بهارِ بی‌رمق بازار سرمایه | چه عواملی روی ریزش‌های بورس تأثیر‌گذار هستند؟

به گزارش نبض بورس، هابیل خاوری، کارشناس بازار سرمایه درمورد روند بورس در این روز‌ها بیان کرد: تابلوی معاملات خرداد ماه بازار سرمایه دقیقاً مصداق هنر نمایشی جنایت و مکافات شده است؛ جنایت تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی در حل مسائل اقتصادی و سیاست‌گذار و مکافاتی که بر بورسی‌ها می‌رود!

روز اول بهار و بازار و روز‌های خوب و آرزو‌های قشنگ و زیبای عده‌ای را به خاطر بیاورید. چه بهار خونینی شده است؛ به طوری‌که امسال حتی پدیده اثر ژانویه هم، در بورس وجود نداشت؛ بهاری جهنمی با روز‌هایی تلخ و زجرآور که هر روزش برزخ‌تر از دیروز و گرم‌تر از جهنم است!

از بهار پارسال تا بهار امسال با فراز و فرودهای بورس

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بازار از اردیبهشت سال گذشته با مشکلات کوچک و بزرگ زیادی دست و پنجه نرم می‌کرد که ریسک‌های سیاسی شدیداً آن را تحت تأثیر قرار داد، قبل‌تر سیاست‌های اشتباه بانک مرکزی در نرخ بهره و دلار نیما و  تغییر ندادن آن در این دولت، سیاست‌ها و دستکاری قوانین و مقررات به صورت غیر کارشناسی در ارکان سازمان بورس و... باعث بروز مشکلات متعددی برای اقتصاد و بدنبال آن، بازار سرمایه شده بود، اما حالا موضوع سومی فراتر از این دو، پیش‌ روی بازار است؛ مسائل سیاسی که اثراتش به مراتب مخرب‌تر است ولی این روز‌ها، همچنان آن‌چه قربانی می‌گیرد ویروس یأس و ناامیدی و نبود وجود دور نمای واضح است که هم تکنیکالیست‌ها و هم بنیادگرا‌ها را درگیر کرده و باعث شده است آن‌ها هر آن‌چه درمورد بازار فکر می‌کردند و می‌اندیشیدند را فراموش کنند و یا این که بازار را رها کنند و صرفاً تماشاچی یا فروشنده باشند. 

هابیل خاوری ادامه داد: اگر امروز کسی حتی از سر خوش‌بینی و پذیرش ریسک به ریوارد بالا به سراغ بازار بیاید و بخواهد خرید کند همه با دیده تردید و به چشم یک دیوانه به او نگاه می‌کنند؛ البته گذر زمان، عاقل و دیوانه را مشخص می‌کند، اما فضای فعلی در کلیات بازار طوری عمیق و گسترده به بحران و رکود رسیده است که هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد و نکته منفی جایی است که باید بحران پذیرفته شده و فکری به حال حل آن شود. چون چاره‌ای برای آن نمی‌اندیشند؛ آن‌هم توسط سازمان! ولی شاید واقعاً سازمان و متولیان بازار بحران را پذیرفته‌اند و در این میان، از حل و درک آن عاجز هستند و آن‌ها نیز، مانند سهامداران رفتار تماشاچی گونه را در پیش گرفته اند. 

اقدامات سازمان بورس در این روزها 

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: اگرچه وظیفه اصلی سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر، حمایت و صیانت از سرمایه سهامداران خُرد است، ولی این روزها، آن هم، تماشاچی محض بازار شده است و حتی همان تلاش‌های اندک قبلی در جهت حمایت را برداشته است و این جمع‌بندی‌ها، صحنه‌های دردناک و خونریز بازار این مدت را رقم زده‌اند که نه تنها رکود بلکه افت سنگین قیمت‌ها را نشان می‌دهد و در این میان، سازمان صرفاً به همان ابزار همیشگی یعنی محدود کردن دامنه نوسان چنگ می‌اندازد.

هابیل خاوری تأکید کرد: این مسئله که این حجم کندل‌های منفی و روز‌های ریزشی را به طور متوالی داشته باشیم بی‌سابقه بوده و در این میان، دلایل جدیدی برای منفی بودن هر کندل ایجاد شده است. زیرا همیشه فرصت نفس کشیدن را بعد از چند روز زیر آب بودن به سهامداران می‌دادند، اما این بار، با تمام توان سر را زیر آب فرو کرده‌اند و اجازه نفس کشیدن به آن را نمی‌دهند. البته این کندل‌ها و این نمایش، خود نمایش گسترده‌ای از یأس و ناامیدی در بازار هستند. 

