بحران بی سابقه در نهاده های دامی! | کدام شرکت های بورسی و فرابورسی در خطرند؟

به گزارش نبض بورس، بحران تأمین نهاده‌های دامی و روغنی که از ماه‌های گذشته آغاز شد، اکنون ابعادی بی‌سابقه یافته و بخش‌های مختلفی از صنعت خوراک دام، واردات کالاهای اساسی، کارخانه‌های روغن‌کشی و تولید روغن خوراکی را با توقف کامل مواجه کرده است. بررسی گزارش‌ شرکت‌های بزرگ واردکننده، واکنش اتحادیه کارخانجات خوراک دام و شفاف‌سازی ناشران بورسی نشان می‌دهد اختلال در تخصیص ارز به مرحله‌ای رسیده که امنیت غذایی کشور را به‌طور جدی تهدید می‌کند.

توقف واردات نهاده‌های دامی؛ ۲۱ کشتی در بندر متوقف مانده‌اند

طبق اعلام رسمی شرکت مدلل ـ یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نهاده‌های دامی کشور ـ اختلال شدید در تخصیص ارز باعث شده واردات و عرضه نهاده‌های این شرکت فعلاً متوقف شود. مهم‌ترین مشکلات مطرح‌شده عبارت‌اند از:

• عدم اجرای دستور پرداخت ۲۵ میلیون یورو پس از ۱۳۰ روز

بانک مرکزی دستور انتقال این مبلغ به شرکت نیکو را صادر کرده، اما فروشنده خارجی هنوز ارزی دریافت نکرده است.

• تأخیر ۶۰روزه در انتقال ۱۵۳ میلیون یورو از طریق بانک TBI عراق

• بلاتکلیفی ۱۵۲ میلیون یورو علی‌رغم تأیید وزارت جهاد کشاورزی

• بدهی ارزی انباشته ۸۰۰ میلیون یورویی مربوط به ۱.۸ میلیون تن کالا

این کالاها بیش از ۳۸۰ روز پیش در بازارگاه عرضه شده‌اند، اما هنوز وزارت جهاد نظر تخصیص ارز را صادر نکرده است.

• بدهی ارزی ۱.۳ میلیارد یورویی، معوقه‌ای که ۲ سال است بلاتکلیف مانده

این رقم به کالایی مربوط است که بیش از دو سال پیش تحویل بازار شده و اکنون سقف اعتباری واردکننده نزد فروشندگان خارجی را مختل کرده است.

• توقف تخلیه ۲۱ کشتی با ۱.۶ میلیون تن کالای اساسی

ذرت، دانه‌های روغنی، کنجاله سویا و شکر در بندر امام خمینی(ره) معطل تخصیص ارز هستند و تنها پس از حل مشکل ارزی امکان تخلیه خواهند داشت.

این حجم از توقف، برای زنجیره تأمین نهاده‌های دامی در دهه‌های اخیر بی‌سابقه توصیف می‌شود.

تعطیلی کارخانه‌های روغن‌کشی و کاهش عرضه روغن خوراکی

به دنبال همین بحران ارزی، واحدهای روغن‌کشی با ظرفیت بیش از ۶ هزار تن در روز از ابتدای آبان عملاً تعطیل شده‌اند. نتیجه این توقف:

• کاهش ماهانه ۳۶ هزار تن روغن خام

• کاهش ۱۴۴ هزار تن کنجاله سویا

اگر روند فعلی ادامه یابد، طبق اعلام شرکت مدلل، تولید روغن خوراکی شرکت‌های بزرگ مانند ماهیدشت کرمانشاه، کشت و صنعت شمال و صنعتی بهشهر که ۳۲٪ بازار را در اختیار دارند، طی دو هفته آینده متوقف خواهد شد.

