دیگر بازار نفت از تنشهای ژئوپلیتیکی ایران نمیترسد! | نفوذ نفتی ایران کاهش یافت!
به گزارش نبض بورس، به نقل از GIS Reports، بازارهای جهانی نفت در واکنش به تنشهای ژئوپلتیکی مرتبط با ایران بسیار کمتر از گذشته دچار شوک شدهاند. یعنی حساسیت بازار به ایران کمتر شده است. ایران اگر بخواهد جایگاه بازار خود را ارتقاء دهد، باید در بازسازی زیرساخت، تنوعبخشی به بازار صادرات، ارتقای فناوری و کاهش درجهٔ تخفیف در فروش نفت جدیتر عمل کند.
ایران هنوز غول تولید نفت و گاز است
-
ایران دارای چهارمین ذخایر اثباتشده نفت جهان (۹٪ کل جهانی) و دومین ذخایر گاز طبیعی (۱۷٪ کل جهان) است.
-
تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۴ به ۴ میلیون بشکه در روز رسید که بالاترین سطح پس از دوران تحریمها است.
-
به رغم این ظرفیت، GIS تأکید میکند که تأثیر ایران بر قیمت و عرضه جهانی نفت کاهش یافته است، زیرا بازارها تنوع پیدا کرده و حساسیت به شوکهای ژئوپلیتیکی کمتر شده است.
تحریمها، سرمایهگذاری محدود و وابستگی به چین
-
تحریمهای آمریکا و محدودیت سرمایهگذاری خارجی رشد تولید ایران را محدود کرده است.
-
بیش از ۹۰٪ صادرات نفت ایران به چین انجام میشود، که این وابستگی قدرت چانهزنی ایران در بازار جهانی را کاهش داده است.
-
معاملات مالی غالباً با یوان و از طریق بانکهای کوچک چینی انجام میشود.
-
درآمد نفت ایران در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۳ میلیارد دلار گزارش شده که بیش از ۵۷٪ کل صادرات کشور را تشکیل میدهد، اما این رقم واقعی نیست و تخفیفهای گسترده به خریداران کاهش قدرت واقعی درآمد را نشان میدهد.
تغییرات بازار جهانی و کاهش نفوذ ایران
-
تنوع تولیدکنندگان و تأمینکنندگان جدید باعث شده بازار نفت کمتر به شوکهای فردی حساس باشد.
-
حتی در زمان تنشهای شدید ژئوپلیتیکی، بازار نفت تنها واکنش کوتاهمدت و محدود نشان داده است.
-
ایران از سهمیههای تولید OPEC معاف است، اما این معافیت قدرت تأثیرگذاری بر تصمیمات تولید و قیمت جهانی را بهطور مؤثر افزایش نداده است.
فرصتها و آسیبپذیریها
-
اگر تحریمها کاهش یابد، ایران نمیتواند به سرعت تولید یا صادرات خود را افزایش دهد، زیرا نیازمند سرمایهگذاری و بازسازی زیرساختهاست.
-
اگر تحریمها سختتر شود، اقتصاد ایران تحت فشار بیشتری قرار میگیرد، اما بازار جهانی نفت به دلیل توانایی کشورهای دیگر در جبران کمبودها، دچار بحران نخواهد شد.
-
وابستگی شدید به یک خریدار (چین) و فروش نفت با تخفیفهای گسترده، نشاندهنده آسیبپذیری ایران در برابر نوسانات بازار و سیاست خارجی است.
جمعبندی
گزارش GIS نشان میدهد که ایران با وجود تولید بالا و ذخایر بزرگ نفت و گاز، نفوذ واقعی در بازار جهانی کاهش یافته است. وابستگی به چین، تخفیف گسترده در فروش نفت و محدودیت در تأثیرگذاری بر تصمیمات OPEC از جمله دلایل اصلی این کاهش نفوذ هستند. در عین حال، ایران همچنان یکی از بازیگران استراتژیک بازار نفت به شمار میآید و با مدیریت هوشمندانه منابع و تنوعبخشی به بازار صادرات، میتواند جایگاه خود را حفظ و تقویت کند.



