چک، این ابزار کلاسیک نظام پرداخت، سال‌ها ستون فقرات مبادلات مالی بوده است. اما با گسترش فناوری‌های پرداخت الکترونیکی، حالا رقیبان دیجیتالی‌اش آن را به حاشیه رانده‌اند. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که سهم چک در تسویه حساب‌های اقتصادی رو به کاهش است.
به گزارش نبض بورس؛ آمار‌های بانک مرکزی، حکایت از کاهش محسوس در مبادلات چک دارند. به گونه‌ای که در آذرماه ۱۴۰۳، بیش از ۸.۳ میلیون فقره چک با ارزشی بالغ بر ۷۳۰۳ هزار میلیارد ریال (بیش از ۷۳۰ هزار میلیارد تومان) در کشور مبادله شد؛ اما این میزان در مقایسه با ماه قبل، از نظر تعداد ۱۲.۲ درصد و از نظر ارزش ۶.۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
در این ماه، ۲.۴ میلیون فقره چک به ارزش ۳۴۹۹ هزار میلیارد ریال در پایتخت رد و بدل شد. در مجموع، سه استان تهران، اصفهان و خراسان رضوی نزدیک به نیمی از کل مبادلات چک کشور را به خود اختصاص داده‌اند؛ تهران با ۲۹ درصد، اصفهان ۱۰.۶ درصد و خراسان رضوی ۷.۷ درصد در صدر قرار دارند.
در آذرماه، ۷.۵ میلیون فقره چک به ارزش ۶۲۸۴ هزار میلیارد ریال (بیش از ۶۲۸ همت) وصول شد که نسبت به آبان‌ماه، تعداد آن ۱۲.۵ درصد و ارزش آن ۶.۲ درصد کاهش یافته است. این یعنی از کل چک‌های صادره، ۹۰.۶ درصد از نظر تعداد و ۸۶ درصد از نظر ارزش به سرانجام رسیدند.
اما آن‌چه نگران‌کننده‌تر به نظر می‌رسد، آمار چک‌های برگشتی است. در آذرماه ۱۴۰۳، بیش از ۷۸۰ هزار فقره چک به ارزش ۱۰۱۹ هزار میلیارد ریال (بیش از ۱۰۱ همت) به دلایل کسری یا فقدان موجودی برگشت خورد.
این یعنی از کل چک‌های مبادله‌شده، ۹.۴ درصد از نظر تعداد و ۱۴ درصد از نظر ارزش به مشکل برخوردند. اگرچه این رقم نسبت به آبان‌ماه ۱۴۰۳ کاهش ۹ درصدی در تعداد و ۶.۳ درصدی در ارزش را نشان می‌دهد، اما همچنان نسبت به آذرماه ۱۴۰۲، افزایش داشته و می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات نقدینگی یا کاهش اعتماد به این ابزار باشد.
