازارهای فرابورس دیروز صحنه رشد قابل‌توجه تقاضا به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران خرد و کوچک‌مقیاس بود. شاخص کل فرابورس در این روز با جهش ۱۴۰ واحدی (معادل ۴/ ۲ درصد) توانست به سطح بی‌سابقه ۶ هزار واحدی دست یابد. برای اولین بار است که شاخص فرابورس به لطف حجم انبوه تقاضای معامله‌گران حقیقی وارد ابرکانال ۶ هزار واحدی می‌شود.

علاوه بر تداوم جریان ورود نقدینگی به تابلوهای فرابورس در امواج افزایش سرمایه شرکت‌ها، سیگنال‌های بورس‌کالا به‌طور خاص بر سهام وابسته تاثیر مثبت قابل‌توجهی گذاشت و به عامل اصلی جهش نماگر بازار به قله‌ جدید تبدیل شد. همین روند در سهام بازار پایه رقم خورد و حتی تقاضای مازاد نسبتا پرحجمی در نمادهای این بازار تا پایان برقرار ماند. در بازار اوراق خزانه شاهد وضعیت آرام‌تری بودیم. نرخ سود اوراق بدهی عقب‌نشینی اندکی را تجربه کرد و به سطح 7/ 19 درصد بازگشت. اوراق وام مسکن نیز طی روز گذشته با رشد دسته‌جمعی قیمت مواجه شدند تا به این ترتیب، تمام تابلوهای فرابورسی روزی سراسر سبز را سپری کنند.

ذره‌بین روی رکورد جدید آیفکس

همان‌طور که اشاره شد، تمام تابلوهای فرابورسی طی روز گذشته با رشد عمومی سطح قیمت همراه شدند. در میان نمادهای فعال در تابلوهای اول و دوم، بهای سهام 87 شرکت از 118 شرکت مندرج در این دو بازار با رشد همراه شدند. ارزش معاملات خرد هم در این دو بازار به رقم قابل‌توجه 1360 میلیارد تومان افزایش یافت. این حجم معامله درحالی رقم خورد که در پایان کار بازار، مازاد تقاضایی معادل 475 میلیارد تومان در سهام 42 بنگاه فرابورسی به ثبت رسید. عقب‌نشینی فروشندگان و تلاش متقاضیان برای خرید سهام در دیگر تابلوها از جمله تابلوهای پایه هم در نوع خود جالب توجه بود.

دیروز در بازار پایه بیش از 550 میلیارد تومان سهم بین معامله‌گران دست به دست شد و به این ترتیب، ارزش معاملات خرد سهام فرابورسی (بدون حق تقدم و اختیار معامله و همچنین معاملات بلوکی) به سطح 1900 میلیارد تومان نزدیک شد. در بازار پایه هم تقاضا برتری بلامنازعی داشت. در تابلوهای رنگی این بازار، قیمت سهام 106 بنگاه از بین 144 بنگاه با افزایش قیمت به کار خود پایان دادند. حجم بالای تقاضا در این بازار منجر به تشکیل 280 میلیارد تومان صف خرید در سهام 92 شرکت در پایان ساعت معاملات شد. مقایسه این ارقام به خوبی از ضریب بالای تقاضای سهام در تابلوهای بازار پایه خبر می‌دهد. به عبارت دیگر، انجماد بیش از نیمی از ارزش معاملات خرد در این بازار گویای این است که با وجود محدودیت‌های فنی بیشتر در بازار پایه(مانند محدودیت نوسان قیمت یا محدودیت‌های معاملاتی)، تقاضا در این بازار به قوت خود باقی است.

رصد این تغییرات از دریچه تحرکات فعالان حقیقی فرابورس هم جالب توجه است. دیروز بخش عمده تقاضا از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی بازار شکل گرفت. به بیان آماری، سرمایه‌گذاران حقیقی فعال در بازارهای اول و دوم طی روز گذشته، مالکیت حدود 205 میلیارد تومان از کل سهام را به نام خود تغییر دادند. این بیشترین مشارکت مثبت معامله‌گران حقیقی طی تقریبا 7 ماه اخیر است. فعالان حقیقی در 16 مرداد امسال خالص خرید بی‌سابقه 800 میلیارد تومانی را ثبت کرده بودند و پس از آن چنین حدی از مشارکت در مقیاس روزانه ثبت نشد.

تمهیدات قله‌گردی فرابورس

ترکیب چنین حدی از رشد روزانه شاخص با مشارکت فعالانه سرمایه‌گذاران حقیقی که سابقه‌ای هم طی ماه‌های اخیر نداشته را می‌توان نتیجه چند عامل مهم دانست. از یک طرف، باید به نیروی فراگیر رشد نقدینگی در کل اقتصاد اشاره کرد که به اشکال مختلف درحال اثرگذاری بر سهام است. مطابق اظهارات رئیس کل بانک‌مرکزی، نقدینگی بیشترین نرخ رشد سالانه را طی نیم قرن اخیر تجربه کرده است. همین امر به خودی خود می‌تواند زمینه را برای افزایش تقاضای اسمی در تمام بازارها فراهم کند و زمینه‌ساز افزایش قیمت در بازارهای مختلف از جمله سهام باشد. در واقع، افزایش حجم نقدینگی به منزله افزایش خریدهای اسمی در بازارهای دارایی است که به‌طور خاص بر اثر تغییر نرخ ارز تسعیر دارایی‌های خارجی بانک‌مرکزی صورت گرفته است.

