به گزارش نبض بورس، نبض قیمت‌ها را اینجا دلالانی می‌گیرند که میان باغ و بساط میوه‌فروشی، دیواری از هزینه‌های پنهان کشیده‌اند؛ سبدی که باید حامل میوه باشد، در عمل خودش «قیمت» دارد و استانداردی به نام خالص‌فروشی قربانیِ سال‌ها بی‌نظارتی شده است.
میوه‌فروش با سود اسمی ۱۲ درصد وارد میدان می‌شود و همان‌جا، با افت بار و نبود سورتینگ، سه چهارم آن سود را از دست می‌دهد؛ بیرونِ میدان هم اجاره‌های سنگین، مالیات‌های بی‌توجه به واقعیت کسب‌وکار و دستمزدهای روزانه، باقی رمق را می‌گیرند.
روزهایی که ۲۰ درصد واحدهای صنفی عطای پروانه را به لقایش بخشیده‌اند و وانت‌های خیابانی، به آخرین سنگر فروش تبدیل شده‌اند؛ سنگری بی‌سامان که نه به حرمت شهر کمک می‌کند و نه به سلامت آن.
در این رهگذر زمزمه افزایش قیمت میوه‌های سردخانه‌ای و نوبر پاییزی در شهریور، مثل سایه‌ای بلند بر سر سفره‌ها افتاده است؛ سفره‌هایی که از تورم عمومی زخم خورده و حالا میوه را به کالایی نیمه‌لوکس تبدیل کرده‌اند.
اما ماجرا فقط پشت ویترین‌ها نیست. در باغ و مزرعه، کشاورزی که باید ترازوی تولید کشور باشد، با هزینه‌هایی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند که حتی قیمت ۵ هزار تومانی هندوانه را بی‌معنا می‌کند؛ وقتی هزینه آب از درآمد می‌زند، محصول یا با ضرر راهی بازار می‌شود یا در سکوت انبارها می‌پوسد.
در طرف دیگر صادرات هم قوانین دست‌وپاگیر گمرکی، عوارض بی‌حاصل و نبود شفافیت در محل هزینه‌کرد منابع، انگیزه‌ها را می‌خشکانَد؛ داده‌ای هم نیست تا کشاورز بداند کجا کمبود پیاز است و کجا مازاد سیب‌زمینی.
گرانی و دلالی، چالش اصلی بازار میوه شیراز
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار شیراز با اشاره به رکود حاکم بر بازار میوه، گفت: گرانی تحمیل‌شده، دلالی، مالیات‌های سنگین و نبود سورتینگ و خالص‌فروشی، میوه‌فروشان را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
فرزاد رضایی در گفت و گو با ایلنا، افزود: با وجود ثبات نسبی قیمت‌ها در مقایسه با ماه‌های گذشته، احتمال افزایش قیمت میوه‌های سردخانه‌ای و نوبر پاییزی در شهریورماه وجود دارد.
رضایی با بیان اینکه میانگین سود میوه‌فروشان حدود ۱۲ درصد است، گفت: حدود ۳ درصد از این سود به دلیل افت بار، عدم سورتینگ و خالص‌فروشی از بین می‌رود؛ هزینه‌های جانبی مانند اجاره‌های سنگین که ۸۰ درصد میوه‌فروشی‌ها با آن مواجه‌اند، دستمزد کارگران که روزانه حداقل یک میلیون تومان است، و مالیات‌های سنگین، فشار مضاعفی بر این صنف وارد کرده است.
به گفته وی، مالیات ۱۲ درصدی بدون در نظر گرفتن هزینه‌های پنهان مانند بیمه، اجاره و حمل‌ونقل، کمرشکن بوده و نیاز به بازنگری دارد.
دلالی در میدان میوه و تره‌بار
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار شیراز با اشاره به فعالیت دلالان در میدان میوه و تره‌بار تأکید کرد: دلالی و نبود خالص‌فروشی باعث می‌شود میوه‌فروشان مجبور به خرید با قیمت‌های بالاتر از نرخ مصوب شوند؛ به عنوان مثال، یک کیلوگرم پسته با وزن سبد ۷۳۰ تا ۷۴۰ گرم محاسبه می‌شود، اما تنها ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم آن به فروش می‌رسد. همچنین، گلابی با قیمت یک میلیون و ۴۵۰ هزار تومان خریداری می‌شود که پس از کسر وزن سبد و پوشال، حدود ۷۰۰ هزار تومان هزینه اضافی به میوه‌فروش تحمیل می‌شود.
۲۰ درصد میوه فروشان تقاضای ابطال پروانه کردند
وی با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم عمومی، گفت: رکود بازار باعث شده میوه‌فروشان شبانه محصولات خود را با قیمتی پایین‌تر از خرید به فروش برسانند یا حتی دور بریزند؛ در سال جاری، حدود ۲۰ درصد واحدهای صنفی تقاضای ابطال پروانه کسب داده‌اند و بسیاری به دلیل اجاره‌های سنگین به وانت‌بارهای خیابانی روی آورده‌اند که این موضوع چهره شهر را نازیبا کرده و مشکلات بهداشتی ایجاد می‌کند.
سوءمدیریت، کشاورزی و صادرات را به مرز نابودی کشانده است
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان میوه و تره‌بار فارس نیز با انتقاد شدید از سوءمدیریت در بخش کشاورزی، هشدار داد که این وضعیت، تولیدکنندگان و صادرکنندگان را به ورطه نابودی کشانده و حتی تأمین نیازهای داخلی کشور را با مخاطره مواجه کرده است.
هادی حنایی جهرمی در گفت و گو با ایلنا اظهار داشت: افزایش هزینه‌های تولید، قوانین دست‌وپاگیر گمرکی، نبود اطلاعات شفاف برای کشاورزان، و کاهش تقاضای صادراتی به دلیل جنگ و ناامنی، کشاورزی را به نقطه‌ای رسانده که تولیدکنندگان دیگر توان ادامه فعالیت ندارند.
حنایی جهرمی با اشاره به جلسه‌ای با معاون وزیر جهاد کشاورزی و معاون بانک مرکزی، یادآور شد: بارها مشکلات را مطرح کرده اما نتیجه‌ای حاصل نشده است.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی فارس با اشاره به اینکه هزینه‌های تولید به حدی بالاست که حتی قیمت ۵ هزار تومانی برای یک کیلوگرم هندوانه، هزینه آب مصرفی را هم جبران نمی‌کند، تصریح کرد: این وضعیت باعث شده کشاورزان با ضرر محصولات خود را بفروشند و در مواردی مجبور به واردات محصولاتی مانند خیار شوند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس به مشکلات گمرکی نیز اشاره کرد و گفت: عوارض دریافتی از صادرکنندگان که باید طبق قانون به حساب وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از تولید محصولات کم‌آب‌بر واریز شود، به خزانه دولت منتقل شده و هیچ شفافیتی درباره نحوه هزینه آن وجود ندارد.
وی تأکید کرد: این موضوع وقتی از سازمان برنامه و بودجه پیگیری می‌شود، پاسخ می‌دهند که بودجه‌ای برای این منظور تخصیص نیافته است.
حنایی همچنین از نبود پایگاه داده‌ای برای ارائه آمار شفاف به کشاورزان انتقاد کرد و گفت: هیچ منبعی در جهاد کشاورزی وجود ندارد که کشاورز بتواند با مراجعه به آن، بداند در دشت‌هایی مانند تبریز، جنوب خراسان، یا بهار همدان چه محصولی (مثل پیاز یا سیب‌زمینی) کمبود یا مازاد دارد. این نبود اطلاعات، کشاورزان را در تصمیم‌گیری برای کشت مناسب ناتوان کرده و منجر به تولید محصولاتی می‌شود که بازار تقاضای کافی برای آن‌ها ندارد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان میوه و تره‌بار فارس با اشاره به تأثیر جنگ و کاهش تقاضای صادراتی، اظهار داشت: بازارهای هدف مانند دبی به دلیل گرما، تعطیلات تابستانی، و ناامنی‌های ناشی از جنگ، با کاهش شدید تقاضا مواجه شده‌اند.
وی افزود: در دبی، با جمعیتی حدود ۱۰ میلیون نفر که ۶ میلیون نفر آن مهاجر هستند، در تابستان به دلیل بازگشت مهاجران به کشورهای خود، تقاضا به شدت کاهش می‌یابد و این موضوع صادرات محصولات کشاورزی ایران، از جمله فلفل دلمه‌ای و پیاز، را با مشکل مواجه کرده است.
۹۰ درصد منابع ارزی کشور در اختیار دولت و شرکت‌های خصولتی است
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان میوه و تره‌بار فارس با انتقاد از سیاست‌های ارزی، اظهار داشت: ۹۰ درصد منابع ارزی کشور در اختیار دولت و شرکت‌های خصولتی است و بخش خصوصی واقعی که کمتر از ۱۰ درصد صادرات را تشکیل می‌دهد، تحت فشار شدید قرار دارد.
حنایی جهرمی گفت: صادرکنندگان به دلیل تحریم‌ها و مشکلات نقل‌وانتقال مالی، مجبور به دور زدن تحریم‌ها هستند که این امر هزینه‌ها و ریسک‌ها را افزایش می‌دهد.
وی تأکید کرد: ارزش گمرکی محصولات کشاورزی صادراتی مانند فلفل یا پیاز، در مقایسه با کل ارزآوری کشور ناچیز است، اما همین صادرات اندک، اشتغال‌زایی قابل توجهی ایجاد می‌کند که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره‌بار فارس با اشاره به وضعیت وخیم بازار داخلی، گفت: محصولات کشاورزی مانند فلفل دلمه‌ای یا پیاز حتی در بازارهای داخلی مانند میدان تره‌بار شیراز به دلیل کاهش تقاضا به سختی فروخته می‌شوند.
سیب‌زمینی یا پیاز کمیاب شود، قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابد
وی با بیان اینکه این وضعیت، کشاورزان را در تنگنا قرار داده و مصرف‌کنندگان را نیز با افزایش قیمت‌ها مواجه خواهد کرد، تصریح کرد: اگر سیب‌زمینی یا پیاز به دلیل سوءمدیریت کمیاب شود، قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابد و مصرف‌کننده نیز متضرر خواهد شد.
حنایی جهرمی با اشاره به نقش جهاد کشاورزی، اظهار داشت: این سازمان وظیفه اصلی خود یعنی مدیریت تولید و بازار را رها کرده و به مسائل حاشیه‌ای مشغول است؛ اگر مدیریت درستی وجود داشت، مملکت با این همه برکت و امکانات نباید در تأمین محصولات کشاورزی برای سفره مردم دچار مشکل شود. | خبرگزاری ایلنا
