آهنآلات یکی از بخشهای بازار بورس کالا است که بهطور خاص به خرید و فروش محصولات فولادی اختصاص دارد. این بازار از جمله فعالترین و پر رونقترین بازارها در بورس کالا بهحساب میآید. بهطورکلی، ساختار بورس آهنآلات مشابه بازارهای سنتی است با این تفاوت که در آن قوانین خاصی برای تنظیم معاملات وجود دارد. در این بازار فروشندگان قیمت پایه محصولات خود را اعلام کرده و خریداران با پیشنهاد قیمتهای مختلف برای خرید محصولات به رقابت میپردازند. در نهایت، بالاترین قیمت پیشنهادی برای هر محصول انتخاب و معامله انجام میشود.
در بورس آهنآلات بهصورت کلی سه نوع قرارداد اصلی نقدی، نسیه و سلف وجود دارد. این قراردادها بستری امن و معتبر برای انجام معاملات فراهم میکنند، زیرا قوانین و ضوابط دقیقتری نسبت به بازار آزاد در آنها وجود دارد. از جمله محصولات موجود در بورس آهنآلات میتوان به مقاطع فولادی مختلف تیرآهن، نبشی، ناودانی، پروفیل، ورقهای فولادی و میلگرد اشاره کرد. بسیاری از تولیدکنندگان مقاطع فولادی محصولات خود را تنها از طریق بورس آهنآلات به بازار عرضه میکنند که باعث افزایش شفافیت و تنظیم قیمت تیرآهن 14 ، قیمت میلگرد 12 و 16 در بازار میشود.
یکی از بزرگترین مزایای بورس آهنآلات عرضه مستقیم و بدون دخالت واسطهها است. این موضوع باعث میشود که عرضه و تقاضا و قمیت گذاری بهصورت شفاف و بر اساس واقعیت بازار تنظیم شود. با این شرایط شاهد کاهش آشفتگی و نوسانات غیرمنطقی قیمت محصولات پرفروش، قیمت تیرآهن اصفهان و محصولات پرکاربرد در این بازار هستیم. علاوه بر این، ثبت دقیق و مستمر تغییرات قیمتی به خریداران امکان پیشبینی دقیقی از روند قیمتها میدهد. در این بازار نظارت دقیقی بر معاملات انجام میشود و باعث ساماندهی بازار است که در نتیجه کاهش ریسکهای ناشی از معاملات غیرقانونی یا غیر شفاف را به همراه دارد. از سوی دیگر، با حضور تعداد زیادی از خریداران و حذف واسطهها قیمت مقاطع فولادی همچون میلگرد، تیرآهن و نبشی بهصورت منطقی و معقول بیان میشود.
بازار بورس آهنآلات تحت تاثیر مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی قرار دارد که بهطور مستقیم بر قیمتگذاری و روند معاملات آن تاثیر میگذارد. این عوامل باعث نوساناتی در بورس میشوند که آشنایی با آنها برای همه افرادی که قصد بهرهبرداری از این بازار را دارند الزامی است.
عرضه و تقاضا
یکی از اصلیترین عوامل مؤثر بر قیمت بورس آهنآلات، نسبت عرضه و تقاضا در بازار است. هنگامیکه تقاضا برای محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن افزایش مییابد و عرضه قادر به پاسخگویی به آن نیست. در نتیجه قیمت محصولات میلگرد و تیرآهن به خصوص قیمت میلگرد 12 ، تیرآهن 14 و 18 بهطور طبیعی روند صعودی به خود میگیرند. بالعکس، کاهش تقاضا در بازار یا افزایش عرضه ممکن است منجر به کاهش قیمت شود.
قیمت مواد اولیه
مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مقاطع فولادی مانند سنگآهن، کک و قراضه آهن نیز نقش مهمی در تعیین قیمت آهنآلات دارند. افزایش قیمت این مواد در بازار جهانی بهطور مستقیم بر هزینههای تولید تاثیر میگذارد و در نتیجه قیمت نهایی محصولات فولادی را بالا میبرد. درصورتیکه قیمت این مواد در بازار جهانی افزایش یابند، تولیدکنندگان نیز مجبور به افزایش قیمت محصولات خود در داخل میشوند.
