صنعت سیمان زیر فشار برق و رکود؛ آیا سودآوری در خطر است؟

به گزارش نبض بورس، صنعت سیمان ایران با افزایش چشمگیر قیمت‌ها در سال ۱۴۰۴ مواجه شد، اما محدودیت انرژی، کاهش صادرات و رکود ساخت و ساز مانع تحقق سودآوری پایدار شده‌اند. کارشناسان می‌گویند جهش قیمت‌ها بیشتر ناشی از شوک‌های مقطعی و محدودیت‌های بیرونی بوده و نه بهبود واقعی بازار.

سخنان علی‌محمد بُد، مدیر باسابقه صنعت سیمان

آقای علی‌محمد بُد کارشناس صنعت سیمان توضیح داد:

«صنعت سیمان هم‌اکنون با دو مسئله اصلی روبه‌روست؛ تفاوت قیمت جایگزینی و قیمت بازار که در حال حاضر قابل توجه است، و وضعیت متوسط قیمت که حدود ۴.۵ است. با توجه به شرایط بازار و افزایش هزینه‌های تولید، شرکت‌ها معمولاً می‌توانند این افزایش‌ها را منتقل کنند و مشکلی در این زمینه ندارند.

در سال گذشته، اخراج کارگران افغانی باعث کاهش پروژه‌های ساختمانی و افت تقاضا شد، اما دولت با تامین برق بیشتر برای صنایع، از افزایش غیرقابل کنترل قیمت جلوگیری کرد.

صنعت سیمان معمولاً انعطاف بالایی دارد و نوسانات کوتاه‌مدت را جبران می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذاران و سهامداران نباید نگران باشند، زیرا وضعیت کوتاه‌مدت است و سودآوری بلندمدت صنعت همچنان پایدار خواهد بود.»

تولید و مصرف؛ محدودیت انرژی، مانع اصلی

در شش ماهه اول سال ۱۴۰۴، تولید سیمان کشور به ۳۱.۷ میلیون تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۹.۶ درصد کاهش داشته است. این افت عمدتاً ناشی از محدودیت انرژی و قطعی برق بوده و حتی بخش کلینکر نیز با وجود تلاش برای جبران کاهش تولید در ماه‌های تیر و مرداد، مجدداً در شهریور افت تولید داشت.

• تولید سیمان در شش ماهه اول ۱۴۰۴ به ۳۱.۷ میلیون تن رسید

• نسبت به مدت مشابه سال قبل ۹.۶ درصد کاهش داشته است

• علت اصلی: محدودیت انرژی و قطعی برق

صادرات؛ دیگر نقش نجات‌بخش ندارد

آمارها نشان می‌دهد طی سه سال اخیر، صادرات سیمان ایران حدود ۲۶ درصد کاهش یافته است و از ۱۴ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ به نزدیک ۱۰ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ رسیده است.
ارزش دلاری صادرات نیز کاهش یافته و درآمد ارزی صنعت از ۳۸۲ میلیون دلار به کمتر از ۲۸۹ میلیون دلار سقوط کرده است. این کاهش، از دست رفتن مزیت مقیاس و محدود شدن ظرفیت جذب مازاد عرضه را به همراه داشته است.

• صادرات سیمان طی سه سال اخیر حدود ۲۶ درصد کاهش یافته

• از ۱۴ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ به نزدیک ۱۰ میلیون تن در ۱۴۰۴ رسیده است

• درآمد ارزی صنعت از ۳۸۲ میلیون دلار به کمتر از ۲۸۹ میلیون دلار کاهش یافته

• این کاهش مزیت مقیاس و ظرفیت جذب مازاد عرضه را محدود کرده است

جهش قیمت‌ها

متوسط قیمت سیمان تیپ ۲ از حدود ۹۵ هزار تومان در بهار ۱۴۰۳ به بیش از ۲۲۰ هزار تومان در بهار ۱۴۰۴ رسید. تحلیل زمان‌بندی رشد قیمت‌ها نشان می‌دهد این جهش همزمان با قطعی گسترده برق و توقف ناگهانی تولید در اردیبهشت ماه رخ داده است. پس از آن، بازار وارد فاز تعدیل شد و قیمت‌ها در تابستان ۱۴۰۴ به ثبات نسبی رسیدند.

رکود ساختمان

بخش ساختمان کلید اصلی تقاضای سیمان است. تولید بخش ساختمان در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ حدود ۸ درصد کاهش داشته و رکود بلندمدت این بخش از سال ۱۳۹۸ ادامه دارد.

• تولید بخش ساختمان در نیمه نخست ۱۴۰۴ حدود ۸ درصد کاهش داشت

• رکود بلندمدت از سال ۱۳۹۸ ادامه دارد

کاهش توان سرمایه‌گذاری، افزایش ریسک‌های اقتصادی و سیاسی و افت تقاضای مصرفی، ظرفیت جذب سیمان را محدود کرده و فشار مضاعفی بر سودآوری صنعت وارد کرده است.

جمع‌بندی

صنعت سیمان ایران در سال ۱۴۰۴ زیر فشار همزمان سه عامل قرار گرفته است:

• محدودیت انرژی و قطعی برق

• کاهش صادرات و افت ارزش دلاری درآمد ارزی

• رکود عمیق بخش ساختمان و افت تقاضای داخلی

با وجود افزایش قیمت‌ها، نبود تقاضای پایدار باعث شده این جهش به سودآوری پایدار تبدیل نشود. کارشناسان معتقدند مدیریت تولید و عرضه می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت را کنترل کند، اما بهبود واقعی سودآوری نیازمند رفع محدودیت انرژی و احیای تقاضای داخلی و صادراتی است.