اخبار فوری
مشکلات ایرباس در حالی رخ میدهد که رقیب دیرینه اش، بوئینگ، خود درگیر یکی از تاریکترین دوران تاریخ خود است!
زلزله در صنعت هواپیما؛ ایرباس و بوئینگ زیر تیغ، چین در کمین
کد خبر: ۱۱۸۸۴۹
۱۵:۰۹
۱۴۰۴/۰۹/۱۴
بحران همزمان در ایرباس و بوئینگ آسمان جهان را وارد دورهای از بیثباتی کمسابقه کرده است. فراخوان گسترده A320، نقصهای ایمنی در بوئینگ و رکورد ۸۳.۵ درصدی ضریب سرنشین نشان میدهد صنعت هوانوردی در نقطهای ایستاده که کوچکترین خطا میتواند کل زنجیره حملونقل هوایی را مختل کند.
به گزارش نبض بورس، بازار جهانی هواپیما پس از سالها سلطه بیرقیب دو غول اروپایی–آمریکایی، این روزها با شکافهای عمیقی روبهروست؛ از فراخوان کمسابقه ۶ هزار فروند ایرباس A320 تا بحرانهای پیدرپی کیفیت در بوئینگ. این رخدادها نهتنها میلیاردها دلار ارزش سهام و درآمد خطوط هوایی را بلعیده، بلکه فضا را برای ورود جدی رقیب تازهنفس چینی، کماک، فراهم کرده است. صنعت هوانوردی در نقطه تغییر ایستاده است.
آشفتگی در آسمان جهان؛ صنعت هواپیماسازی در نقطه چرخش و بحرانهای همزمان ایرباس و بوئینگ
صنعت هوانوردی جهانی وارد مرحلهای شده که نه یک اختلال مقطعی، بلکه یک بحران ساختاری و چندلایه را نشان میدهد. از فراخوان بیسابقه بیش از ۶ هزار فروند هواپیمای A320 در ایرباس تا ادامه پروندههای کیفیتی و نقصهای ایمنی در بوئینگ، مجموعهای از رویدادها شکل گرفته که ارزش سهام، برنامه تحویل، امنیت پروازها و کل زنجیره تأمین را تحت فشار قرار داده است. نشانههای اولیه حاکی از آن است که موازنه قدرت دیرینه میان دو غول اروپایی–آمریکایی در حال تغییر است و میدان برای بازیگر جدیدی به نام کماک چین آرامآرام باز میشود.
ایرباس در مسیر سختترین بحران دهه؛ فراخوان گسترده و تردیدهای تازه درباره کیفیت
هفتههای اخیر برای ایرباس یکی از پرتنشترین دورههای تاریخش بوده است. تصمیم این شرکت برای بازرسی اضطراری و زمینگیر کردن بیش از ۶۰۰۰ فروند هواپیمای خانواده A320 نقطهای تعیینکننده در مدیریت ایمنی آن بهحساب میآید. علت اصلی، نقص نرمافزار ELAC بود که در شرایط تابش شدید خورشید میتوانست دادههای حیاتی پرواز را دچار اختلال کند؛ خطایی که حتی در یک پرواز آزمایشی نیز منجر به تغییر ارتفاع ناخواسته شد. این موضوع از سوی EASA تأیید و به یک دستورالعمل اجباری تبدیل شد.
همزمان، مشکل دیگری در پنلهای فلزی بدنه برخی از همین هواپیماها کشف شد؛ ایرادی که حدود ۶۰۰ فروند را مشمول بازرسی بیشتر کرده است. حتی اگر این نقص تهدید فوری محسوب نشود، کنار هم قرار گرفتن دو مشکل در یک بازه زمانی کوتاه، پرسشهای جدی درباره نظارت کیفی در زنجیره تأمین ایرباس ایجاد کرد.
