بسیاری از افراد بعد از اینکه با دنیای بیت کوین و ارز‌های دیجیتال آشنا می‌شوند، به این فکر می‌کنند که چه عواملی بر قیمت بیت کوین تاثیرگذار هستند و باعث افزایش و یا کاهش قیمت این ارز دیجیتال محبوب می‌شوند. در جواب باید بگوییم که عوامل مختلفی قیمت پادشاه ارز‌های دیجیتال را تحت تاثیر قرار می‌دهند که در ادامه به تعدادی از برجسته‌ترین آن‌ها اشاره خواهد شد.
کاهش قیمت بیت کوین در سال 2022 بسیار محسوس بود و سلطان ارز‌های دیجیتال حتی از سطح میانگین 200 روزه خود هم پایین‌تر رفت. عوامل اقتصادی، اجتماعی و شبکه‌ای بسیاری در این میان دخیل بودند که اینک به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
احساسات تریدر‌ها بر هر بازاری تاثیر می‌گذارد و این قضیه تنها مخصوص بازار ارز‌های دیجیتال نیست. در بازار‌های سنتی نیز بسیار دیده می‌شود که ترس و طمع معامله‌گران باعث نوسانات قیمت می‌شود. بازار کریپتو بازاری جدید و نوپا است و طبیعی است که احساسات معامله‌گران باعث نوسانات بزرگ‌تری به نسبت سایر بازار‌ها شود.
هنگامی که مقامات دولت‌ها و یا مدیران شرکت‌های مختلف در مورد بیت کوین و فضای کریپتو اظهار نظر می‌کنند، تاثیر این اظهارنظر‌ها را فورا در نوسانات قیمت می‌توان مشاهده کرد. این اظهارات همچنین باعث به وجود آمدن موجی از احساسات مثبت یا منفی در شبکه‌های اجتماعی خواهد شد.
بسیاری از تریدر‌های فضای کریپتو از دانش و تجربه لازم برای معامله برخوردار نیستند. در نتیجه بسیاری از این معامله‌گران ناشی به اظهارنظر‌های دیگران مخصوصا در فضای شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها گوش داده و با توجه به آن‌ها اقدام به معامله می‌کنند. پس عوامل اجتماعی و رسانه‌ای گاهی نوسانات عظیمی را در فضای رمز ارز‌ها ایجاد می‌کنند.
این عوامل در سال 2022 عمدتا منفی بودند و همین امر کاهش قیمت بیت کوین را به دنبال داشت. بیت کوین در سال 2021 به اوج قیمت خود رسید و قله جدیدی را رقم زد. رفتار بازار تا حدود زیادی تحت تاثیر روانشناسی افراد فعال در آن است و واضح است که بعد از چنین افزایش قیمتی، افراد زیادی تصمیم به فروش می‌گیرند و فشار فروش ایجاد می‌کنند.
همواره بعد از حرکت‌های صعودی قوی و بازار‌های گاوی باید در انتظار بازار‌های خرسی بود. طبیعتا افراد زیادی در بازار‌های صعودی سود می‌کنند و این افراد نگران سود‌های خود شده و اقدام به فروش می‌کنند. فشار فروشی که ایجاد می‌شود باعث برهم‌زدن موازنه در عرضه و تقاضا شده و قیمت را پایین می‌آورد. به این ترتیب بازار خرسی شکل می‌گیرد و به مرور باید شرایط برای صعود مجدد فراهم شود.
وضعیت اقتصادی جهان در سال 2022 چندان مطلوب نبود و تورم در نقاط مختلف جهان بیداد می‌کرد. این وضعیت نابسامان تا حدود زیادی در نتیجه همه‌گیری کرونا ایجاد شد. بیماری کووید 19 ضربات جبران‌ناپذیری بر صنایع و وضعیت اقتصادی کشور‌ها وارد کرد. حکومت‌های زیادی در زمان کرونا مجبور به چاپ بی‌مهابای پول شدند و همین امر باعث تشدید تورم شد.