هزینههای تولید آهن آلات
هزینههای تولید آهنآلات شامل دستمزد کارکنان، هزینههای مربوط به انرژی، حملونقل مواد اولیه و محصولات نهایی است. افزایش این هزینهها بهویژه در شرایطی که نرخ انرژی افزایش پیدا میکند، میتواند فشار زیادی به تولیدکنندگان وارد کنند؛ بنابراین، هرگونه تغییر در هزینههای تولید چه به دلیل افزایش قیمت انرژی و چه به دلیل تغییرات در دستمزدها تاثیر زیادی بر قیمت بورس آهنآلات دارد.
نرخ ارز و دلار
نرخ ارز بهویژه قیمت دلار تأثیر مستقیمی بر قیمت آهنآلات در ایران دارد. با توجه به اینکه بسیاری از مواد اولیه برای تولید آهنآلات از خارج وارد میشوند و همچنین برخی از محصولات فولادی به بازارهای جهانی صادر میشود، تغییرات در نرخ ارز میتواند موجب تغییرات قابلتوجهی در قیمتها شود. بنابراین افزایش نرخ دلار معمولاً منجر به افزایش قیمت محصولات فولادی میشود چرا که هزینه واردات مواد اولیه و صادرات محصولات به خارج بیشتر خواهد شد.
سیاستهای دولتی
سیاستهای دولتی در حوزه تولید، واردات و صادرات فولاد نیز بهشدت بر بازار تاثیر میگذارد. برای مثال، اگر دولت تصمیم به وضع تعرفههای جدید بر واردات فولاد بگیرد یا برای حمایت از تولید داخلی اقدام به افزایش یارانهها کند، این موضوع میتواند قیمتها را به سمت بالا یا پایین هدایت کند. همچنین، سیاستهای مربوط به کنترل قیمتها و تنظیم بازار نیز میتواند در کوتاهمدت تغییراتی در قیمتها ایجاد کند.
شرایط اقتصاد جهانی
تحولات اقتصادی در سطح جهانی بهویژه در کشورهای درحالتوسعه میتواند تقاضا برای آهنآلات را افزایش دهد. بهعنوانمثال، اگر رشد اقتصادی در چین یا هند که از بزرگترین مصرفکنندگان فولاد در دنیا هستند، افزایش یابد تقاضا برای محصولات فولادی افزایش خواهد یافت. این امر میتواند بر قیمت جهانی تاثیر گذاشته و بهتبع آن بر قیمت بورس آهنآلات نیز اثر بگذارد.
تحولات سیاسی و بلایای طبیعی
تحولات سیاسی مانند انتخابات و تغییرات در سیاستهای کشورهای بزرگ تولیدکننده و مصرفکننده فولاد مانند آمریکا و چین میتواند تأثیر زیادی بر قیمت بورس آهنآلات بگذارد. از طرفی بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله که منجر به مختل شدن فرآیند تولید و حملونقل میشود باعث کمبود عرضه در بازار و افزایش قیمتها است.
بازار بورس آهنآلات و بازار آزاد از نظر ساختار و نحوه خریدوفروش تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند. در بازار بورس آهنآلات، قیمتها بهطور شفاف و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و تمامی فرآیندها تحت نظارت و قوانین خاص بورس انجام میگیرد. در این بازار خریداران میتوانند از قیمتهای معقول استفاده کنند.
علاوه بر این، معاملات در بورس بهصورت قانونی و با کمترین ریسک انجام میشود، زیرا تمامی مراحل فروش و خرید از طریق کارگزاریها و با رعایت قوانین مالیاتی و ارزشیابی کالا صورت میگیرد. در مقابل، در بازار آزاد آهنآلات قیمتها بیشتر تحت تأثیر شرایط غیررسمی و نوسانات آنی بازار هستند و بهطور مستقیم بهوسیله دلالان و واسطهها تعیین میشود.
