به گزارش نبض بورس و به نقل از مرکز آمار، شاخص قیمت تولیدکننده بخش کشاورزی در تابستان ۱۴۰۴ با ثبت تورم نقطه‌به‌نقطه ۶۰.۹ درصدی، یکی از شدیدترین جهش‌های چهار سال اخیر را رقم زد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد غلات و باغداری بیشترین سهم را در رشد شاخص ۴۱۴ واحدی داشته‌اند و نشانه‌های فشار تازه بر بازار مواد غذایی و صنایع وابسته را تقویت می‌کنند.

شد کم‌سابقه شاخص کل؛ بازگشت فشارهای قیمتی به بخش کشاورزی

طبق گزارش مرکز آمار ایران، شاخص قیمت تولیدکننده در بخش «زراعت، باغداری و دامداری سنتی» در تابستان ۱۴۰۴ به ۴۱۴.۲ رسید؛ سطحی که نشان‌دهندۀ بیش از چهار برابر شدن قیمت‌ها نسبت به سال پایه ۱۴۰۰ است.
تورم نقطه‌به‌نقطه تابستان ۱۴۰۴ برابر ۶۰.۹٪ و تورم سالانه چهار فصل منتهی به تابستان ۴۲.۶٪ گزارش شده است. این شکاف میان دو نرخ نشان می‌دهد شتاب تورمی اخیر سریع‌تر از روند میان‌مدت بوده و بخش کشاورزی دوباره تحت تأثیر شوک‌های قیمتی قرار گرفته است. 

غلات در صدر افزایش قیمت؛ تورم سالانه ۵۶ درصد

بر اساس داده‌های رسمی، زیربخش غلات در تابستان ۱۴۰۴ با تورم سالانه ۵۶.۱٪ و تورم نقطه‌به‌نقطه نزدیک به ۷۷٪ یکی از اصلی‌ترین محرک‌های رشد قیمت تولیدکننده بوده است.
شاخص غلات به حدود ۴۱۱.۶ واحد رسیده که رکوردی برای ده فصل اخیر محسوب می‌شود. 

این رشد عمدتاً ناشی از سه عامل است:
۱) افزایش هزینه نهاده‌ها (کود، بذر و سم)،
۲) نوسانات بازارهای جهانی و اثر نرخ ارز،
۳) محدودیت‌های عرضه داخلی به‌دلیل شرایط اقلیمی.

این وضعیت به‌طور مستقیم بر صنایع آرد، خوراک دام و زنجیره غذایی کشور اثرگذار است و هزینه تولید بسیاری از واحدهای صنعتی را افزایش می‌دهد.

هشدار تولیدکنندگان مرغ درباره آینده بازار

در ادامه حتما بخوانید

باغداری؛ بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه با جهش ۸۱ درصدی

گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد باغداری بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه بین همه زیربخش‌ها را داشته و با ثبت ۸۱.۰٪، بیشترین فشار قیمتی را تجربه کرده است. شاخص باغداری در تابستان به ۳۹۳.۹ واحد رسیده است. 

این جهش شدید می‌تواند ناشی از کاهش برداشت، خسارت‌های اقلیمی و افزایش هزینه حمل‌ونقل و کارگری باشد.
افزایش قیمت محصولات باغی معمولاً به‌سرعت به بازار مصرف منتقل می‌شود و می‌تواند شاخص قیمت مصرف‌کننده را طی ماه‌های آینده تحت فشار قرار دهد.

دامداری سنتی؛ جزیره ثبات نسبی در میان موج تورمی

در مقابل جهش گروه‌های زراعی، بخش‌های حیوانی رشد ملایم‌تری داشته‌اند:

• پرورش گاو سنتی: کمترین تورم سالانه، حدود ۱۷.۶٪

• بز و بزغاله سنتی: تورم نقطه‌به‌نقطه نسبتاً پایین، حدود ۱۳.۲٪
  سایر گروه‌های دامداری نیز رشد قیمت تجربه کرده‌اند، اما دامنه نوسان آن‌ها بسیار کمتر از غلات و باغداری بوده است. 

  این تفاوت روند نشان می‌دهد ساختار هزینه در دامداری (خوراک، نگهداری، چرای طبیعی) نسبت به تولیدات زراعی کمتر دچار شوک شده و انتقال هزینه به قیمت نهایی با تأخیر رخ داده است.

روند ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴؛ شاخص کشاورزی چهار برابر شد

بررسی سری زمانی نشان می‌دهد شاخص کل از ۱۰۰ واحد در سال ۱۴۰۰ به ۴۱۴.۲ واحد در تابستان ۱۴۰۴ رسیده است. این یعنی:

• بیش از ۳۱۴٪ افزایش سطح عمومی قیمت تولیدکننده

• ثبت یکی از سریع‌ترین نرخ‌های رشد در میان بخش‌های اقتصادی طی سال‌های اخیر
  تابستان ۱۴۰۴ یکی از سه فصل با بالاترین تورم نقطه‌به‌نقطه در چهار سال گذشته محسوب می‌شود. شکاف میان تورم سالانه و نقطه‌به‌نقطه نیز نشان می‌دهد فشار تورمی همچنان صعودی است و هنوز به نقطه تثبیت نرسیده است. 

 

 

اثرگذاری بر اقتصاد کلان و بازار سرمایه

انتقال فشار قیمت تولیدکننده به مصرف‌کننده
با سطوح فعلی شاخص، انتظار می‌رود در ماه‌های آینده قیمت خوراکی‌ها و مواد اولیه غذایی افزایش یابد. این روند می‌تواند شاخص بهای مصرف‌کننده را تقویت کرده و انتظارات تورمی را بالا ببرد.

پیامدهای بازار سرمایه

• افزایش هزینه نهاده‌ها می‌تواند حاشیه سود صنایع غذایی و خوراک دام را کاهش دهد.

• شرکت‌هایی که قدرت «انتقال قیمت به مصرف‌کننده» دارند، می‌توانند از تورم اسمی سود ببرند.

• نوسانات قیمتی محصولات باغی و زراعی می‌تواند به افزایش ریسک درآمدی شرکت‌های مرتبط منجر شود.

• صنایع ذخیره‌سازی و صنایع تبدیلی ممکن است از شرایط تورمی منتفع شوند.

نتیجه‌گیری

داده‌های تابستان ۱۴۰۴ تصویر روشنی از بازگشت شتابان تورم تولیدکننده در بخش کشاورزی ارائه می‌دهد. غلات و باغداری به‌عنوان دو بخش اصلی زنجیره غذایی کشور، بیشترین فشار هزینه را تجربه کرده‌اند؛ امری که در کوتاه‌مدت می‌تواند به افزایش قیمت مواد غذایی و تشدید تورم مصرف‌کننده منجر شود.
برای سیاست‌گذاران، کنترل نهاده‌ها، مدیریت عرضه و حمایت از تولیدکنندگان خرد ضروری است. برای سرمایه‌گذاران نیز پایش دقیق زنجیره ارزش کشاورزی، ارزیابی حساسیت شرکت‌ها به هزینه نهاده‌ها و مدیریت ریسک در صنایع وابسته، اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت.