به گزارش نبض بورس، پویا احمدی | برای اینکه بتوانید زندگی خوب و نرمالی داشته باشید، باید بتوانید میزان بزرگی و تاثیرگذاری مسائل را با یکدیگر مقایسه کنید، مثلا فلان چیز چقدر دوام می‌آورد و چیز‌های بد یا خوب چقدر می‌توانند عمر کنند. تنها راه برای دانستن این موارد در آینده، درک بهتر چیز‌هایی است که قبلاً رخ داده است.
آنچه من در مورد ژئوپلیتیک بیشتر دوست دارم، این است که این رشته شامل موضوعات اساسی است که هر فرهنگی به آن علاقه دارد. منافع شخصی، امنیت، ساختار اقتصادی و البته منابع. اگر به اندازه کافی آن را مطالعه کنید، شما را از دید محلی و سطحی خود خارج می‌کند و به شما امکان می‌دهد جزر و مد فعالیت‌ها را در سراسر جهان ببینید، نه فقط چند قدمی که در مقابل خود مشاهده می‌کنید.
یک مثال خوب از این بحث، برگزیت در بریتانیا است. افراد هر دو طرف موضوع مطمئن هستند که حق با آنهاست، با این حال زمان ثابت می‌کند که برگزیت به احتمال زیاد از نظر اجتماعی رخ داده است؛ زیرا یک تغییر جهانی در نگرش نسبت به منافع شخصی وجود دارد و به مرور زمان تجارت جهانی را نیز متاثر می‌کند.
آنچه قرار است برای بریتانیا در رابطه با کشاورزی، غذا و قیمت مواد غذایی اتفاق بیفتد، برای آن‌ها مانند یک رویداد قو سیاه (اگر نمی‌دانید قوی سیاه چیست، پیشنهاد می‌کنم کتاب قوی سیاه نسیم نیکلاس طالب را مطالعه کنید) خواهد بود. با این حال، اگر به صورت جهانی نگاه کنیم، می‌توانیم ببینیم که کمبود مواد غذایی برای بخش‌های وسیعی از جمعیت جهان در شرف وقوع است و قیمت مواد غذایی برای اکثر مردم بالا باقی خواهد ماند.
در اینجا دلایل را با هم مرور می‌کنیم.
دو عامل تغییر: زنجیره تامین و آب و هوا
این دو عامل در دو بازه زمانی متفاوت عمل می‌کنند.
تغییرات اقلیمی
من در مورد اینکه آیا این موضوع چقدر واقعی است یا جدیت دارد بحث نمی‌کنم، اگر می‌خواهید درباره آن مطالعه کنید، می‌توانید آخرین گزارش سازمان ملل متحد از هیئت بین‌دولتی در مورد تغییرات آب و هوا را که چند وقت یکبار منتشر می‌شود، بخوانید. اما اگر واقعاً شک دارید، با هر کسی در کالیفرنیا، تگزاس شرقی، آرکانزاس، استرالیا یا هر کشاورز برنج در تایلند یا حتی داخل کشور صحبت کنید و از آن‌ها بپرسید که آیا تغییرات قابل توجهی در الگو‌های آب و هوایی یا در سطح دریا تجربه کرده‌اند یا خیر؛ آن‌ها احتمال زیاد پاسح متقنی برای شما خواهند داشت.
تغییرات اقلیمی مانند مالیات‌های روزافزون که هزینه‌های بیشتری را برای کشاورزی می‌تراشد و به همان میزان تولید ثابت می‌ماند، منجر به کندی در این صنعت می‌شود. نادیده گرفتن تغییرات در زیستگاه گونه‌های دیگر برای انسان آسان است. با این حال در زیستگاه خودمان، اولین نقطه‌ای که در آن شاهد شاخص‌هایی هستیم که در حال اخطار هستند، محصولات کشاورزی است. چیزی که اکنون در حال تجربه کردن آن هستیم.
در جایی که الگو‌های آب و هوایی مخرب چرخه محصول را قطع نمی‌کند، زنجیره تامین این کار را انجام می‌دهد. متاسفانه در آینده وقفه در زنجیره تامین در بازه‌های زمانی کوتاه تری رخ خواهد داد. بنابراین، در حالی که ممکن است سال ۲۰۲۲ به دلیل داشتن کود‌های ذخیره شده در هر ایالت، از یک سال متوسط برای تولید کشاورزی بصورت نرمال خلاص شده باشیم، سال ۲۰۲۳ و بعد از آنبه این شکل نیست. ذخایر کود در حال حاضر رو به اتمام است.
