به گزارش نبض بورس، شاید بارها اصطلاحات سهام دلاری و سهام ریالی را شنیده باشید. در این مطلب قصد داریم تا تفاوت این دو نوع سهام را بررسی کنیم و ببینیم در شرایط مختلف کدامیک از این سهم ها ارزندگی بیشتری برای خرید دارد.
در مقابلِ سهام دلاری، سهام ریالی قرار دارد. به سهام شرکت‌هایی که بیشتر محصولات یا خدماتشان را در داخل کشور می‌فروشند و بنابراین درآمدشان به ریال است در اصطلاح سهام ریالی گفته می‌شود. مثلاً شرکت های غذایی، دامپروری و زراعتی شرکت های ریالی هستند.
همینطور بانک‌ها و بیمه‌ها هم که خدماتشان را در داخل کشور ارائه می‌دهند سهم های ریالی شناخته می‌شوند. از مهمترین صنایع با سهم های ریالی می‌توان به «سرمایه‌گذاری»، «بانک‌ها»، «بیمه و بازنشستگی»، «خودرو» و «سیمان» اشاره کرد. از معروف‌ترین سهم‌های ریالی می‌توان به شستا، سفارس، سیتا، وبشهر، غصینو، زشریف، جوین، وپارس، وتجارت، بپاس و کوثر اشاره کرد.
به دلیل تحریم های اقتصادی، کسری بودجه و رشد نقدینگی در سال های اخیر، همواره شاهد افت ارزش ریال در برابر دلار بوده ایم و در این میان بسیاری از بنگاه های اقتصادی، واحدهای تولیدی و... از این موضوع آسیب دیده اند؛ اما در بازار سرمایه، شرکت هایی وجود دارند که نه تنها بالا رفتن قیمت دلار به عملکرد آن ها آسیبی وارد نمی کند، بلکه موجب سودآوری بیشتر این شرکت ها می شود و به طور کلی می توان گفت که از افت ارزش ریال در برابر دلار، حداکثر استفاده را می برند؛ چنین سهم هایی را اصطلاحا سهم های دلاری می نامند و فعالان بازار سرمایه معتقدند که سرمایه گذاری در این شرکت ها بهترین استراتژی در دوران تورم است.
در ساده‌ترین تعریف سهام شرکت‌هایی که درآمدشان به دلار محاسبه می‌شود سهم های دلاری گفته می‌شود. منظور شرکت‌هایی است که معمولاً صادرات‌محور هستند و در ازای فروش محصول خود ارز دریافت می‌کنند.
پاسخ این سوال را بایستی در عوامل موثر بر سودآوری و عملکرد این شرکت ها جستجو کرد و به طور کلی چندین عامل در بازدهی آن ها تاثیر دارد :
تعداد زیادی از گروه ها و شرکت های فعال در بازار سرمایه، قیمت گذاری دستوری بر روی محصولات آن ها اعمال نمی شود و نرخ های فروش آن ها کاملا منطبق با قیمت های جهانی است و نوسانات در بازارهای جهانی می تواند بر سودآوری این واحدهای تولیدی اثرگذار باشد. از طرف دیگر، برای تبدیل کردن قیمت های جهانی به نرخ های ریالی، بایستی آن ها را در قیمت دلار داخلی (قیمت دلار نیمایی) ضرب کنیم؛ بنابراین افزایش نرخ دلار به شکل مستقیم بر روی نرخ های فروش بسیاری از شرکت ها موثر است و بالا رفتن قیمت دلار نه تنها به ضرر آن ها نیست، بلکه سودهای چشمگیری را برای آن ها خلق می کند.
بسیاری از شرکت های فعال در بازار سرمایه، علاوه بر بازار داخلی، بخشی از محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر می کنند و همانطور که می دانید، فروش کالا در بازارهای بین المللی با ارزهایی مانند دلار و یورو و براساس نرخ های جهانی صورت می پذیرد؛ بنابراین هرچقدر که نرخ دلار بیشتر شود، این شرکت ها محصولات خود را با حاشیه سود بالاتری می فروشند. بالا بودن حاشیه سود شرکت های صادرات محور به این دلیل است که آن ها عمدتا هزینه های خود مانند دستمزد کارگر و... را به ریال حساب می کنند، اما نرخ های فروش آن ها به دلار است.
خرید سهم دلاری بهتر و پربازده‌تر است یا خرید مستقیم دلار؟ برای پاسخ به این سوال کافی است به تغییرات قیمتی در سهم دلاری و خود دلار توجه کنید. با بررسی بازدهی بلند مدت این ۲ بازار مالی متوجه خواهید شد که بازدهی سهم دلاری بسیار بیشتر از خود دلار است. علاوه بر این استدلال، باید به این موضوع آگاه باشید که خرید مستقیم دلار، باعث ایجاد تورم و اختلال در اقتصاد کل می‌شود در حالی که خرید سهم دلاری و فعالیت در بازار بورس، کمک به خط تولید کشور و مولد اقتصادی محسوب می‌شود.
شرکت‌های صادراتی فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران که درآمدشان بر اساس دلار می‌باشد، در صنایع مختلف فعالیت دارند و مختص به گروهی خاص نمی‌باشند. از اصلی ترین گروه‌های صادراتی می‌توان به صنایع پتروشیمی، فلزات گران‌بها و صنایع شیمیایی اشاره کرد. تعدادی از مهمترین سهم‌های دلاری عبارتند از:
بهترین جواب به این سؤال که سهام ریالی بخریم یا سهام دلاری این است که «بستگی دارد»؛ زمانی که ارزش دلار نسبت به ریال کاهش پیدا کند، هزینه خرید مواد اولیه برای صنایع کم می‌شود. در حالی که درآمدهایشان ثابت است. پس در این زمان انتظار داریم که سهم های ریالی رشد بیشتری داشته باشند.
برعکس، در شرایطی که قیمت دلار در حال افزایش قیمت است مسلماً سهام دلاری می‌تواند پتانسیل بالاتری برای رشد داشته باشد. البته تجربه ثابت کرده است که به‌طورکلی شاخص بورس با تورم همبستگی دارد و نرخ رشد تورم روی تقریباً همه صنایع بورس تأثیرگذار است. ولی باید گفت که این اثرگذاری بر سهم‌های دلاری بیشتر خواهد بود. بنابراین، می‌توان اینطور نتیجه گرفت در شرایطی که انتظار رشد قیمت ارز را داریم سهم‌های دلاری گزینه‌های بهتری خواهند بود.
ولی در شرایطی که نرخ ارز ثابت است سهم‌های ریالی پتانسیل رشد بالاتری دارند. و ذکر این نکته ضروری است که این قاعده کلی است و برای سرمایه‌گذاری باید هر سهم را به‌صورت مجزا و به‌دقت بررسی کرد. نکته حائز اهمیتِ دیگر این است که برای همیشه باید سعی کنیم با متنوع‌سازی پرتفوی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهیم. پس استراتژی درست آن است که در زمان افزایش قیمت دلار وزن بیشتری به سهم های دلاری پرتفوی خود بدهیم و در زمان ریزش قیمت دلار وزن بیشتری به سهم های ریالی.
چه باید کرد؟؟؟؟