بازار نیز بیدرنگ واکنش نشان داد؛ سهام ایرباس ۱۰ درصد سقوط کرد و تحلیلگران از تأثیر مستقیم این بحران بر درآمد، تحویل و رشد سفارشات آینده سخن گفتند. خطوط هوایی نیز با فشار مالی قابلتوجهی روبهرو شدند. تنها سریلانکا ایرلاینز، ۶۰ میلیون دلار زیان مستقیم از زمینگیر شدن ناوگان A320neo متحمل شد. این فشارها در آستانه فصل شلوغ سفر، اهمیت بیشتری مییابد و ممکن است ماهها بر برنامههای عملیاتی شرکتهای هواپیمایی سایه بیفکند.
بوئینگ و مشکل دیرینه اعتبار؛ از حادثه آلاسکا تا چالشهای 787
در حالی که ایرباس با بحرانهای جدید دستوپنجه نرم میکند، بوئینگ همچنان با سایه سنگین گذشته روبهروست. حادثه تکاندهنده پرواز ۱۲۸۲ آلاسکا ایرلاینز در ژانویه ۲۰۲۴، که طی آن «درپوش خروجی میانی» از بدنه 737-9 MAX جدا شد، بار دیگر فرهنگ ایمنی و نظارت در بوئینگ را هدف انتقاد قرار داد. تحقیقات NTSB نشان داد نصب نکردن چند پیچ ساده علت اصلی بوده و ضعفهای جدی در آموزش، نظارت و کنترل کیفیت نقش مستقیم داشتهاند.
این بحران محدود به خانواده 737 نیست. مدل 787 دریملاینر نیز سالهاست با مشکلات متنوعی از ترکهای ساختاری تا ایرادات باتری و مونتاژ روبهروست. به باور بسیاری از کارشناسان، برونسپاری افراطی در برنامه 787 ریشه بسیاری از مشکلات بوده است؛ تصمیمی که نهتنها زمان تحویلها را طولانی کرد، بلکه هزینههای اضافی و تردید در مورد کیفیت را افزایش داد.
با وجود این همه، سهام بوئینگ در ۲۰۲۵ ۱۴ درصد رشد داشته است؛ رشدی که نه از کاهش مشکلات، بلکه از امید سرمایهگذاران به اصلاحات مدیریتی و افزایش تحویلها ناشی میشود. بوئینگ در سهماهه سوم ۲۰۲۵ با تحویل ۱۶۰ فروند، توانست بهترین فصل خود در چند سال گذشته را ثبت کند.
دوئل در بازار سهام: سقوط سهام ایرباس و عملکرد متفاوت بوئینگ در بازار هواپیما
- سهام ایرباس (EADSY) پس از اعلام فراخوان گسترده مدل A320، تا ۱۰٪ کاهش یافت و سرمایهگذاران را نگران کرده است .
- در مقابل، سهام بوئینگ (BA) با وجود بحرانها و چالشهای متعدد، در سال ۲۰۲۵ رشدی ۱۴ درصدی را تجربه کرده است که نشاندهنده خوشبینی بازار نسبت به برنامههای اصلاحی این شرکت است. با این حال، بوئینگ در سهماهه چهارم ۲۰۲۴ زیان هر سهم ۵.۹۰ دلاری و درآمد ۱۵.۲ میلیارد دلاری را گزارش کرد که هر دو پایینتر از پیشبینیها بودند. زیان خالص این شرکت در کل سال ۲۰۲۴ به ۱۱.۸ میلیارد دلار رسید.
برآوردها نشان میدهد اختلالات زنجیره تأمین در سال ۲۰۲۵ بیش از ۱۱ میلیارد دلار برای خطوط هوایی هزینه خواهد داشت، که شامل هزینههای اضافی نگهداری و تأخیر در صرفهجویی سوخت است.
