یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به دستورالعمل جدید بازار پایه فرابورس ایران، گفت: هر چه ریسک در یک بازار بیشتر باشد طبیعی است که باید محدودیت‌ها نیز بیشتر شود، در نتیجه بازار پایه که ریسک بیشتری دارد باید دامنه نوسان کمتری داشته باشد، اصلاح دستورالعمل بازار پایه از این منظر اقدامی منطقی بود.
مهدی رباطی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اصلاحات دستورالعمل بازار پایه فرابورس ایران، اظهار کرد: فلسفه پشت این تصمیم این بود که سهامداران حقیقی و افرادی که تازه در حال ورود به این بازار هستند متوجه ریسک‌های بازار پایه شوند. این سرمایه گذاران برای ورود به این بازار، نیاز به بررسی بیشتری دارند از دید من از این نظر تصمیم درستی برای دستورالعمل بازار پایه فرابورس اتخاذ شد.
وی ادامه داد: وقتی در بازار اصلی که شفاف است و شرکت سودآور در آن وجود دارد دامنه نوسان پنج درصد است باید توجه داشته باشیم که در بازاری که ریسک بیشتری وجود دارد باید دامنه نوسان کمتر باشد. مثلا اگر دامن نوسان در بازارهای اصلی پنج درصد است دامن نوسان بازار پایه باید زیر سه درصد باشد تا ریسک سرمایه‌گذاران کنترل شود. به طور خلاصه باید گفت در بازاری که ریسک بیشتر دارد باید محدودیت‌ها بیشتر شود.
سازمان بورس باید نظارت دقیق‌تری بر عرضه حقوقی‌ها در بازارهای اصلی داشته باشد
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه این تصمیم از لحاظ مدیریت ریسک، تصمیم درستی است، گفت: در کنار این موضوع ما باید فلسفه دلیل حضور حقیقی‌ها در بازار را بررسی کنیم. به نظر من علت این موضوع بازدهی مورد انتظار سرمایه‌گذاران در این بازار بوده است این بازار از آنجا که ریسک بیشتری دارد بازدهی مورد انتظار بیشتری هم دارد. وقتی در بازار اصلی سهام‌های ارزنده‌ای وجود دارد و به دلیل عرضه شدید سهامداران حقوقی، سهم رشد نمی‌کند این موضوع سبب می‌شود که جذابیت بازار اصلی از دست برود. در نتیجه به موازات این اصلاحاتی که در قوانین بازار پایه انجام می‌شود باید شاهد نظارت دقیق‌تری باشیم که سازمان بورس فروش حقوقی‌ها را کنترل کند و این طور نباشد که حقوقی‌ها روند بازار را با اختلال مواجه کنند و باعث شوند که بازار اصلی برای سرمایه گذاران حقیقی جذابیت نداشته باشد و مجبور شوند که به بازار پرریسک‌تر بروند.
ادامه دستورالعمل قبلی بازار پایه به جای خوبی ختم نمی‌شد
رباطی افزود: در کل از آنجاکه بازار پایه مسیر خطرناکی را طی می‌کرد و فرجام این مسیر قبلا مسیر تلخی بوده است تصمیم درستی درباره دستورالعمل جدید گرفته شد، چراکه برخی تازه وارد برای کسب سود بیشتر به این بازار می‌آمدند اما لطمه می‌خوردند. این اصلاح دستورالعمل باعث می‌شود که ما در آینده بحران کمتری را شاهد باشیم.
وی درباره اینکه برخی انتقاد دارند که چرا حد نوسان را به محض اعلام عملی شدن دستورالعمل از ۱۰ درصد به سه درصد کاهش ندادند، گفت: این ایراد وارد نیست، چون هم فرابورس و هم سازمان بورس ظرف چند ماه گذشته به دفعات در بخشنامه‌ها و اطلاعیه‌های مختلف اصلاح دستورالعمل جدید را به اطلاع بازار رساندند و گفتند که قرار است چنین اتفاقاتی در بازار پایه بیفتد و وقتی یک سرمایه‌گذار به این موضوع توجه نکرده و در آن بازار باقی‌مانده است، یعنی ریسک‌های آن بازار را پذیرفته در نتیجه این ایراد اصلا وارد نیست. ضمن اینکه ما در بازارهای مالی یک بحث ارزش داریم و یک بحث قیمت. هر اتفاقی که در بازار سهام بیفتد تاثیری بر ارزش سهام ندارد و اگر در بازار پایه سهم‌هایی ارزشمندی وجود داشته باشند خیلی سریع در حال تعادلی قرار خواهند گرفت. اما در قیمت ها می‌توانیم شاهد تغییرات و نوساناتی به صورت مقطعی باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اما باید بدانید که در بازار پایه سهم‌هایی هم هستند که اصلا ارزش معاملاتی ندارند و صرفا روی آن‌ها سفته‌بازی انجام می‌شود دستورالعمل جدید نیز سبب می‌شود که بازار با دقت بیشتری روی این سهم‌ها بررسی داشته باشند.
نقدینگی جدید در حال ورود به بورس است
رباطی در پاسخ به اینکه به نظر شما در شش ماهه آینده نقدینگی در بازار سهام چه‌طور رفت و آمد خواهد داشت، اظهار کرد: آنطور که ما شاهد هستیم نقدینگی بسیار جدی در حال ورود به بورس است. حتی بخشی از سرمایه‌های پارک شده و پول‌هایی که در سپرده‌های بانکی بودند آزاد می‌شوند و به بازار سرمایه می‌آیند. پیش‌بینی می‌کنم روند نقدینگی رشد داشته باشد. سابقا هم اشاره داشتم که شاخص تا اواخر سال ۱۳۹۹ و اوایل ۱۴۰۰ رشد خوبی داشته باشد. احتمال زیاد جهت‌گیری کلی بازار به سمت بازاری خواهد بود که تولید داخل هستند و افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارند. این سهام‌ها سهم‌هایی هستند که خیلی از نوسان نرخ ارز و تحریم‌ها متاثر نمی شوند.
این کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل پیش‌بینی‌اش درباره رشد شاخص، گفت: مجموعه‌ای از عوامل سبب این رشد خواهد شد. اولین دلیل این است که به علت تنگنای سرمایه‌گذاری در کشور ظرف یک دهه اخیر، قیمت‌ها در بورس ارزان است و و به طور طبیعی همواره دارایی‌ها به سمت قیمت واقعی‌شان حرکت می‌کند. ارزش برخی از شرکت‌ها هنوز در محدوده دلار ۳۰۰۰ تومانی باقی مانده است. این در حالی است که در پی یک دهه گذشته مداوم کاهش ارزش پول ملی را شاهد بودیم. در نتیجه، این کاهشِ ارزش باید خود را در بازار سرمایه نشان دهد. در نتیجه دلیل اصلی رشد بازار کاهش ارزش پول ملی است.
با دید بلند مدت در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنید
وی در پاسخ به اینکه در یکسال و نیم گذشته نیز با افزایش قیمت ارزهای خارجی، شاخص بورس سه برابر شد آیا این رشد، افزایش قیمت ارزهای خارجی را پوشش نداده است، گفت: به این سوال باید با توجه به علم مالی-رفتاری پاسخ داد. در بازارهای مثبت همیشه یک فاز خوش‌بینی وجود دارد و در بازارهای منفی فاز بدبینی وجود دارد. در بازارهای منفی حباب منفی شکل می‌گیرد و در بازارهای مثبت نیز حباب مثبت شکل می‌گیرد. این نفس بازارهای مالی است که همواره که بازار را فراتر از واقعیت‌های اقتصاد شکل می‌دهد و باعث می‌شود بازار بیشتر یا کمتر از واقعیت افت یا رشد داشته باشد. بازار ما هم از این موضوع مستثنی نیست. در بورس نیز طی یکسال آینده در بسیاری از سهم‌ها یک فاز تشکیل حباب خواهیم داشت که لازم است سرمایه گذاران با دقت بیشتری به سرمایه گذاری بپردازد.
رباطی با بیان اینکه در حال حاضر افراد تازه واردِ زیادی وارد بازار سرمایه می‌شوند، گفت: باید با بررسی و آموزش این ورود صورت گیرد. ورود به این بازار باید با دید بلندمدت باشد و سرمایه گذاران تازه وارد باید بدانند که روزهای خوب بازار همیشگی نیست و ممکن است ما این روزهای منفی را در بازار شاهد باشیم. کسی که وارد بازار سرمایه می‌شود باید هر دو روی سکه را مورد ارزیابی قرار دهد.
