به گزارش نبض بورس، صنعت تایر از جمله صنایع مهم در زنجیره ارزش صنعت خودرو و صنعت حمل و نقل است و به عنوان صنایع بالادستی صنعت خودرو محسوب می شود. از این رو در اولین پرونده آشنایی با صنایع قصد داریم شما را با صنعت تایر آشنا کنیم.
تایر بایاس: در این نوع تایرها امتداد نخ هاي لایه با خط مرکزي تایر زاویه مورب می سازد (حدود ۳۲ تا ۴۰ درجه) و قرارگیري لایه ها روي یکدیگر به صورت ضربدري می باشد. جنس نخ لایه ها از نایلون است و در بدنه تایر به جز در ناحیه طوقه ها از سیم فولادي استفاده نمی شود.
تایر رادیال: در این تایرها امتداد نخ هاي لایه با خط مرکزي تایر زاویه ۹۰ درجه میسازد و امتداد نخ ها در جهت شعاعی می باشد. جنس و مواد به کار رفته در نخ ها معمولا از پلی استر یا ریون است. در این تایرها به منظور پایداري حرکتی از کمربند درجهت حرکتی لایه هاي به عرض عاج و زاویه مورب نسبت به خط مرکزي تایر استفاده میشود. جنس این کمربندها از نخ یا سیم فولادي است.
معایب تایرهاي بایاس نسبت به تایرهاي رادیال عبارتند از:
مقدار تولید تایر در جهان طی سال‌های اخیر در حال افزایش بوده و پیش بینی میشود در سال ۲۰۲۴ به ۲۲.۷۵ میلیون تن برسد.
ارزش بازار جهانی صنعت تایر در سال ۲۰۲۳ مقدار ۱۳۶.۴ میلیارد دلار بود و پیش بینی میشود این مقدار در سال ۲۰۳۲ به ۲۱۱.۶ میلیارد دلار برسد.
در تصویر زیر شرکت های مطرح تولیدکننده تایر در جهان و ارزش بازاری هر کدام را ملاحظه می کنید. چین، آمریکا، ژاپن و هند بزرگترین تولیدکنندگان صنعت تایر در جهان هستند. همان گونه که ملاحظه می گردد میشلن، بریجستون و گودیر از بزرگترین تولیدکنندگان تایر در جهان هستند.
در تصویر زیر ده کشور برتر واردکننده و صادرکننده تایر در سال ۲۰۲۳ را ملاحظه می‌کنید. آمریکا برترین واردکننده و چین برترین صادرکننده بوده است.
گروه صنعتی بارز در تاریخ دوم تیرماه ۱۳۶۳ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده و در فروردین ۱۳۷۳ با ظرفیت ۲۵۵۰۰ تن انواع تایر، تیوب و نوار به بهره برداری رسید و در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۷۶ در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. سهامداران عمده شامل شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین و شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی هستند. بر اساس اطلاعات انجمن صنفی صنعت تایر ایران، در سال ۱۴۰۲ میزان تولید تایر کشور (بایاس و رادیال) برابر ۲۶۵۸۱۶ تن بود که گروه صنعتی بارز با تولید ۳۱۸۱۲۷ تن سهم ۴۶ % از کل تولید تایر کشور را بر عهده داشته است. محل فعالیت شرکت در کرمان، کردستان و سیرجان می‌باشد.
شرکت کویرتایر در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۶۶ با سرمایه اولیه یک میلیون ریال تاسیس و در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده و در تاریخ ۱۳۸۳ به سهامی عام تبدیل و در ۱۸ مرداد ۱۳۸۸ به عضویت فرابورس درآمده است. ظرفیت اسمی شرکت شامل ۳۱۲۲۵ تن انواع تایر و تیوب و میزان تولید سال ۱۴۰۲ برابر ۳۴,۵۱۵ تن معادل ۱۲.۹۸ % از کل تولید کشور بوده است. سهامدار عمده شرکت گروه مدیریت سرمایه گذاری امید و محل فعالیت در شهر بیرجند می‌باشد.
مجتمع صنایع لاستیک یزد در خرداد ماه ۱۳۶۴ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده و در سال ۱۳۷۲ به بهره برداری و در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۹۸ در بازار فرابورس پذیرفته شد. ظرفیت اسمی شرکت در حال حاضر ۴۶۰۰۰ تن انواع تایر و تیوب می‌باشد. سهامداران عمده شامل شرکت مجتمع صنعتی آرتاویل تایر و شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، هستند. میزان تولید مجتمع صنایع لاستیک یزد در سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۱۴، ۳۲ تن بوده که سهم ۱۰.۷ % از کل تولید کشور را به خود اختصاص داده است.
شرکت ایران تایر در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۴۳ به صورت سهامی خاص تاسیس و در ۹ خرداد ۱۳۴۳ در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت و در اسفند ماه ۱۳۴۴ به بهره برداری رسید. این شرکت در سال ۱۳۵۴ به سهامی عام تبدیل و در تاریخ ۳ آذر ۱۳۵۵ در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. محل اصلی شرکت در کیلومتر ۴ جاده مخصوص تهران به کرج می‌باشد. ظرفیت اسمی شرکت شامل تولید ۲۷۰۰۰ تن انواع تایر و تیوب بوده که در سال ۱۴۰۲ با تولید ۲۸,۲۶۰ تن سهم ۱۰.۶ % از کل مقدار تولید کشور را به خود اختصاص داده است. سهامداران عمده شامل شرکت انرژی گستر سینا و شرکت سرمایه گذاری ملی ایران می‌باشد.
این شرکت در سال ۱۳۶۵ به صورت سهامی خاص به ثبت رسیده و در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۷۷ با ظرفیت سالانه ۲۵۵۰۰ تن به بهره برداری رسید که در سال ۱۳۹۸ ظرفیت آن به ۳۰,۰۰۰ تن در سال افزایش یافت. در سال ۱۳۶۷ به سهامی عام تبدیل و در ۶ اسفند ۱۳۸۵ نزد بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. میزان تولید شرکت در سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۶,۰۳۰ تن معادل ۹.۸ درصد از کل مقدار تولید کشور بوده است. سهامدار عمده شرکت سرمایه گذاری گروه صنعتی رازی و محل فعالیت شرکت در شهر اردبیل می‌باشد.
شرکت ایران یاسا تایر و رابر در ۷ آبان ۱۳۴۵ به ثبت رسیده و در ۲۴ آبان ۱۳۷۴ به سهامی عام تبدیل و در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۲ نزد بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. ظرفیت اسمی شرکت سالانه ۲۵۳۰۳ تن بوده که در سال ۱۴۰۲ مقدار ۱۸,۴۲۳ تن معادل ۷% از کل مقدار تولید کشور را به خود اختصاص داده است. سهامداران عمده شامل شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری و شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین و محل فعالیت شرکت در شهریار می‌باشد.
بیشترین ارزش بازاری در بین شرکت های تولیدکننده تایر در ایران متعلق به شرکت گروه صنعتی بارز با نماد پکرمان است.
در تصویر زیر ظرفیت اسمی تولید لاستیک در کشور را ملاحظه می کنید. این تصویر شامل شرکت های بورسی و غیربورسی تولیدکننده تایر است.