فشار روی زنجیره تأمین؛ صنعت با کمبود هواپیمای عملیاتی دستوپنجه نرم میکند
گزارشهای صنعت از یک فشار بیسابقه در زنجیره تأمین هواپیما حکایت دارد. مجموع سفارشهای معوقه در ۲۰۲۴ به بیش از ۱۷ هزار فروند رسیده است؛ رقمی معادل ۱۴ سال ظرفیت تولید در نرخ فعلی. این بدین معناست که هر اختلال کوچک، از نرمافزار تا پنل بدنه، میتواند در کل اکوسیستم موج ایجاد کند و برنامهریزی شرکتهای هوایی را چند سال تحتالشعاع قرار دهد.
در سوی دیگر، تقاضای سفر هوایی به سرعت در حال افزایش است. براساس دادههای جدید، ضریب سرنشین هنگام بحران، به ۸۳.۵ درصد رسیده؛ یک رکورد مهم جهانی.
توضیح مختصر: ضریب سرنشین (Load Factor) نشان میدهد چند درصد از صندلیهای قابلفروش یک پرواز واقعاً پر میشود. هرچه این شاخص بالاتر باشد، درآمد و بهرهوری خطوط هوایی بیشتر است. ثبت عدد ۸۳.۵ درصد یعنی صنعت در حال استفاده حداکثری از ظرفیت موجود است، اما ناوگان کم و تأخیر در تحویل هواپیما باعث شده این ظرفیت با فشار بالا اداره شود.
این همزمانی «تقاضای بالا» و «عرضه محدود» موجب افزایش قیمت بلیت، کاهش انعطافپذیری برنامهها و فشار مالی بیشتر بر شرکتهای هوایی شده است.
کماک؛ رقیب تازهای که از دل بحران ایرباس و بوئینگ بیرون میآید
اگرچه ایرباس و بوئینگ همچنان ستونهای صنعت جهانیاند، اما بحرانهای پشتسرهم باعث شده کماک چین (COMAC) در موقعیت متفاوتی قرار گیرد. هواپیمای C919 اکنون بیش از ۱۰۰۰ سفارش قطعی دارد و اولینبار است که یک سازنده خارج از اروپا و آمریکا توانسته مستقیم به بازار تکراهروها وارد شود.
البته کماک راه دشواری در پیش دارد:
– نرخ بهرهبرداری روزانه C919 تنها ۵.۹ ساعت است؛ بسیار کمتر از ۸ ساعت استاندارد A320 و 737
– طی ۱۷ ماه فقط ۵ تحویل انجام شده، درحالیکه ایرباس در دوره مشابه دهه ۱۹۸۰ ده برابر این عدد تولید کرده بود
– محدودیت شبکه پشتیبانی جهانی و وابستگی به برخی فناوریهای خارجی همچنان پابرجاست
بااینحال، حمایت دولت چین، ظرفیت تقاضای داخلی و همزمانی بحران ایرباس–بوئینگ باعث شده تحلیلگران این دوره را آغاز رقابت سهگانه ABC بنامند.
نتیجهگیری: صنعت هوانوردی در آستانه یک بازآرایی تاریخی
ترکیب این رویدادها تصویری روشن از آینده نزدیک میدهد:
– ایرباس باید کیفیت و زنجیره تأمین را بازتنظیم کند
– بوئینگ ناگزیر از بازسازی فرهنگ ایمنی و کاهش ریسکهای ساختاری است
– کماک فرصت دارد بخش معناداری از بازار چین و شاید برخی بازارهای دیگر را بهتدریج تصاحب کند
– خطوط هوایی با کمبود ناوگان جدید، هزینههای سنگین و ظرفیت در مرز اشباع روبهرو هستند
– سرمایهگذاران باید خود را برای دورهای طولانی از نوسان، تأخیر و رقابت ساختاری آماده کنند
صنعت هوانوردی اکنون در نقطهای ایستاده که هر تصمیم تکنیکی و مدیریتی میتواند مسیر دهههای آینده را شکل دهد. آنچه امروز بحران به نظر میرسد، ممکن است در آینده به بازطراحی کامل نقشه قدرت در آسمان جهان منجر شود.
ارسال نظر
نیازمندیها