در این بازار خریدوفروش معمولاً بر اساس توافقات شفاهی یا بدون ثبت رسمی صورت میگیرد که موجب تغییرات غیرمنتظره و شفاف نبودن قیمتها میشود. از طرفی در بازار آزاد خریداران به دلیل نبود نظارتهای دقیق، بیشتر با ریسکهایی نظیر افزایش قیمت ناگهانی یا احتمال دریافت کالای بیکیفیت مواجه هستند. در نتیجه بازار بورس بهعنوان یک گزینه معتبرتر و مطمئنتر برای خریدوفروش آهنآلات شناخته میشود.
در نیمه اول سال 1403، بازار بورس آهنآلات با رکود نسبی همراه بود و تغییرات قیمتی عمدهای در بیشتر محصولات مشاهده نشد. این وضعیت در حالی رخ داد که دلار آزاد در اواخر خرداد بین 58 تا 59 هزار تومان در حال نوسان بود اما بهسرعت به مرز 60 هزار تومان رسید. بهطورکلی، در این دوران تغییرات قیمت میلگرد 12 و سایر سایزهای دیگر در بسیاری از کارخانهها ثابت بود، بااینحال در برخی از آنها نیز 100
الی 200 تومان افزایش یافت. همچنین، قیمت تیرآهن در برخی کارخانهها مانند ذوبآهن اصفهان و فولاد یزد با کاهش مواجه شد بهطوریکه در برخی سایزها شاهد کاهش 10 هزارتومانی بودیم.
در دیماه 1403، بازار بورس آهنآلات شاهد تحولات قابلتوجهی بود که بهطور مستقیم تحت تاثیر افزایش تقاضا در بخشهای مختلف ساختمانی و صنعتی قرار داشت. این ماه با نوسانات قیمتی در مقاطع مختلف فولادی همراه بود و شاهد فشارهایی در بازار پروفیل، نبشی، ورق سیاه و تیرآهن بودیم. عواملی همچون نیاز صنایع مختلف به مقاطع فولادی، تقویت پروژههای عمرانی و ساختمانی و تغییرات جهانی قیمت فولاد باعث شد که قیمت برخی محصولات در این ماه روند افزایشی را تجربه کند. در ادامه، به بررسی مهمترین اتفاقات و تغییرات قیمتی در بازار بورس آهنآلات در دیماه میپردازیم.
افزایش تقاضا در بازار پروفیل و نبشی
در دیماه 1403، بازار پروفیل اصفهان تحت تاثیر افزایش تقاضا در پروژههای ساختوساز و صنایع فولادی با نوسانات قیمتی همراه بود. قیمت پروفیل در ابتدا 36,909 تومان بود و تا 8 دیماه به 38,363 تومان رسید. این روند افزایشی تا 24 دیماه ادامه داشت و تا جایی که قیمت به 38,909 تومان رسید. در نهایت، در تاریخ 26 دی قیمت این محصول به 38,727 تومان رسید. این افزایش قیمت، ناشی از افزایش تقاضا برای پروفیل در پروژههای ساختمانی و عمرانی بود که به دلیل رونق نسبی در این صنایع و نیاز به مقاطع فولادی برای ساخت سازهها ایجادشده بود.
همچنین نبشی آریان فولاد نیز در دیماه با افزایش تقاضا روبرو شد و قیمت آن از 28,727 تومان در اول دیماه به 29,272 تومان در تاریخ 11 دی رسید. در تاریخ 18 دی قیمت کمی کاهش یافت و به 29,000 تومان رسید اما مجدد در تاریخ 26 دی به 29,363 تومان افزایش یافت.
افزایش قیمت ورق سیاه و تیرآهن
ورق سیاه فولاد مبارکه در دیماه 1403 شاهد افزایش قیمت بود که از 36,545 تومان در 1 دیماه به 36,727 تومان در تاریخ 10 دی رسید. این افزایشها ادامه داشت و تا 18 دی قیمت به 37,909 تومان افزایش یافت و درنهایت تا تاریخ 26 دی، به 39,046 تومان رسید.
