از انار تا آجیل؛ یلدای امسال یکونیم برابر پارسال آب میخورد
به گزارش نبض بورس، در حالی که خانوارها خود را برای شب یلدا آماده میکنند، دادههای رسمی تورم آبان ۱۴۰۴ از یک واقعیت نگرانکننده پرده برمیدارد: اقلام اصلی شب یلدا با سرعتی بالاتر از تورم عمومی در حال گران شدن هستند. بررسی جزئیات شاخص قیمت مصرفکننده نشان میدهد فشار قیمتی در گروه خوراکیها، بهویژه میوه و خشکبار، وارد مرحله تازهای شده و هزینه برگزاری یلدا را برای بسیاری از خانوارها بهطور محسوسی افزایش داده است.
مقایسه یلدای ۱۴۰۴ با ۱۴۰۳؛ وقتی سفرهها کوچکتر میشوند
در آستانه شب یلدا، بررسی تازهترین دادههای تورمی نشان میدهد هزینه برگزاری این آیین سنتی نسبت به سال گذشته با افزایش قابلتوجهی مواجه شده است. آمارهای رسمی حاکی از آن است که اقلام اصلی شب یلدا، بهویژه میوه و آجیل، با سرعتی بالاتر از تورم عمومی افزایش قیمت را تجربه کردهاند؛ موضوعی که قدرت خرید خانوارها را بهطور مستقیم تحت فشار قرار داده است.
تصویر کلی تورم؛ یلدا در بستر اقتصاد ملتهب
بر اساس گزارش شاخص قیمت مصرفکننده آبان ۱۴۰۴، تورم نقطهبهنقطه کل کشور به ۴۹.۴ درصد رسیده و نرخ تورم سالانه نیز ۴۰.۴ درصد ثبت شده است. این ارقام نشان میدهد سطح عمومی قیمتها نسبت به سال گذشته جهش چشمگیری داشته و اقتصاد همچنان در شرایط تورمی قرار دارد.
اما مسئله شب یلدا تنها به تورم عمومی محدود نمیشود. آنچه هزینه این مناسبت را سنگینتر کرده، رفتار متفاوت قیمتها در بخش خوراکیهاست؛ بخشی که سهم بالایی در سبد مصرفی خانوار دارد و مستقیماً با معیشت مردم گره خورده است.
خوراکیها جلوتر از تورم کل؛ زنگ خطر برای سفره یلدا
آمارهای رسمی نشان میدهد تورم نقطهبهنقطه خوراکیها و آشامیدنیها در آبان ۱۴۰۴ به حدود ۶۶ درصد رسیده است. به بیان ساده، قیمت مواد غذایی نسبت به یلدای سال گذشته با شتابی بسیار بیشتر از متوسط کل اقتصاد افزایش یافته است.
این اختلاف معنادار به آن معناست که حتی اگر درآمد خانوار همگام با تورم عمومی افزایش یافته باشد، هزینه تهیه اقلام یلدایی همچنان فشار مضاعفی بر بودجه خانوار وارد میکند.
میوه و آجیل؛ عامل اصلی جهش هزینه یلدای امسال
در میان اقلام خوراکی، میوه و خشکبار بیشترین نقش را در افزایش هزینه شب یلدا داشتهاند. دادهها نشان میدهد:
-
تورم نقطهبهنقطه میوه و خشکبار بیش از ۶۹ درصد بوده است.
این عدد بهروشنی بیان میکند که قیمت اقلامی مانند هندوانه، انار و انواع آجیل نسبت به یلدای ۱۴۰۳ نزدیک به دو برابر شده است. به همین دلیل، بسیاری از خانوارها امسال یا مقدار خرید خود را کاهش دادهاند یا ناچار به حذف برخی اقلام از سفره یلدا شدهاند.
قند و شیرینی؛ گرانی کمتر، اما همچنان اثرگذار
در کنار میوه و آجیل، قند، شکر و شیرینی نیز که بخش جداییناپذیر شب یلدا محسوب میشوند، افزایش قیمت قابلتوجهی داشتهاند.
تورم نقطهبهنقطه این گروه بیش از ۴۳ درصد گزارش شده است؛ رقمی که نشان میدهد حتی سادهترین اقلام یلدایی نیز نسبت به پارسال ارزانتر نشدهاند و همچنان فشار قیمتی را به مصرفکننده منتقل میکنند.
مقایسه شفاف یلدای امسال با پارسال
اگر یک خانوار در یلدای ۱۴۰۳ برای تهیه یک سبد معمول شامل میوه، آجیل و شیرینی ۱۰۰ واحد هزینه میکرد،
در یلدای ۱۴۰۴ برای همان سبد باید حدود ۱۵۰ واحد یا حتی بیشتر پرداخت کند.
این مقایسه بر اساس تورم نقطهبهنقطه خوراکیها انجام شده و افزایش تقاضای فصلی شب یلدا را حداقلی در نظر میگیرد؛ موضوعی که میتواند هزینه واقعی را حتی بالاتر از این برآورد نشان دهد.
چرا گرانی یلدا بیشتر احساس میشود؟
دو عامل اصلی باعث شده گرانی شب یلدا بیش از گذشته به چشم بیاید:
-
رشد شدید سالبهسال قیمت خوراکیها
-
سهم بالای خوراکیها در هزینه خانوار، بهویژه برای دهکهای پایین درآمدی
از آنجا که دهکهای پایین بخش عمدهای از درآمد خود را صرف مواد غذایی میکنند، افزایش قیمت اقلام یلدایی برای این گروهها نه نسبی، بلکه کاملاً ملموس است و مستقیماً به کاهش مصرف یا حذف اقلام منجر میشود.
شب یلدا به روایت اعداد
یلدای امسال بهطور متوسط حدود ۵۰ درصد گرانتر از یلدای پارسال تمام میشود و این افزایش، بیش از هر چیز، حاصل جهش قیمت خوراکیهاست. در چنین فضایی، شب یلدا بیش از آنکه جشن بلندترین شب سال باشد، به آیینهای از قدرت خرید مردم تبدیل شده است؛ آیینهای که تصویر آن، کوچکتر شدن سفرهها و سنگینتر شدن هزینهها را بیپرده نشان میدهد.





