اولتیماتوم سازمان بورس به فرابورس | ماجرای پیام‌های نظارتی چه بود؟
کد خبر: ۱۱۶۴۸۲
۱۵:۳۸
۱۴۰۴/۰۸/۲۱
در پی انتشار پیام‌های ناظر با مضمون «توجه به ارزش ذاتی سهام»، سازمان بورس در نامه‌ای رسمی به مدیرعامل فرابورس، خواستار توقف فوری این پیام‌ها شد. ماجرا از چه قرار است؟
به گزارش نبض بورس، در پی انتشار پیام‌های ناظر با مضمون «توجه به ارزش ذاتی سهام»، سازمان بورس در نامه‌ای رسمی به مدیرعامل فرابورس، خواستار توقف فوری این پیام‌ها شد. سازمان اعلام کرده است که این هشدارها فاقد پشتوانه قانونی و ممکن است موجب برداشت نادرست سهامداران شود. از ۲۴ آبان، انتشار چنین پیام‌هایی در فرابورس به دستور مستقیم نهاد ناظر متوقف خواهد شد.
ماجرای اولتیماتوم از کجا شروع شد؟
از دی‌ماه ۱۴۰۳، فرابورس ایران در راستای کنترل هیجانات بازار و افزایش شفافیت، طرحی را اجرا کرد که بر اساس آن، در صورت رشد یا افت شدید قیمت یک نماد در بازه‌ای ۱۵ روزه، پیامی هشداردهنده به سهامداران در سامانه معاملات ارسال می‌شد.
در این پیام‌ها معمولاً جمله‌ای با این مضمون درج می‌شد:
«سرمایه‌گذاران محترم، یکی از عوامل مؤثر در معاملات، بررسی ارزش ذاتی نماد است؛ پیش از تصمیم‌گیری، وضعیت بنیادی سهم را ارزیابی کنید.»
هدف این طرح، به گفته فرابورس، یادآوری اهمیت تحلیل بنیادی و کاهش رفتارهای هیجانی در معاملات بود؛ اما این اقدام به‌سرعت با واکنش منفی بخشی از فعالان بازار مواجه شد.
اعتراض فعالان و ورود سازمان بورس
منتقدان انتشار این پیام‌ها را دخالت مستقیم در تصمیم سهامداران و نوعی «سیگنال‌دهی از سوی نهاد ناظر» تعبیر کردند. برخی تحلیلگران نیز هشدار دادند که چنین پیام‌هایی می‌تواند باعث فشار روانی و تغییر مصنوعی در عرضه و تقاضای سهام شود.
در پی افزایش انتقادها، مدیر نظارت بر بورس‌ها در سازمان بورس طی نامه‌ای رسمی به مدیرعامل فرابورس، اعلام کرد که این پیام‌ها فاقد استناد مشخص در مقررات رسمی بازار سرمایه است و باید تا زمان تدوین دستورالعمل جدید، منتشر نشوند.
به این ترتیب، سازمان بورس رسماً به فرابورس اولتیماتوم داد و مقرر شد از ۲۴ آبان ۱۴۰۴ انتشار پیام‌های هشدار نظارتی متوقف شود.
توضیحات فرابورس درباره منطق انتشار پیام‌ها
در واکنش به این دستور، معاونت نظارت بازار فرابورس اطلاعیه‌ای صادر کرد و توضیح داد که:
-
این پیام‌ها بر اساس مصوبه کمیته بازار فرابورس و با هدف قاعده‌مند کردن نظارت، کاهش توقف نمادها و جلوگیری از دستکاری قیمت‌ها طراحی شده‌اند.
-
در صورتی که نمادی طی ۱۵ جلسه معاملاتی متوالی بیش از ۳۰ درصد رشد یا ۲۰ درصد افت داشته باشد (با لحاظ شاخص کل)، سیستم به‌صورت خودکار به مدت پنج روز پیام هشدار منتشر می‌کند.
-
پیام‌های مزبور فاقد توصیه خرید یا فروش بوده و صرفاً یادآوری‌کننده بررسی وضعیت بنیادی سهم هستند.
-
الگوی طراحی این سامانه از بورس‌های معتبر دنیا گرفته شده و با ماده ۳ اساسنامه فرابورس نیز هم‌خوانی دارد.
تقابل دو رویکرد نظارتی
در واقع، این ماجرا بازتابی از دو دیدگاه متفاوت در ساختار نظارت بازار سرمایه است:
-
رویکرد سازمان بورس: تأکید بر پرهیز از هر نوع پیام یا اقدامی که می‌تواند رفتار بازار را جهت‌دهی کند.
-
رویکرد فرابورس: استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری برای افزایش آگاهی سرمایه‌گذاران و هشدار نسبت به نوسانات غیرعادی.
در نهایت، تا زمانی که دستورالعمل جامع و شفاف در این زمینه تدوین نشود، فرابورس موظف است پیام‌های نظارتی خود را متوقف کند.
واکنش فعالان بازار
برخی تحلیلگران توقف این پیام‌ها را به نفع آزادی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دانسته و معتقدند بازار باید بر اساس تحلیل و عرضه و تقاضا پیش برود، نه پیام نهاد ناظر.
در مقابل، گروهی دیگر بر این باورند که حذف کامل هشدارها ممکن است فضا را برای رفتارهای هیجانی و سفته‌بازی باز کند. به‌زعم آن‌ها، راه‌حل مناسب‌تر، بازطراحی این پیام‌ها با چارچوب حقوقی دقیق و مستند به قانون است.
جمع‌بندی
تصمیم سازمان بورس برای توقف انتشار پیام‌های هشدار، گامی مهم در مسیر شفاف‌سازی حدود اختیارات نهادهای ناظر است. با این حال، این رویداد نشان داد که بازار سرمایه به تدوین دستورالعمل‌های جامع‌تر در حوزه نظارت هوشمند و اطلاع‌رسانی سیستمی نیاز دارد.
تا تدوین چارچوب جدید، فعالان بازار باید بدون دریافت هشدارهای خودکار، بر پایه تحلیل‌های بنیادی و فنی شخصی تصمیم‌گیری کنند.
ارسال نظر
نیازمندی‌ها