اثرات نقدینگی و بازتاب آن در تحریک نرخ ارز و به‌طور غیرمستقیم، در قیمت فروش محصولات عمده شرکت‌های فرابورسی عامل دیگری است که به تقویت قیمت سهام طیف وسیعی از بنگاه‌های فرابورسی منجر شده است. نرخ ارز در بازار آزاد طی روزهای گذشته به بالای سطح 14 هزار تومان صعود کرده و عملا به بالاترین نرخ در 9 ماه اخیر رسیده است. در همین راستا، نرخ ارز سامانه نیما هم از مرز 13 هزار تومانی عبور کرده است. به نظر می‌رسد علاوه بر آثار ازدیاد نقدینگی باید به مساله صرف ریسک در پی عدم تصویب لوایح FATF و به این ترتیب، چشم‌انداز مبهم روابط خارجی و تشدید محدودیت بیشتر مالی-تجاری به‌عنوان عامل رشد نرخ‌های ارز نگریست.

در این میان، کاهش ریسک‌های بازار جهانی و ارسال سیگنال‌های مساعد از بورس‌کالا به‌عنوان عامل بنیادی دیگری است که منجر به رشد تقاضا به‌ویژه در سهام کالایی شده است. دیروز معاملات مثبتی در بزرگترین شرکت فرابورس یعنی پتروشیمی مارون رقم خورد که تاثیر قابل توجهی در جهش شاخص کل داشت. نماد معاملاتی «مارون» دیروز در پی رشد تقاضا صف خرید را تجربه کرد. به‌نظر می‌رسد علاوه بر افتتاح پروژه تولیدی «مارون» تلاقی مثبت بازار ارز و بورس‌کالا و بازار جهانی در بهبود قیمت سهام این شرکت و سایر شرکت‌های بزرگ کالایی موثر بوده‌اند. این را می‌شود در جریان رشد قیمت دیگر شرکت بزرگ فرابورسی یعنی ذوب‌آهن اصفهان هم دید. در واقع، کاهش رشد مرگ‌و‌میر در چین نسبت به اولین روزهای شیوع ویروس کرونا و اقدامات پیشگیرانه دولت چین تا حد زیادی نگرانی بازارهای جهانی از افت تقاضای سوخت و دیگر محصولات پایه را کم کرده است. بنابراین قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و فلزات به محدوده‌های باثبات‌تری نسبت به هفته‌های قبل رسیده‌اند. از طرفی، بازار داخلی هم از مرزهای روانی عبور کرده و همین زمینه‌ساز رشد تقاضا برای محصولات عمده شرکت‌های حوزه کامودیتی شده است. مجموعه اینها، بخشی از تقاضای ورودی روزهای اخیر در بازار سهام را به خود جلب کرده است.

در نتیجه ایجاد چنین فضایی است که فرصت اصلاح قیمت در فرابورس‌کمتر شده و شاخص در مسیر صعودی حرکت می‌کند. در این میان، انتقال معنادار تقاضا بر محور سهام بزرگ و کالایی هم در جهش‌های شاخص تاثیر خود را داشته است. حجم پول‌های ورودی به فرابورس‌که به‌صورت مازاد تقاضا و خالص خرید فعالان حقیقی و همچنین میزان مشارکت در عرضه‌های اولیه نمایان شده، از این واقعیت خبر دارد که تقاضا برای سهام به‌طور بالقوه بالاست و منتظر کشف فرصت و تغییرات محیطی بازارهاست و هرگونه سیگنال بنیادی را می‌بلعد. از طرفی، برای متغیرهای غیربنیادی و غیراقتصادی هم صرف بالایی در نظر دارد و میل خروج از بازار را ندارد. در این میان، تغییر معادلات در فضای غیراقتصادی در صورت عدم تصویب لوایح گروه ویژه اقدام مالی (FATF) می‌تواند جریان نقدینگی در بازار ارز و متعاقبا سهام را تشدید کند.

بازار بدهی زیر خط 20

بازار اوراق خزانه در روزهای اخیر نوسانات آرام خود را ادامه می‌دهد. برای بیش از 4 ماه بود که متوسط نرخ سود موثر اوراق خزانه در کانال 20 درصد نوسان می‌کرد. این نرخ در دو هفته گذشته به زیر این مرز عقب‌نشینی کرده است. به‌طور مشخص، از 8 بهمن است که میانگین نرخ سود اوراق خزانه به زیر 20 درصد تنزل کرده و در کانال 19 درصد نوسان می‌کند. دیروز با رشد متوسط قیمت‌ها در بین اوراق خزانه، این نرخ از 8/ 19 درصد به 7/ 19 درصد کاهش یافت. ثبات نرخ سود و افت اندک بازدهی در این بازار نشان‌دهنده رویکرد خریداران اوراق خزانه به عدم تغییر سیاست‌های پولی (عدم تغییر نرخ سود بانکی) است. از سوی دیگر، کانون گرم معاملات سهام هم عامل دیگری است که مانع مهاجرت بخشی از تقاضای فعال به سمت اوراق بدهی شده است.

منبع: دنیای اقتصاد