آیا اجاره طلا از خرید آن سودآورتر است؟

به گزارش نبض بورس، اجاره طلا پدیده جدیدی نیست، اما همزمان با افزایش قیمت‌ها در بازار یکبار دیگر مورد توجه قرار گرفته است.

مزون‌ها و طلافروشی‌ها مهمترین مقصد اجاره طلا به‌حساب می‌آیند و دقیقا مثل اجاره خانه، توافق و قراردادی بین طرفین منعقد می‌شود. سود اجاره طلا نیز در همین توافق‌نامه قید می‌شود و ماهانه رقمی به حساب صاحب طلا می‌رود. اجاره طلا از دید قانونی منعی ندارد، اما جواز شرعی این مدل معامله در گرو یک شرط مهم قرار می‌گیرد.

اجاره طلا چگونه انجام می‌شود؟

اجاره طلا معمولا به دو شکل انجام می‌شود؛ اجاره به مزون یا طلافروش. در روش اول که اتفاقا از قدیم و ندیم مرسوم است، صاحب طلا، آن را به مزون‌ها تحویل می‌دهد تا از طلا و زیورآلات در مراسم‌های مختلف استفاده شود. مزون‌ها نیز با اجاره طلا به مشتریان درآمدی به‌دست می‌آورند و سهمی از آن را برای صاحب طلا کنار می‌گذارند. در این شیوه، قراردادی بین صاحب طلا و مزون منعقد می‌شود و مسئولیت نگهداری طلا نیز با مزون خواهد بود.

اجاره طلا به طلافروش، اما سروشکل دیگری دارد و می‌تواند شکل فیزیکی طلا را تغییر دهد. در این شیوه پس از تحویل طلا به طلافروش، مرحله آب شدن طلا انجام می‌شود و همزمان با موعد اتمام قرارداد، به همان اندازه طلا آبشده به خریدار برگردانده می‌شود. این وسط البته هزینه‌های اجاره طلا در قالب قراردادی تنظیم می‌شود و رقمی به صورت ماهانه از حساب طلافروش به حساب صاحب طلا می‌رود.

سود اجاره طلا چگونه محاسبه می‌شود؟

اجاره طلا دقیقا مثل اجاره آپارتمان یا هر چیز دیگری به توافق بین طرفین بستگی دارد. صاحبخانه‌ای را تصور کنید که بابت ملک فلان متری در فلان منطقه شهر، مبلغی را به عنوان اجاره خانه تعیین می‌کند و مستاجر نیز ماهانه همان رقم را تحویل صاحبخانه می‌دهد. در روش اجاره طلا نیز رقمی در قرارداد گنجانده و به شکل ماهانه به حساب صاحب طلا واریز می‌شود.

اجاره طلا البته عرف خاصی دارد و برحسب درصدی از ارزش اصل طلا محاسبه می‌شود. طوریکه معمولا – تاکید می‌کنیم معمولا – دو تا ۱۰ درصد ارزش اصل طلا به عنوان سود ماهانه درنظر گرفته خواهد شد. هرچقدر تعداد ماه‌های قرارداد بیشتر باشد، سود اجاره طلا، اما کمتر می‌شود. روش محاسبه سود طلا نیز به توافق طرفین بستگی دارد. گاهی در قرارداد اولیه رقمی ثابت تعیین می‌شود و گاهی سود اجاره طلا متناسب با قیمت روز بالا و پایین خواهد شد.

تصور کنید طلایی به ارزش ۵۰۰ میلیون تومان را برای مدت ۱۲ ماه و با سود دو درصد اجاره می‌دهید. اگر میزان سود در قرارد به‌شکل ثابت تعیین شود و ارتباطی به نوسان قیمت طلا نداشته باشد، سود اجاره طلا به ماهی ۱۰ میلیون تومان می‌رسد. رقمی که در محاسبه سود به قیمت روز، قاعدتا به قیمت روز طلا وابسته می‌شود.

نکات مثبت و منفی اجاره طلا

اجاره طلا به‌خاطر حفظ ماهیت طلا اهمیت زیادی از حیث سرمایه‌گذاری دارد. صاحب طلا بعد یک سال از تحویل فیزیکی طلا از یک طرف اصل طلا اولیه را حفظ کرده و از یک طرف دیگر به شکل ماهانه به پولی می‌رسد. از این حیث ترکیبی از روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری به‌حساب می‌آید و حتی ریسک و مسئولیت نگهداری طلا فیزیکی را از بین می‌برد.

اجاره طلا تقریبا تمام مزایای سرمایه‌گذاری در بازار طلا از جمله نقدشوندگی بالا را دارد، اما این وسط می‌تواند حداقل از یک بابت عیب و ایرادی داشته باشد؛ تعیین سود اجاره طلا. چطور؟

فرض کنید موقع تنظیم قرارداد اجاره طلا رقمی را بابت سود اجاره تعیین کردید. نوسان قیمت طلا در ماه‌های آینده می‌تواند از رقم تعیین‌شده به عنوان سود سبقت بگیرد و به‌خاطر اینکه اصل طلا هم تا زمان اتمام قرارداد دستتان نیست، متحمل ضرر شوید. واردشدن خسارت فیزیکی هم می‌تواند یکی دیگر از معایب اجاره طلا باشد.

آیا اجاره طلا از نظر شرعی مجاز است؟

اجاره طلا به یک شرط منع شرعی ندارد؛ حفظ ماهیت طلا. یعنی پس از تحویل و اجاره طلا، تغییری در شکل فیزیکی ایجاد نشود. حکم مراجعین تقلید درباره اجاره طلا قرابت زیادی باهم دارد و اکثر آنها جواز اجاره طلا را در گرو همین شرط می‌دانند.

اجاره طلا در صورتی که ماهیت طلا تغییر کند یعنی مثلا طلا به زیرآلات عوض شود یا برعکس، از نظر برخی از مراجعین تقلید حتی حکمی نزدیک به ربا پیدا می‌کند.

اجاره طلا از نظر قانونی هم منعی ندارد. رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران اخیرا اشاره‌ای به این مدل معاملات کرده است. طبق صحبت‌های محمد کشتی‌آرای تورم و کاهش ارزش پول، بستر اجاره طلا برای سرمایه‌گذاری را فراهم کرده، اما این مدل معاملات در ساختار صنف طلا تقریبا هیچ تعریف و معیار مشخصی ندارد. | اقتصاد 24