بحران نهاده در کارخانجات خوراک دام؛ فعالیت با تنها ۵٪ ظرفیت

در همین حال و پیش از این، اتحادیه کارخانجات خوراک دام، طیور و آبزیان در نامه‌ای سرگشاده به وزیر جهاد کشاورزی هشدار داده است:

• پس از ۷۰ روز از آغاز سهمیه‌بندی، هیچ نهاده‌ای به کارخانجات تخصیص نیافته است.

این یعنی کارخانه‌ها برای ادامه بقا مجبور شده‌اند نهاده را از بازار آزاد تهیه کنند؛ اقدامی که آن‌ها را در معرض اتهام قاچاق قرار می‌دهد.

• ۷۵٪ کارخانه‌ها در آستانه تعطیلی کامل

کارخانجات خوراک اکنون با کمتر از ۵٪ ظرفیت خود فعالیت می‌کنند؛ وضعیتی که مسعودی، مدیرعامل این اتحادیه، آن را «تراژدی بزرگ صنعت خوراک دام» توصیف کرده است.

• تهدید مستقیم امنیت غذایی کشور

خوراک غیر استاندارد یا فاقد کیفیت، مستقیماً بر سلامت جامعه و هزینه تولید پروتئین اثرگذار است. حذف کارخانه‌های خوراک دام به معنای:

• افت کیفیت خوراک

• افزایش ضایعات

• کاهش بهره‌وری

• خروج بیشتر ارز از کشور جهت واردات نهاده‌های آماده

اتحادیه هشدار داده که اگر این وضعیت اصلاح نشود، تولید پروتئین بهداشتی در معرض فروپاشی قرار می‌گیرد.

 

 

شفاف‌سازی نمادهای بورسی؛ کارخانه‌ها تعمیرات را جلو انداخته‌اند

دو شرکت بورسی غکورش و غدانه نیز شفاف‌سازی‌هایی منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد مشکل مواد اولیه آن‌قدر جدی است که شرکت‌ها مجبور شده‌اند اورهال و تعمیرات سالانه را به علت نبود مواد اولیه جلو بیندازند.

سال تولید؛ غکورش و غدانه خطوط خود را متوقف کردند

در ادامه حتما بخوانید

• غکورش:

به دلیل کاهش موجودی مواد اولیه روغن خوراکی و تأخیر در تخصیص ارز ترجیحی، تعمیرات اساسی از ۱۱ آذر آغاز شده است.

 

 

• غدانه:

به دلیل کاهش مواد اولیه روغنکشی و عدم انجام تعمیرات طی چند سال اخیر، اورهال خط تولید را از ۶ آذر شروع کرده است.

 

 

در حالت عادی، تعمیرات اساسی در آرام‌ترین دوره تولید انجام می‌شود؛ اما هم‌اکنون شرکت‌ها به دلیل نداشتن مواد اولیه مجبور به توقف فعالیت شده‌اند.

همچنین این بحران می‌تواند روی چندین شرکت بورسی و فرابورسی خوراک‌ دام‌ پارس‌، کشت و دامداری فکا، دامداری تلیسه نمونه، سپید ماکیان، کشت و صنعت دشت خرم دره، شیر و گوشت زاگرس شهرکرد، کشت و صنعت شریف آباد و دیگر شرکت های همگروه نیز موثر باشد.

جمع‌بندی؛ امنیت غذایی در مرز بحران

آنچه امروز رخ می‌دهد صرفاً یک مشکل در «تخصیص ارز» نیست؛ یک اختلال گسترده در ستون فقرات زنجیره تولید پروتئین کشور است.
از واردکنندگان تا کارخانه‌های روغن، از خوراک دام تا مرغداری‌ها، همه حلقه‌ها تحت فشار قرار گرفته‌اند و ادامه این وضعیت، امنیت غذایی کشور را به طور جدی تهدید می‌کند.

در حالی که ۲۱ کشتی کالاهای اساسی در بندر معطل مانده‌اند و صدها کارخانه با خاموشی روبه‌رو هستند، حل فوری مشکل تخصیص ارز تنها راه جلوگیری از تشدید بحران است.