به گزارش نبض بورس، نویسنده: علی حیدری | در تاریخ پانزدهم اسفند ۱۴۰۰ بود که سهام دو باشگاه بزرگ و پر طرفدار استقلال و پرسپولیس در فرابورس عرضه شدند و نهایتا پس از گذشت ۶ ماه در اوایل شهریور ۱۴۰۱ اولین معاملات سهام باشگاه‌های ورزشی در بازار سرمایه اتفاق افتاد. باشگاه پرسپولیس با ۳۶۰۰ میلیارد تومان و باشگاه استقلال با ۴۳۰۰ میلیارد تومان ارزش بازار اولین روز‌های معاملاتی خود را به پایان رساندند. در حال حاضر ارزش بازار آبی‌های پایتخت ۱۶۰۰ میلیارد تومان و در مقابل پرسپولیس با ارزش بازاری در حوالی ۲۰۰۰ میلیارد تومان قرار دارد. چه اتفاقی برای سهام این دو باشگاه رخ داد؟ آیا بقیه سرخابی‌ها در دنیا هم آیا همینطور هستند؟
در ابتدا خوب است که نیم نگاهی به مالکیت سایر سرخ آبی‌های مشهور دنیا داشته باشیم؛ همتایان منچستری در اختیار دو شخص حقوقی و میلانی‌ها مالکان نهادی دارند که طبق بررسی‌های نگارنده هیچکدام از این اشخاص ارتباط سهامداری با نهاد‌های دولتی یا حاکمیتی ایتالیا و انگلستان ندارند. اما در کشور عزیزمان وزارت ورزش با مالکیت ۹۰ درصدی هیئت مدیره هر دو باشگاه را در اختیار دارد.
حال به بررسی ارزشگذاری این دو شرکت میپردازیم؛ مجموعه کارشناسان ارزشگذاری دادگستری در تاریخ عرضه، ارزش سهام شرکت استقلال را ۱۸۰۰ میلیارد تومان و پرسپولیس را ۳۲۰۰ میلیارد تومان برآورد کردند. به گزارش سایت Transfer Markt صرفا بر اساس ارزش بازیکنان حاضر در هر کدام از تیم‌ها پرسپولیس با ۱۴.۳ میلیون یورو و استقلال با ۱۳.۳ میلیون یورو به ترتیب در جایگاه اول و دوم در بین تیم‌های ایرانی قرار دارند. طبق آخرین گزارش حسابرسی موجود در کدال برای پایان سال مالی ۱۴۰۱، باشگاه استقلال با سرمایه ۱۰۰۰ میلیاردی موفق به کسب درآمد ۲۰۰ میلیاردی و نهایتا زیان ۸۰ میلیاردی شده است. همچنین پرسپولیس با سرمایه ۱۰۰۰ میلیاردی توانسته ۱۰۰ میلیارد درآمد کسب کند و در آخر ۱۳۵ میلیارد زیان خالص گزارش کند. عمده درآمد‌های این دو باشگاه از حق اسپانسری و حق برند و حقوق مربوط به فروش و رشد بازیکنان می باشد و در بخش هزینه‌ها نیز حق الزحمه بازیکنان، مربی و کادر فنی اکثریت هزینه‌ها را تشکیل می دهند.
اما این ارقام در رابطه با منچستری‌ها و میلانی‌ها چگونه هستند؟ بر اساس گزارش نشریه آمریکایی Forbes در سال ۲۰۲۳، منچستر یونایتد به عنوان دومین تیم دنیا با ارزش ۶ میلیارد دلاری معرفی شده و دیگر باشگاه شهر منچستر یعنی منچستر سیتی در رتبه پنجم این جدول با ارزشی معادل ۵ میلیارد دلار قرار دارد. آث میلان و اینتر نیز به ترتیب با ۱.۴ میلیارد دلار و ۱ میلیارد دلار در جایگاه‌های ۱۴ و ۱۶ این جدول قرار دارند. بر اساس گزارش سایت Transfer Markt نیز ارزش بازیکنان تیم‌های یونایتد و سیتی به ترتیب ۷۳۴ میلیون یورو و ۱۲۷۰ میلیون یورو برآورد شده. اینتر با ۶۲۲ میلیون یورو و آث میلان با ۵۳۳ میلیون یورو جایگاه‌های اول و دوم ایتالیا را از نظر مجموع ارزش بازیکنان در اختیار دارند.
شیاطین سرخ در سال ۲۰۲۳ با کسب درآمد ۷۸۰ میلیون دلاری و سود ۱۰۸ میلیون دلاری در سال گذشته عملکرد مالی مطلوبی را از خود به جا گذاشتند و در طرف دیگر آبی‌های آسمانی در سال گذشته توانستند درآمد ۸۱۵ میلیون دلاری و سود ۱۷۵ میلیون دلاری محقق کنند که در نهایت موفق شدند علاوه بر پیروزی در رقابت‌های ورزشی با عملکرد مالی بار دیگر قرمز پوشان منچستر را مغلوب کنند.
در نبرد میلانی‌ها این بار افعی‌های آبی پوش موفق شدند با درآمد ۳۴۸ میلیون دلاری و سود ۴۴ میلیون دلاری از رقیب همشهری خود پیشی بگیرند. در مقابل، امپراطور اروپا (AC Milan) با درآمد ۳۰۰ میلیون دلاری و سود ۱۱ میلیون دلاری عملکرد ضعیفی در مقابل اینتر از خود به جا گذاشت.
عمده درآمد‌های باشگاه‌های انگلیسی را آیتم‌های تجاری، حق پخش و در آخر هم فروش بلیط تشکیل میدهند که در این میان طی سال‌های اخیر طرح کسب و کار باشگاه‌های به شکلی بوده که سهم درآمد‌های تجاری مانند حقوق رشد بازیکنان، حق برند و ... رشد قابل توجهی داشته است. در سمت هزینه‌ها نیز همانند باشگاه‌های ایرانی بیش از ۷۰ درصد مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد بوده است. سال‌های اخیر، اما سهم حق پخش از درآمد باشگاه‌های ایتالیایی رشد قابل توجهی داشته بطوری که سهم بیش از ۵۰ درصدی داشته است و هزینه‌ها نیز به مانند باشگاه‌های انگلیسی بوده است.
در جدول زیر بازدهی سهام تیم‌های همشهری را می بینیم:
طبق بررسی‌های انجام شده بر روی سایر تیم‌های نظیر استقلال و پرسپولیس از ابعاد مختلف نظیر عملکرد مالی، ارزش باشگاه‌ها و ارزش بازیکنانشان و قیاس با سرخابی‌های محبوب پایتخت تا حدی می توان علت ریزش سنگین قیمت سهام این دو باشگاه را در بالا بودن برآورد کارشناسان به نسبت برآورد سرمایه گذاران از عملکرد آنان بوده است.