او ادامه داد: سرعت تحولات در این مدت، به شدت بالاست و در کنار آن، افزایش پیدا نکردن نرخ دلار نیما و رفتار غیر منطقی بانک مرکزی و همچنین، سگ هار رها شده نرخ بهره و اثرات آن در بازار باعث شده‌اند که همه چیز در هم پیچیده شود. 

انتخابات ریاست جمهوری و تأثیر آن بر بورس

هابیل خاوری تصریح کرد: نباید از این موضوع غافل شد که از هفته‌های بعد با شروع تبلیغات کاندیداها، شعار‌های انتخاباتی و حرف‌های زیبا زده می‌شود و به طور قطع، همه حامی سهامدار می‌شوند و می‌خواهند ۳ روزه مشکل بورس را حل کنند، اما چیزی که واضح است این است که در عمل، جریان پول ایستاده و تماشا می‌کند؛ همان‌طور که در سیستم معاملات می‌بینید  فروشنده عجیبی در بازار وجود ندارد و تقاضایی هم، زیر بازار نیست و درست در همین شرایط است که معتقدم کمی زمان خریدن برای روشن شدن ابعاد سه موضوع پُرچالش بازار یعنی نرخ سود، نرخ دلار نیما و به خصوص دنیای سیاست و خبر‌های آن می‌توانند آرام آرام این زمین بازی را دستخوش تغییراتی کنند که یا مثبت و یا منفی باشد.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: با روشن شدن ابعاد دقیق‌تر اوضاع سیاسی و کاندیدای ریاست جمهوری و برنامه‌های آن‌ها، کم کم جریان پول، آینده را برای خودش ترسیم می‌کند و وارد مرحله دیگری به نام مرحله ارزیابی و گمانه‌زنی می‌شود که حداقل از فاز بلاتکلیفی فعلی بهتر است. پس‌ به نظرم، اتفاقاً دامنه نوسان ۲ درصدی در فضای فعلی اتفاق و رویداد بدی نیست و می‌تواند به کنترل ریسک‌های بازار کمک کند؛ البته هزینه‌هایی هم دارد که می‌توان به کاهش حجم معاملات، قفل شدن‌ها  در صف فروش، کاهش نقد شوندگی و برخی اتفاقات دیگر اشاره کرد که ممکن است رقم بخورند.

او عنوان کرد: اگر بعضی از افراد در ذهن خود فکر می‌کنند باز بودن دامنه نوسان و اصلاح سریع‌تر بازار منجر به جذب جریان پول به بازار می‌شود سخت در اشتباه هستند. چون جریان پول تا نتواند چالش‌های اساسی را حل کند قطعاً تماشاچی باقی خواهد ماند و این، یعنی با باز بودن دامنه نوسان، سهامدار بیچاره هم چوب و هم پیاز را خورده است.

هابیل خاوری اظهار کرد: در این فضا و در این شرایط که تقریباً ۲۰ روز کاری را در پیش داریم بازار به چند مرحله تقسیم می‌شود که فضای هر کدام بسیار خاص و متفاوت است. مرحله اول، بلاتکلیفی و گمانه‌زنی محض است که از روز‌های گذشته آغاز شده است و فعلاً ادامه‌دار خواهد بود و درواقع، فعلاً در این  شرایط به سر می‌بریم.

مرحله دوم، مرحله‌ای است که کمی جنب و جوش‌ها در آن بیشتر می‌شوند که از هفته بعد شروع می‌شود و مرحله ثبت نام کاندیدا‌ها و اعلام نظر آن‌هاست که بدنبال آن، آشفتگی شرایط و اخبار مبنی بر ثبت نام چهره‌ها به راه می‌افتند و این افراد به صورت هیجان‌زده می‌آیند و می‌روند. اما این سهامدار است که یک چشم به بازار و یک چشم به وزارت کشور و رفت‌ و آمد‌های انتخاباتی دارد و البته در این فضاست که کمی بازار جنب و جوشش بیشتر می‌شود و می‌توانیم در این روزها، رِنج‌های مثبت و خوش‌بینی‌های نصف و نیمه را مشاهده کنیم. 