تیرآهن ذوبآهن نیز در این ماه شاهد نوسانات قابلتوجهی بود. قیمت این محصول از 4 میلیون و 136 هزار تومان در ابتدای دیماه شروع شد و تا 8 دی به 4 میلیون و 609 هزار تومان رسید. پسازآن قیمت کمی کاهش یافت و در تاریخ 16 دی به 4 میلیون و 500 هزار تومان رسید، اما دوباره در تاریخ 19 دی به 4 میلیون و 772 هزار تومان افزایش یافت. درنهایت، در تاریخ 26 دی قیمت تیرآهن به 4 میلیون و 636 هزار تومان رسید.
پیشبینی روند بازار بورس آهنآلات در نیمه دوم سال 1403 تحت تاثیر چندین عامل قرار دارد که میتواند منجر به نوسانات قیمتی مختلف شود. درحالیکه تقاضا برای محصولات فولادی در برخی صنایع همچنان رو به افزایش است، تحلیلگران نسبت به پایداری این روند صعودی تردید دارند. با توجه به وضعیت قیمتها برخی بر این باورند که افزایش قیمتها ممکن است در کوتاهمدت باشد و تنها در صورتی شاهد جهش قابلتوجه خواهیم بود که تخلیه موجودیها در فصل اوج تقاضا بیشتر ازآنچه پیشبینی میشود، رخ دهد.
همچنین قیمت تیرآهن 14 در این دوره میتواند تحت تاثیر این نوسانات قرار بگیرد. از سوی دیگر پیشبینیهای جهانی بهویژه درزمینهٔ تولید فولاد نشان میدهند که در سال 2025 تولید فولاد خام چین کاهش خواهد یافت. این کاهش تولید به دلیل کاهش صادرات فولاد و تشدید اقدامات ضددامپینگ است که باعث خواهد شد تولید فولاد چین به میزان 1.3 درصد کاهش یابد. کاهش تولید میلگرد و افزایش تقاضا برای آن در این سال نیز قابلتوجه خواهد بود.
این کاهشها میتوانند بهطور مستقیم بر تقاضا و عرضه در بازارهای جهانی تأثیر بگذارند و باعث افزایش قیمت در بازار بورس آهنآلات باشد. بهصورت کلی این تحولات ممکن است منجر به نوسانات بیشتر قیمتها در نیمه دوم سال شوند. اگرچه کاهش تولید و تقاضا در سطح جهانی میتواند فشار بیشتری را بر روی قیمت وارد کند اما سیاستهای اقتصادی داخلی و جهانی میتواند در کنترل این نوسانات مؤثر باشد.
برای تحلیل قیمت آهنآلات در بورس روشهای مختلفی وجود دارد که هر یک میتواند ابعاد متفاوتی از وضعیت بازار را روشن کند. این روشها شامل تحلیلهای فنی و بنیادی هستند که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به تغییرات قیمت در بازار آهن تأثیر میگذارند. تحلیلهای مختلف میتوانند به ما کمک کنند تا روند آینده بازار را پیشبینی کرده و تصمیمات بهتری اتخاذ کنیم.
تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال یکی از روشهای متداول برای پیشبینی و تحلیل قیمت آهن است. در این روش بهجای تمرکز بر عوامل بنیادی مانند عرضه و تقاضا، تاریخچه قیمتها و نوسانات گذشته موردبررسی قرار میگیرد. تحلیلگران تکنیکال با استفاده از نمودارها و الگوهای مختلف قیمت به شناسایی روندهای گذشته و پیشبینی تغییرات آینده قیمتها کمک میکنند. این تحلیل بهویژه در بورس آهنآلات کاربرد دارد، زیرا میتوان
با استفاده از آن نقاط حمایت و مقاومت را شناسایی کرده و تصمیمات معاملاتی بهتری گرفت.
تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی قیمت آهن بهعنوان نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی و صنعتی داخلی و خارجی بررسی میشود. این روش به بررسی عواملی چون عرضه و تقاضا، هزینههای تولید، نرخ ارز، قیمت مواد اولیه و تغییرات در سیاستهای دولتی میپردازد. همچنین، تغییرات در اقتصاد جهانی، تولید و مصرف فولاد در کشورهای بزرگ تولیدکننده و مصرفکننده نیز از دیگر فاکتورهای مهم در این تحلیل به شمار میآید.
در این روش تحلیلگران به دنبال شناسایی روندهای بلندمدت و تغییرات ساختاری در بازار آهن هستند.
تحلیل فاندامنتال بازار جهانی
تحلیل فاندامنتال بازار جهانی به بررسی عوامل تأثیرگذار بر بازار آهن در سطح بینالمللی میپردازد. قیمت جهانی فولاد، تقاضا در کشورهای بزرگ مصرفکننده مانند چین و هند، سیاستهای صادرات و واردات و تحولات اقتصادی جهانی همگی ازجمله عواملی هستند که در این نوع تحلیل باید بررسی شوند. این تحلیل برای شناسایی تأثیرات خارجی مانند بحرانهای اقتصادی، جنگها و تحولات سیاسی بر قیمتها در بازار داخلی ایران مفید است زیرا بسیاری از تولیدات و واردات آهنآلات ایران تحت تاثیر این تحولات قرار دارند.
تحلیل احساسات بازار
تحلیل احساسات بازار به بررسی روانشناسی و رفتار سرمایهگذاران در معاملات بورس آهنآلات میپردازد. این روش بر پایه شناسایی نگرش و احساسات عمومی بازار نسبت به آینده قیمتها استوار است. برای مثال، در مواقعی که بازار نگران نوسانات نرخ ارز یا تغییرات در سیاستهای اقتصادی است، احساسات منفی میتواند منجر به کاهش قیمتها شود. درحالیکه پیشبینیها برای رشد اقتصادی یا افزایش تقاضا میتواند موجب افزایش قیمتها باشد. تحلیلگران با بررسی اخبار، شایعات و رفتار عمومی سرمایهگذاران به دنبال پیشبینی تغییرات قیمتها بر اساس این احساسات هستند.
تحلیل شبکههای اجتماعی و اخبار
این روش به تجزیهوتحلیل دادههای مربوط به اخبار، تحلیلها و واکنشهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی و رسانههای عمومی میپردازد. به دلیل سرعتبالای انتشار اطلاعات در این فضاها، تحلیلگران میتوانند بهسرعت به تغییرات احتمالی در بازار آهن واکنش نشان دهند. تحلیل اخبار مهم مانند تصمیمات دولتی، تحولات اقتصادی، بلایای طبیعی و دیگر وقایع جهانی که میتوانند قیمت آهن را تحت تاثیر قرار دهند بخش مهمی از این تحلیلها را تشکیل میدهند. این روش برای شناسایی تغییرات کوتاهمدت در بازار و نوسانات قیمتها مفید است.
برای خرید از بورس آهنآلات مراحل خاصی وجود دارد. این نوع خرید از طریق بورس کالا انجام میشود بنابراین نیاز به یکسری اقدامات اولیه و رعایت نکات مهم دارد. با توجه به روند پیچیدهای که در این بازار وجود دارد مهم است که تمامی مراحل بهدرستی طی شوند تا خرید موفقی انجام دهید. در ادامه مراحل خرید از بورس آهنآلات را بهصورت کامل بررسی میکنیم.
دریافت کد بورسی
اولین گام برای خرید از بورس آهنآلات، دریافت کد بورسی است. این کد به شما امکان میدهد تا در بازار بورس کالا معاملات خود را انجام دهید. برای دریافت کد بورسی باید به یک کارگزاری معتبر مراجعه کرده و مدارک لازم را ارائه دهید. بدون این کد امکان خریدوفروش از بورس وجود ندارد.
