سقوط درآمد ارزی و تورم افسارگسیخته؛ انتظار دوگانه اقتصاد از مکانیسم ماشه

به گزارش نبض بورس، مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک، یکی از ابزارهای حقوقی و سیاسی تعریف‌شده در چارچوب توافق برجام است که فعال شدن آن، صرف‌نظر از بُعد حقوقی و دیپلماتیک، پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد کشور به همراه دارد و صرفاً در سطح مبادلات بین‌المللی و صادرات یا واردات خلاصه نمی‌شود، بلکه ابعاد روانی و انتظاری بازار را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

مکانیسم ماشه، آثار واقعی و روانی را بر جای می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که هم ساختار تولید و تجارت کشور و هم رفتار ذهنی و تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی را دچار دگرگونی می‌کند. در نتیجه، بررسی این تأثیرات دوگانه، برای درک کامل پیامدهای احتمالی آن بر وضعیت کلی اقتصاد ایران ضروری است؛ چراکه به باور برخی از کارشناسان حوزه اقتصادی، اسنپ‌بک بر شرایط فعلی اقتصاد تأثیرگذار است. 

اسنپ‌بک چه پیامدهایی برای اقتصاد ایران دارد؟

 هادی تیزهوش‌تابان عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با نبض بورس، درباره تأثیر فعال شدن مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک بر اقتصاد کشور توضیح داد که این موضوع، پیامدهایی دوگانه و گسترده دارد؛ بخشی از آن اقتصادی و بخش دیگر روانی است.

 این عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: اسنپ‌بک موجب می‌شود تحریم‌ها دوباره برقرار شده و در نتیجه، صادرات نفت، فرآورده‌های پتروشیمی و برخی کالاهای کلیدی با محدودیت مواجه شوند و این امر، باعث کاهش درآمدهای ارزی و محدود شدن ورود نقدینگی به کشور می‌شود. از سوی دیگر، فعالیت‌های اقتصادی با افزایش هزینه‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری روبه‌رو خواهند شد.

تیزهوش‌تابان ادامه داد: با بازگشت تحریم‌ها، شرکت‌های ایرانی دسترسی کمتری به بازارهای جهانی خواهند داشت و هزینه مبادلات مالی افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای ورود به بازار ایران محتاط‌تر عمل می‌کنند.

به گفته او، محدودیت در تأمین مواد اولیه و تجهیزات وارداتی، اختلال در زنجیره تأمین و افزایش هزینه‌های تولید، می‌توانند موجب افت تولید و افزایش تورم شوند. با این حال، بخش قابل توجهی از اثرات اسنپ‌بک در کوتاه‌مدت جنبه روانی دارد و ناشی از نگرانی‌ها و واکنش‌های بازار است.

تیزهوش‌تابان تأکید کرد: بازگشت تحریم‌ها، نوعی شوک روانی در میان فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند و باعث نوسان در بازار ارز، بورس و سطح قیمت‌ها می‌شود.

وی افزود که این واکنش‌های روانی، با آثار واقعی اقتصادی همپوشانی دارند و در مجموع، می‌توانند وضعیت کلی اقتصاد را با بی‌ثباتی و رکود موقت روبه‌رو کنند.

تیزهوش‌تابان در پایان گفت: مکانیسم ماشه صرفاً یک ابزار حقوقی و سیاسی نیست، بلکه ترکیبی از اثرات اقتصادی و روانی را به همراه دارد که در کنار هم می‌توانند به کاهش اعتماد اقتصادی، افت تولید، افزایش هزینه‌ها و تورم منجر شوند.