این تحلیلگر بازار سرمایه بیان کرد: مرحله سوم، مرحله حساسی است که اسامی کاندیدای مورد تأیید شورای نگهبان اعلام می‌شوند. البته به نظر می‌رسد در مقطع فعلی، شاید اوضاع کمی فرق داشته باشد و پیش‌بینی این‌که چه کسی رئیس‌جمهور بعدی می‌شود سخت باشد، ولی باید توجه کرد که تقریباً از مرحله سوم به بعد، سناریو‌سازی‌ها برای پول‌های داخل بازار سرمایه و خارج از آن، محدودتر و تصمیم‌گیری‌ها قوی‌تر می‌شوند و در نهایت، این مرحله پیش زمینه مرحله چهارمی است که به مناظره‌ها و بحث‌ها و در نهایت، انتخابات منجر می‌شود که در حال حاضر، کمی زود است.

او تصریح کرد: بنده معتقد هستم به محض مشخص شدن چینش افراد می توانیم سناریوسازی‌های بعدی را انجام بدیم و بازار هم تا این مرحله احتیاط را به طور جدی در دستور کار خود قرار می‌دهد و یا به عبارت ساده‌تر، تا زمان اعلام نتیجه که گویا  ۲۲ خرداد است پول، همچنان تماشاچی دست و پا زدن سهامدار خُرد است و حتی اگر این روزها، خبر‌های خوبی برسد بیشتر در جهت ثبات بازار خواهد بود و برای رشد با طول موج بلند باید گره کور تری را باز کرد.

هابیل خاوری تأکید کرد: جنگ سیاسی به کنار، جنگ نرخ بهره و رشد آن هم، هر روز تلفات خود را می‌گیرد و به نظر، این جنگ همچنان ادامه دارد چراکه ثبات و افزایش پیدا نکردن نرخ نیما در کنار موارد فوق و رشد متوالی نرخ بهره عامل و باعث تشدید این بحران در بازار شده‌اند؛ هرچند که جنگ نرخ بهره، هر روز برای ما سورپرایز‌های جدیدی دارد و در جایی، این موضوع قابل کنترل کردن است، ولی قطعاً هرچه زمان بگذرد از کنترل خارج خواهد شد و باز هم، این حاکمیت است که باید در مورد این موضوع تصمیم بگیرد، اما باید توجه کرد که چرخه تصمیمات اخیر به خوبی نشان‌دهنده این است که خرد و عقلانیت در این موضوعات به چشم نمی‌خورد و طبق معمول، اقتصاد کار خود را می‌کند.

این کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه مطرح کرد: در دولت آقای روحانی با آن همه امکانات و توافق‌های سیاسی میل بر انجام این مسئله صورت گرفت و مسیر نرخ بهره به این شکل پیش رفت و همه به خوبی به یاد دارند که یخ‌زدگی بازار‌ها و رکود عمیق شکل گرفت و البته فکر می‌کنم با توجه به چوبی که در حال حاضر بازار سرمایه خورده است از این پس، رکود و سکون سایر بازار‌ها بیشتر از بازار ما خواهد بود و بازار سرمایه می‌تواند خود را با گزارش و سود نقدی و فصل مجامع کمی سبک بالانه‌تر به روی آب برساند. اما قصه تلخ ماجرا زمانی تلخ‌تر می‌شود که ناگهان طرف مقابل یعنی دشمن ما که می‌داند چه بلایی بر سر اقتصاد آورده است با یک تلنگر سیاسی همه چیز را بر هم بزند.

البته اگر کسانی این موضوع را قبول ندارند و یا احساس می‌کنند فکر و خیال و سناریو‌های واهی را بیان می‌کنیم کمی به روز‌های انتهای برجام و روز‌های پس از پاره کردن برجام توجه کنند؛ جایی که نرخ بهره بالا و افزایش پایه پولی به واسطه این اتفاقات و رویداد‌ها، ناگهان با یک تشر سیاسی خود را در نرخ ارز و جهش تورم و فضای این‌چنینی نشان داد در حالی‌که آن روزها، روز‌های خوشمان بود ولی وضع فعلی با این کسری بودجه و شرایط دلار نیما و آزاد و دسته گل‌هایی که دولت به آب داده کاملاً روشن و مشخص است و کار به جایی رسیده است که تعیین تکلیف و مشخص کردن سیاست‌های اقتصادی باید دقیق‌تر و شفاف‌تر پیش بروند و سهامداران هم، در بازار این موضوع را درک کرده‌اند و حالا همه می‌دانند این شترسواری چه در بازار سرمایه چه در فروش اوراق و چه در اداره اقتصادی مملکت دولا دولا نمی‌شود.