انتخاب کارگزاری
پس از دریافت کد بورسی، باید یک کارگزاری فعال در حوزه بورس کالا انتخاب کنید. کارگزاریها بهعنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان در بورس فعالیت میکنند. این کارگزاریها به شما کمک میکنند تا سفارشات خود را ثبت کرده و در فرآیند خریدوفروش محصولات مختلف ازجمله آهنآلات شرکت کنید.
پرداخت ۱۰ درصد مبلغ خرید
در هنگام خرید از بورس آهنآلات، لازم است که ۱۰ درصد از مبلغ کل خرید خود را بهحساب کارگزاری واریز کنید. این مبلغ بهعنوان پیشپرداخت به کارگزاری پرداخت میشود و پس از انجام معامله، باقیمانده مبلغ باید تسویه شود. این اقدام بهعنوان تضمینی برای اتمام فرآیند خرید و همچنین نشاندهنده تعهد خریدار به انجام معامله است.
ثبت سفارش و رقابت با دیگر کارگزاریها
پس از واریز مبلغ پیشپرداخت، کارگزاری سفارش خرید شما را ثبت کرده و با سایر کارگزاریها در بورس به رقابت میپردازد. به این معنا که کارگزاریها باید برای شما بهترین قیمت و شرایط را از میان پیشنهادهای مختلف پیدا کنند. این رقابت باعث پایین آمدن قیمت نهایی خرید شما میشود.
پرداخت مالیات بر ارزشافزوده
نکته مهم دیگر هنگام خرید از بورس آهنآلات، توجه به مالیات بر ارزشافزوده است. قیمتهای اعلامشده در بورس معمولاً بدون احتساب این مالیات هستند؛ بنابراین لازم است که هنگام پرداخت مبلغ نهایی، مالیات بر ارزشافزوده (که معمولاً 9 درصد است) را نیز به مبلغ خرید اضافه کنید.
فروش بهصورت سلف
در بازار بورس آهنآلات خرید معمولاً بهصورت سلف انجام میشود. به این معنا که شما باید ابتدا مبلغ کامل محصول را پرداخت کنید اما تحویل کالا معمولاً پس از گذشت دو ماه از زمان تسویهحساب صورت میگیرد. این ویژگی به شما این امکان را میدهد که بدون نگرانی از موجودی انبار و زمان تحویل به خرید محصول خود بپردازید.
صدور حواله خرید
پس از انجام معامله و ثبت سفارش کارگزاری برای شما حواله خرید صادر میکند. این حواله نشاندهنده انجام معامله است و اطلاعات مربوط به خرید ازجمله نوع کالا، میزان و قیمت آن، در آن ذکر میشود. حواله خرید به شما این اطمینان را میدهد که فرآیند خرید بهدرستی انجامشده است.
تسویهحساب ظرف ۳ روز کاری
بعد از صدور حواله خرید، شما موظفید که ظرف ۳ روز کاری مبلغ باقیمانده را بهحساب کارگزاری تسویه کنید. علاوه بر مبلغ کالا باید کارمزدهای مربوط به کارگزاری، معامله، انبارداری و مالیات بر ارزشافزوده را نیز پرداخت کنید. در صورت عدم تسویهحساب در زمان مقرر، معامله لغو خواهد شد.
سخن پایانی
بازار بورس آهنآلات با ویژگیهایی مانند شفافیت قیمت، قوانین مشخص و روند قانونی بهعنوان گزینهای امن و مطمئن برای خریدوفروش آهنآلات در نظر گرفته میشود. بنابراین، انتخاب بازار مناسب بستگی به نیاز، استراتژی خریدوفروش هر فرد یا شرکت دارد. برای رسیدن به بهترین نتیجه، توصیه میشود که بهطور دقیقتر به بررسی شرایط بازار بپردازید و با توجه به وضعیت اقتصادی و نیازهای خود تصمیمگیری کنند.