کمبود کود و خوک!
این همه بحث در مورد کود برای چیست؟
شاید قبلاً روی زمین‌های کشاورزی کار کرده باشید، شاید هم نه. اگر قبلا در زمین‌های کشاورزی کار کرده باشید چه بخواهید و چه چه نخواهید چیز‌های زیادی در مورد کشاورزی یاد خواهید گرفت و این تجارب بسیار برای شما مفید است.
مهمترین کود‌ها را اصطلاحا "بیگ ۳" می‌نامند. نیتروژن، پتاسیم (یا پتاس) و فسفر (یا فسفات). در اینجا یک تفکیک اساسی از کار‌هایی که هر کدام انجام می‌دهند آورده شده است:
همه این‌ها برابر است با رشد سریعتر و محصول با عملکرد بالاتر. کشاورزان در هنگام برداشت، محصول بیشتری تولید می‌کنند و غذای بیشتری در فروشگاه‌ها وجود دارد.
تا سال ۲۰۲۱، چین ۳۰ درصد فسفات جهان را صادر می‌کرد. سپس آن‌ها در اکتبر ۲۰۲۱ سهمیه‌های صادراتی فسفات را وضع کردند. تا دسامبر ۲۰۲۱، شش تا از بزرگترین تولیدکنندگان فسفات چین در‌های خود را برای همیشه بستند. تا آوریل ۲۰۲۲، ۸۸۰۰۰۰ تن دیگر از ظرفیت صادراتی به دلیل تعطیلی نامحدود تولیدکنندگان بیشتر از بین رفت.
این امر چین را در شرایط دشواری قرار داد تا بتواند صادرات و کسب درآمد در بازار جهانی را انتخاب کند یا از فسفات در محصولات خود برای تغذیه جمعیت خود استفاده کند.
تا سال ۲۰۲۳، و هنوز هم در حال حاضر، چین اعلام کرد که تمام صادرات فسفات را متوقف می‌کند. کشاورزان در سراسر جهان این فشار را احساس می‌کنند. در سال ۲۰۲۰، ۶۵ درصد از فسفات استرالیا از چین تامین می‌شد. زمانی که قیمت کود‌های شیمیایی افزایش یافت و در دسترس بودن به یک مشکل تبدیل شد، تقریبا نیمی از صنعت کشاورزی استرالیا آن را احساس کردند.
با این حال استرالیا توانسته است از یک ذخایر فسفر در کوئینزلند استفاده کند که امیدوار است امسال آن را صادر کند و به کاهش فشار‌های عرضه جهانی کمک کند. این مقدار به اندازه برابری با صادرات چین نخواهد بود، اما هر ذره کوچکی در این مسیر می‌تواند کمک کننده باشد.
در نهایت یک جنگ قیمتی در بازار‌های جهانی خواهیم داشت. این در حالتی است که کود کافی برای تولید مقدار غذای مورد نیاز جهان برای رشد وجود ندارد.
یکی از محصولاتی که من گمان می‌کنم بیشتر از همه تحت تأثیر قرار می‌گیرد برنج است. دومین تولیدکننده بزرگ برنج در جهان، هند است، اما بزرگترین صادرکننده برنج در جهان می‌باشد. با این حال هند دومین واردکننده بزرگ فسفر در جهان میز هست.
برنج در مورد نیازش به آب بسیار حریص است و فسفر به آن کمک می‌کند تا مقدار بیشتری آب جذب کنند؛ بنابراین بازده برنج قطعا کاهش خواهد یافت.