افراد زیادی در جریان کرونا شغل خود را از دست دادند و مشاغل زیادی تعطیل شدند. این‌ها همگی به معنی ایجاد نرخ تورم بالا در نقاط مختلف جهان از جمله ایالات متحده بود. همین امر باعث شد که بسیاری از بانک‌های مرکزی کشور‌ها از جمله بانک مرکزی ایالات متحده نرخ بهره بانکی را افزایش دهند که این به معنی کاهش رغبت سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ریسک‌پذیر مانند کریپتو است.
پس می‌توان گفت که شرایط اقتصاد کلان که عمدتا ناشی از مشکلات ایجاد‌شده توسط کرونا بود، قیمت بیت کوین را در سال 2022 کاهش داد. کمتر کسی قبل از بحران کرونا چنین کاهش قیمتی را برای بازار خرسی آینده پیش‌بینی می‌کرد. کارشناسان زیادی در آن زمان معتقد بودند که بازار بیت کوین و ارز‌های دیجیتال به اندازه‌ای پخته و بزرگ شده است که دیگر یک بازار خرسی مانند سال 2018 را تجربه نکند.
این در حالی است که کاهش قیمتی که بیت کوین در سال 2022 تجربه کرد، نظیر نداشته است. هیچ‌گاه بیت کوین بعد از یک بازار صعودی به زیر قیمت میانگین 200 روزه خود سقوط نکرده است، اتفاقی که در سال 2022 افتاد و بیت کوین قله 2017 را نیز به عنوان حمایت از دست داد.
هاوینگ (halving) بیت کوین پدیده‌ای است که به نصف شدن پاداش استخراج اشاره دارد. این پاداش تقریبا هر چهار سال یکبار نصف می‌شود و باعث کاهش فعالیت ماینر‌ها خواهد شد. هاوینگ بر عرضه و تقاضا تاثیر گذاشته و باعث کاهش عرضه بیت کوین و در نتیجه افزایش قیمت می‌شود. البته قطعیتی در این باره وجود ندارد اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که هاوینگ ایجاد‌کننده چرخه‌های بازار بیت کوین است.
هاوینگ اخیر بیت کوین در سال 2020 روی داد و بعد از آن، بازار کم‌کم روند صعودی به خود گرفت و بیت کوین قله جدید تقریبا 69 هزار دلاری را فتح کرد. روانشناسی بازار و شرایط اجتماعی و اقتصادی بعد از این قله تاریخی رفته‌رفته قیمت بیت کوین را کاهش داده و وضعیت کنونی را ایجاد کردند. پس هاوینگ را می‌توان یکی از عوامل تاثیرگذار در ایجاد بازار صعودی 2020 و 2021 قلمداد کرد.
هرچه پیچیدگی و سختی استخراج بالا رود، قیمت بیت کوین هم افزایش پیدا می‌کند. البته ناگفته نماند که در این حالت استخراج بسیار دشوار‌تر از گذشته خواهد شد. سودمندی و کاربرد ارز‌های دیجیتال نیز عامل مهم دیگری است که بر قیمت ارز‌ها تاثیر خواهد گذاشت. بیت کوین اینک در سطح جهان به طور گسترده‌ای کاربرد دارد و از آن برای پرداختی‌ها استفاده می‌کنند.
این استفاده گسترده از بیت کوین مزیت بسیار بزرگی است. زمانی که ارزی دارای کاربرد و استفاده باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد رفت. امروزه به راحتی می‌توان از بیت کوین برای تراکنش‌های خرد و کلان استفاده کرد و این بیت کوین را تبدیل به یک سیستم پرداخت معتبر کرده است.
اتریوم (ETH) مثال واضحی از ارز‌هایی است که دارای کاربرد‌های فراوان هستند. همین امر اعتبار بسیار زیادی را به این ارز دیجیتال بخشیده و قیمت آن را نیز بالا برده است. در حرکت صعودی اخیر بازار کریپتو کاربرد‌های زیادی برای ارز‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم شناخته شد و همین امر باعث صعود تاریخی بازار رمز ارز شد.
