به گزارش نبض بورس، حسن تفضلی معروف به ارباب تفضلی یا حاجی ارباب در سال ۱۲۷۴ در خانواده ای مذهبی و تاجر با اصالت کرمانشاهی در شهر کاشان دیده به جهان گشود. او در سال ۱۳۱۳ پس از سال‌ها کارآزمایی در صنعت قالی یک کارگاه کوچک برای تولید نخ‌های صنعت فرش‌بافی با همکاری چهار نفر و سرمایه اولیه ۲۲۰ هزار تومانی در کاشان راه اندازی کرد. بدین گونه نخستین فعالیت پیشرفته نساجی آغاز شد که زمانی بزرگترین مجموعه صنعتی این شــهر انگاشته میشد. این کارخانه کوچک در طی ۴۵ سال به یکی از بزرگترین بخش های نساجی کاشان و ایران تبدیل شد.
تفضلی فردی فرهیخته و مدیری امپریالیست بود که در آستانه ۴۰ سالگی بنیان گزار پیشه نساجی در ایران شد و کاشان را به مرکز این صنعت تبدیل کرد.
پس از گذشت ۱۴ سال اقدام به گسترش کارخانه، استفاده از تکنولوژیهای روز و بازسازی ماشین‌آلات چیت‌سازی و ریسندگی و بافندگی کرد.
در سال ۱۳۴۶ افزایش چشمگیری در تعداد دوک‌های نخ‌ریسی، ماشین‌های بافندگی و تعداد کارکنان بوجود آمد. قسمت ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل انواع منسوجات از پنبه طبیعی، الیاف سنتیک پارچه‌های زنانه و مردانه تولید میشد.
تفضلی توانست در سال ۱۳۵۰ از واحد جدید شرکت خود بهره‌برداری و با ۲۰ هزار دوک ریسندگی و دستگاه‌های بافندگی، محصولات متنوعی تولید نماید. تعداد کارکنان شرکت در سال ۱۳۵۲ به ۳۲۰۰ نفر رسید؛ سال ۵۰، سود ویژهای در حدود بیش از ۱۵ میلیون ریال بین کارگران توزیع شد.
تفضلی در سال ۱۳۳۴ اقدام به دومین سرمایه گذاری صنعتی کرد که در کارخانه مخمل کاشان با مشارکت خاندان لاجوردی صورت گرفت. ۲۵ درصد سهم کارخانه وابسته به تفضلی و ۷۵ درصد سهم از آن خاندان لاجوردی بود.
در کارخانه مخمل کاشان انواع نخ، پارچه‌های چادری، حریر، انواع مخمل پتویی، مبلی، کبریتی، پلاش، شیفون و نخی، سجاده و ... تولید میشد که در طول ۲۵ سال گام به گام گسترش یافت. تعداد پرسنل و کارمند این کارخانه در سال ۱۳۴۵ به ۲۰۰۰ نفر رسید.
در بهمن ماه ۱۳۵۳ شرکت مخمل و ابریشم شهر کاشان در بورس پذیرفته شد و ارزش اسمی هر سهم آن ۱۰۰۰ ریال بود. ارزش معاملاتی آن در سال ۱۳۵۷ حدود ۴۰۰ ریال افزایش پیدا کرد. تفضلی مدیری حاذق و آگاه به بازار بافندگی ایران با سابقهای ۲۰ ساله در صنعت نساجی بود. او در زمان احداث مخمل در حیطه نساجی، صنعت کاری شناخته شده بود. دستاورد کارخانه مورد قبول بازار بود و هر قدر تولید میشد به فروش میرسید، به طوری که فروش شرکت از چهل و نه میلیون تومان در سال ۱۳۴۹ به پانصد میلیون تومان در سال ۱۳۵۷ رسید.
ریسندگی و بافندگی کاشان در اسفند ۱۳۵۵ در بورس پذیرفته شد، ارزش اسمی هر سهم در حدود ۵۰۰۰ ریال و بعد از دو سال آخرین قیمت هر سهم، به مقدار ۱۰۳۰۰ ریال رسید. این شرکت در سال ۱۳۵۷ با بیش از ۸۵۰۰ سهام دار، حدود ۴۵۰۰ پرسنل و کارمند، چهار متخصص کاربلد خارجی و ۱۱ مهندس فعالیت داشت.
تفضلی به کارگران توصیه کرد برای فزونی تولید به جای روزمزد بر پایه کارمزد کار کنند. مزد کارگران در ازای تولید ۱۲ متر مخمل، شش تومان بود. هر کس، بیشتر از ۱۲ متر می‌بافت، مزد آن را دریافت میکرد. این نگاه ترغیبی برای کار بیشتر با درآمد بالاتر باعث شــد که تولید کارخانه چند برابر شود و بهره جویی هر فرد در تولید روزانه به ۲۸ متر و دستمزد آنان به ۱۰۰ تا ۱۴۰ ریال افزایش یابد.