اندونزی شاهد همین فشار ناشی از کمبود کود است. در اجلاس سران گروه ۲۰ در بالی در سال ۲۰۲۲، رئیس جمهور اندونزی این هشدار جدی را به این گروه داد:
مشکل کود را دست کم نگیرید. اگر فوراً برای اطمینان از دسترسی کافی کود با قیمت مقرون به صرفه اقدامات لازم را انجام ندهیم، سال ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ سال غم انگیزتری خواهد بود. ~ رئیس جمهور ویدودو
خب همه این‌ها درست...، اما خوک‌ها از کجا وارد این داستان می‌شوند؟
متاسفانه به نظر می‌رسد شیوع دیگری از تب خوکی آفریقایی در چین وجود دارد. چین گوشت خوک زیادی مصرف می‌کند، و اگر نتواند تامین مداوم گوشت خوک برای جمعیت خود را تضمین کند، حداقل چین باید عرضه برنج خود را افزایش دهد. این به معنای نیاز بیشتر به فسفات است، به این معنی که چین به این زودی‌ها کود فسفات صادر نخواهد کرد.
امنیت غذایی و درگیری
برنج چقدر مهم است؟ این ماده منبع اصلی کالری برای نزدیک به ۴ میلیارد نفر است. به عبارت دیگر، این مسئله گره خورده به غذای نیمی از جهان است. امنیت غذایی آنقدر مهم است که می‌تواند یک کشور را بی ثبات کند.
در اندونزی در اوج بحران مالی آسیایی ۱۹۹۸، قیمت برنج سه برابر شد. قیمت مواد غذایی افزایش یافت (به دلیل کاهش ارزش ارز کشور)، قدرت خرید کاهش یافت و اندکی بعد اندونزی با شورش‌های دسته جمعی دست و پنجه نرم کرد.
اما این فقط برنج نیست که ما شاهد کمبود آن هستیم. کمبود کود در سراسر جهان که بیشتر آن ناشی از جنگ در اوکراین و سپس ممنوعیت صادرات در چین است، بقیه کشور‌های جهان را که نمی‌توانند کود خود را تولید کنند، بر تلاش داشت تا بالاترین قیمت را برای خرید پیشنهاد دهند تا بیشترین بهره را ببرند. به همین دلیل است که شما شاهد وقفه در عرضه سبزیجات در سراسر اروپا و بریتانیا هستید.
چرا الان این اتفاق می‌افتد؟
به صراحت بگویم، زیرا ما شاهد پایان همکاری جهانی هستیم. یکی از کار‌هایی که جهانی شدن انجام داد این بود که به همه ما اجازه داد تا متخصص شویم. اگر بخواهیم فقط چند نمونه نام ببریم: چین و مکزیک در تولید تخصص داشتند؛ کره جنوبی، ژاپن و تایوان در فناوری پیشرفته؛ ایالات متحده در نرم افزار و نوآوری فناوری؛ روسیه در صادرات انرژی و کود، همانند بلاروس و اوکراین؛ آلمان در حوزه مهندسی و مواد شیمیایی صنعتی تمرکز کرد و ....
ما کار‌های بسیار تخصصی را در مکان‌های مخصوص انجام دادیم و تمام اجزا و لوازم را از جا‌های دیگر وارد کردیم تا این کار را به سرانجام برسانیم. بدون تعارف بگوییم هیچ کدام از ملت‌ها برای تخصص در همه زمینه‌ها تنظیم نشده است؛ و اکنون که همکاری‌های بین المللی به عقب نشسته است، با نگرانی چین در مورد توانایی تغذیه خود، جنگ روسیه در اوکراین که بقیه صادرات کود را ویران کرده است، بقیه جهان باید به کشاورزی به روش قدیمی بازگردند.
یعنی ما باید به یاد داشته باشیم که چگونه کود خود را بسازیم و محصولات خود را در یک مکان پرورش دهیم. مشکلی در این مقوله نخواهد بود، جز اینکه بدون تخصص، شما نمی‌توانید به تعداد افراد زیادی غذا بدهید و قیمت‌ها بالا می‌رود.
این بحران در درجه اول آفریقا را مجبور خواهد کرد که بهای آن را بپردازد، سپس جنوب شرقی آسیا و پس از آن آمریکای جنوبی. کشور‌های صنعتی غربی با پرداخت قیمت‌های بالاتر در بازار‌های جهانی پیروز خواهند شد و بالاخره غذای خود را تامین خواهند کرد.
پس دیر یا زود هزینه ناهار یا شامی که شما میل می‌کنید بیشتر می‌شود؛ پس الان فقط سپاسگزار باشید که غذایی برای خوردن دارید!