درک و شناخت مردم از بیت کوین روز به روز در حال افزیش است. این افزایش آگاهی منجر به ایجاد بازار صعودی 2020 و 2021 شد و سیل عظیمی از سرمایه‌گذاران خرد و موسساتی را وارد بازار کریپتو کرد. اینک افراد زیادی پتانسیل رمز ارز‌ها و فناوری زیربنای آن‌ها یعنی بلاک‌چین را درک کرده‌اند و دیگر بیت کوین و بلاک‌چین مثل گذشته ناشناخته نیستند.
البته فضای کریپتو هنوز در ابتدای کار است و افراد زیادی آن را درک نکرده‌اند. هنوز هم افراد زیادی فکر می‌کنند که بیت کوین و ارز‌های دیجیتال کلاه‌برداری و طرح پانزی هستند. ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین و برخی از ارز‌های دیجیتال سبب شده که بسیاری از کلاه‌برداری‌های رایج وب از طریق این ارز‌ها صورت گیرد و این بسیاری از افراد کم‌دانش را گمراه کرده است.
طرح‌های پانزی و کلاه‌برداری از طریق ارز‌های دیجیتال در سال 2022 هم همچنان موجود بودند و تاثیراتی بر کاهش قیمت بیت کوین بر جای گذاشتند. واقعه‌هایی مانند فروپاشی پروژه لونا (Luna) اعتماد افراد بسیاری را سلب کردند. کاربرانی که درک عمیقی از فضای کریپتو و ریسک‌های موجود نداشتند، با دیدن چنین ماجرا‌هایی ناامید شده و اقدام به بیرون بردن پول‌های خود از بازار کریپتو کردند.
وجود فورک‌های مختلفی که در فضای کریپتو می‌بینیم، باعث ایجاد نوعی بی‌اعتمادی و انتقاد شده است و بسیاری از کاربران مسئله کمیابی کوین‌های مختلف را زیاد باور نمی‌کنند. بیت کوین در طول حیات خود چندین بار با فورک مواجه شده است که این فورک‌ها باعث اختلاف و جدایی کاربران شده‌اند. فورک‌های متعدد موجود در بازار کریپتو یکی از موانع جدی بر سر راه پیشرفت این بازار بوده است که امید می‌رود در آینده از تعداد آن‌ها کاسته شود.
کلام آخر
عوامل متعددی بر قیمت بیت کوین تاثیر می‌گذارند که تاثیر هیچ یک از این عوامل را نمی‌توان قطعی دانست. کارشناسان در کل بر این باور هستند که عوامل اقتصادی، اجتماعی، شبکه‌ای و غیره می‌توانند قیمت پادشاه ارز‌های دیجیتال را دستخوش تغییر کنند.
وضعیت اقتصادی وخیم جهان در سال 2022 باعث شد که افراد زیادی علاقه به سرمایه‌گذاری در بازار‌های پرریسکی مانند بازار ارز دیجیتال را از دست دهند. با فروکش تب سرمایه‌گذاری در رمز ارز، فشار فروش بی‌سابقه‌ای ایجاد شد و بیت کوین قیمت‌های بسیار پایینی را تجربه کرد.
افزایش درک و آگاهی مردم به مرور زمان باعث افزایش قیمت بیت کوین خواهد شد. اگرچه در حال حاضر بازار کریپتو وارد فاز نزولی شده است و این روند ممکن است مدتی ادامه داشته باشد، اما بیت کوین در درازمدت صعودی است زیرا واقعا ویژگی‌های یک پول خوب و ضدتورم را دارد.
این مقاله را به هیچ وجه نباید توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری تلقی کرد. سرمایه‌گذاری در فضای کریپتو بسیار پرریسک است و هر فردی باید بعد از مطالعه و تحقیقات زیاد وارد این فضا شود.
منابع
https://www.investopedia.com/tech/what-determines-value-1-bitcoin/
https://www.goodreturns.in/classroom/what-are-the-major-factors-affecting-bitcoin-s-price-1208357.html
https://www.researchgate.net/publication/327601839_FACTORS_AFFECTING_BITCOIN_PRICE_IN_THE_CRYPTOCURRENCY_MARKET_AN_EMPIRICAL_STUDY