ارباب تفضلی برای اینکه بتواند در جریان دگرگونی‌ها و تحولات روز صنعت نســاجی قرار گیرد و از تخصص مهندسان و کارشناسان داخلی و خارجی بهره بگیرد، هر از چندی به کشور‌های دیگر از جمله کشور‌های جنوب شرق آسیا و کشــور‌های اروپایی سفر می کرد.
از جمله کار‌های نیکوکارانه تفضلی تأسیس باشگاه ورزشی برای کارگران ریسندگی و بافندگی کاشان بود. هدف او پر کردن اوقات بیکاری کارگران و اعضای خانوادههای آنان بود. حدود ۴۰۰ ورزشکار این باشگاه با کمک مربیان، چندین مقام استانی، کشوری و جهانی را در رشتههای گوناگون ورزشی به دست آوردند.
مرمت مزار محتشم کاشانی و چاپ اشعار وی، پرداخت هزینه تجهیزات پزشکی، ساخت مرکز رادیولوژی و بخش c.c.u در بیمارستان شهید بهشتی کاشان، بنیان‌گذاری اتاق بازرگانی کاشان، پرداخت هزینه هنرستان کار و دانش، کمک به مساجد و هیاتهای مذهبی از جمله اقدامات این خیر نامدار است.
از جمله فعالیتهای اجتماعی او پس از انقلاب، کمک مالی برای پی ریزی دانشکده علوم پزشکی کاشان بود. همچنین دختر ارباب تفضلی خانم زیبا تفضلی در تاسیس ساختمان دانشکده نساجی و هنر دانشگاه کاشان، نقش مهم و درخور توجهی داشت.
ارباب تفضلی به حقوق کارگران و پرداخت آن بسیار اهمیت میداد و حقوق کارگران را در دو نوبت در ماه، هر ۱۵ روز پرداخت میکرد.
یکی دیگر از کارگران هم درباره اهمیت ویژه حسن تفضلی به زندگی و معیشت کارگرانش، تعریف می‌کند: «یک روز ارباب همه متصدیها و سرپرستها را جمع کرد و گفت هر کارگری که خانه میخواهد بخرد ۳۰۰ هزار تومان، هرکه میخواهد تعمیر کند ۵۰ هزار تومان و هرکس که ساختمان‌سازی نیمه‌کاره دارد ۱۰۰ هزار تومان می‌تواند مساعده بگیرد و ماهی هزار تومان از حقوقش کم می‌کنیم. تمام کارگران خانه‌دار شدند.»
تفضلی بین کارگران، به ارباب مشهور بود؛ از نظر آنها تا زمانی که ارباب بود، کارگران با جان و دل کار می‌کردند و کسی، شرمنده زن و بچه اش نبود.
ارباب تفضلی معتقد بود که کارگران نیز باید از ســود کارخانه و پیشرفتی که حاصل میشود، نفع ببرند به همین دلیل هراز چند گاهی سود شرکت را بین کارگران تقسیم میکرد.
تفضلی در بازدید فرح پهلوی از کارخانه کاشان خواستار تاسیس تأمین اجتماعی بیمارستانی شد چرا که ده هزار کارگر بیمه شده در کارخانه‌های بزرگ کاشان وجود داشت؛ همچنین، خواستار بررسی به معضل وجود املاح در آب لوله کشی شدند. خواسته دیگر آنها تأسیس فرودگاهی در کاشان بود. چهار نفر از صاحبان صنایع کاشان از فرح اذن خواستند تا برای تربیت و آموزش مهندس و تکنسین مورد نیاز و اقتضای کارخانجات کاشان، یک مجتمع آموزش صنعتی، مشابه دانشکده کار بلژیک تاسیس کنند.
حسن تفضلی در ۹ آبان سال ۱۳۶۶ در سن ۹۲ سالگی و به علت کهولت سن و بیماری در کاشان چشم از جهان فروبست ولی سودای نیکخواهانه او هرگز خاموش نشد، فرزندان تربیت شده در مدرسه نیک‌اندیشی پدر، همچنان روش و منش او را پاس می‌دارند. مدیریت دانشگاه کاشان به رسم گرامیداشت از «پدرنساجی ایران» مرحوم حاج حسن تفضّلی، دانشکده مهندسی را به نام مرحوم تفضّلی نام‌گذاری کرد تا با یاد نکومردان، شراره‌های نیک اندیشی در ذهن ره‌پویان علم منور بماند و بینش تقدیر که سنت صالحان و طالبان خداست زنده بماند. او در مزارستان دشت افروز در کاشان به خاک سپرده شد.
