دولت با بنزین ۴ قیمتی چه در سر دارد؟
به گزارش نبض بورس، هنوز مشخص نیست آیا بنزین قرار است با چهار نرخ متفاوت به دارندگان خودرو و وسایل نقلیه بنزین‌سوز عرضه شود و آیا دولت در پی افزایش قیمت این فرآورده است یا خیر. با این حال، اظهارات مسئولان و گمانه‌زنی‌ها حاکی از احتمال تغییر در سازوکار عرضه بنزین است.
حسین صمصامی نماینده مجلس می‌گوید: بنزین ۳نرخی مصوب شده و قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای ۶۰لیتری ۱۵۰۰تومان، بنزین سهمیه‌ای دوم تا سقف ۱۰۰لیتر ۳۰۰۰تومان و مازاد بر آن (با کارت جایگاه) ۵۰۰۰تومان خواهد شد. به‌گفته او این تصمیم در جلسه سران قوا گرفته شده است. رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس هم گفته طرح مدنظر افزایش قیمت بنزین جایگاه به ۷۵۰۰تومان است.
براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، وزارت نفت موظف شده زمینه انتقال سهمیه سوخت خودرو‌ها به کارت‌های بانکی را فراهم کند و کارت سوخت فیزیکی حذف شود، اما رضا نواز، سخنگوی صنف جایگاه‌داران سوخت می‌گوید: کارت سوخت آزاد پمپ بنزین‌ها جمع‌آوری نمی‌شود.
این اظهارنظر‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد که محمد جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور پیش از این گفته بود نرخ بنزین سهمیه‌ای به هیچ وجه تغییر نخواهد کرد و برای افزایش نرخ بنزین تصمیم قطعی اتخاذ نشده است، اما اگر قرار به افزایش قیمت باشد، نخست درمورد خودرو‌های دولتی انجام خواهد شد.
به‌گفته او نرخ هر لیتر بنزین برای دولت ۳۴ هزار تومان تمام می‌شود. فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم گفته است: دولت هیچ قصدی برای تغییر قیمت بنزین سهمیه‌ای چه ۱۵۰۰ تومان و چه ۳۰۰۰ تومان ندارد.
معمای کشف قیمت سوم بنزین
این گزارش می‌افزاید: درصورت تأیید اخبار منتشرشده درباره مصوبه سران قوا، بنزین با احتساب بنزین سوپر ۴نرخی می‌شود، به این ترتیب که هر دارنده خودرو بنزین سوز ماهانه ۶۰لیتر بنزین ۱۵۰۰تومانی و ۱۰۰لیتر بنزین ۳هزار تومانی دریافت خواهد کرد و مازاد بر آن با قیمت جدید خواهد بود که هنوز نهایی نشده است.
براساس برخی گمانه‌زنی‌ها قیمت سوم بنزین با کارت جایگاه یا کارت سوخت شخصی ۵۰۰۰تومان خواهد بود. بنزین سوپر وارداتی هم با احتساب قیمت حمل، کارمزد جایگاه‌داران و سود واردکنندگان می‌تواند حدود ۵۰هزار تومان باشد.
سهمیه بنزین حفظ می‌شود؟
برآورد‌ها نشان می‌دهد با فرض تصمیم دولت مبنی بر عدم‌تغییر قیمت بنزین سهمیه‌ای نوع اول و دوم، فشار زیادی بر مصرف‌کننده وارد نخواهد شد، مشروط به اینکه سهمیه‌های استفاده نشده حفظ شود. در این صورت ممکن است ۹۰درصد از دارندگان وسایل نقلیه بنزین سوز، نیازی به تامین بنزین با قیمت سوم نداشته باشند، اما اگر سهمیه‌ها حفظ نشود، بخش زیادی از مردم با شوک قیمت بنزین آزاد مواجه می‌شوند. البته حفظ سهمیه بنزین باعث شکل‌گیری یک بازار بنزین غیررسمی می‌شود و افرادی که مازاد بنزین داشته باشند، آن را به‌صورت غیررسمی و قیمت توافقی به فروش خواهند رساند.
ابهام در نرخ بنزین
چالش دیگر تعیین سازوکار بنزین مصرفی خودرو‌های عمومی نظیر تاکسی‌ها و به‌ویژه خودرو‌هایی است که در قالب ارائه‌دهندگان حمل‌ونقل اینترنتی فعالیت می‌کنند.
شکست سیاست پرداخت مابه‌التفاوت قیمت سوخت براساس مسافت پیمایش در سال‌های گذشته این فرضیه را تقویت می‌کند که وسایل بنزین سوز فعال در حمل‌ونقل عمومی از سهمیه جداگانه برخوردار خواهند شد که این سهمیه یکسان نخواهد بود و براساس میزان پیمایش و سفر سهمیه‌ها تغییر می‌کند.
حدود یک سال است که بنزین سوپر از چرخه سوخت خارج شده و دولت تصمیم گرفته تا عرضه این بنزین با قیمت تمام‌شده صورت گیرد. سال گذشته محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت قیمت تمام‌شده این بنزین ویژه را حدود ۵۰هزار تومان اعلام کرده و بورس انرژی هم خبر داده تا۲هفته دیگر نخستین عرضه محموله بنزین سوپر انجام می‌گیرد.
موفقیت دولت در بازگرداندن بنزین سوپر به چرخت کشور بستگی به استقبال دارندگان خودرو‌های خاص دارد چرا که اگر استقبال نشود، واردات یا تولید این فرآورده ممکن است دچار اختلال شود.
بنزین در کدام مسیراست؟
اقتصاد ایران سال‌هاست که با چالش پرداخت یارانه بنزین دست و پنجه نرم می‌کند و برخی کارشناسان سازوکار فعلی را تبعیض آمیز می‌دانند و می‌گویند این روش بیشتر به نفع دارندگان وسایل نقلیه است و افراد فاقد وسیله نقلیه بنزین سوز، سهمی از این یارانه نمی‌برند.
از سوی دیگر برخی بر این باور هستند که چندنرخی شدن بنزین با فرض تثبیت قیمت آزاد به عدالت منجر نمی‌شود و پس از مدتی کشش قیمت بنزین آزاد هم خاصیت خود را از دست خواهد داد مگر اینکه قیمت بنزین آزاد، کاملا آزاد باشد و مابه‌التفاوت آن نسبت به بنزین سهمیه‌ای به‌صورت مستقیم در قالب یارانه نقدی به افراد فاقد وسیله نقلیه و افراد با سطح درآمد پایین داده شود. | اقتصاد۲۴
