در بازار سرمایه، یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که برای تحلیل وضعیت کلی بازار، ارزیابی عملکرد شرکت‌ها و راهنمایی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود، شاخص‌های بورسی هستند. شاخص‌ها مانند یک دماسنج عمل می‌کنند و وضعیت سلامت یا بحران بازار را با عددی واحد نشان می‌دهند.
در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های مختلفی برای تحلیل و پایش بازار طراحی شده‌اند، مانند شاخص کل (TEDPIX)، شاخص هم‌وزن، شاخص صنعت، شاخص مالی و... . در این میان، شاخص سهام آزاد شناور با نام اختصاری TEFIX، یکی از واقع‌گرایانه‌ترین و دقیق‌ترین شاخص‌های بازار ایران محسوب می‌شود.
v چرا شناخت شاخص TEFIX اهمیت دارد؟
برخلاف شاخص کل که تمام سهام شرکت‌ها را با وزن ارزش بازارشان لحاظ می‌کند، شاخص TEFIX تنها آن بخش از سهام شرکت‌ها را در محاسباتش در نظر می‌گیرد که واقعاً در بازار در حال گردش و قابل معامله است، یعنی سهام آزاد شناور. این ویژگی باعث می‌شود TEFIX تصویر واقعی‌تری از رفتار بازار و روانشناسی معامله‌گران ارائه دهد.
برای مثال:
اگر شرکت بزرگی در بورس وجود داشته باشد که بیشتر سهام آن در اختیار دولت یا سهام‌داران راهبردی باشد و فقط مقدار کمی از سهام آن در بازار آزاد معامله شود، شاخص کل ممکن است تحت تأثیر نوسان این سهم تغییر زیادی کند، در حالی که شاخص TEFIX کمتر دچار چنین انحرافی می‌شود.
از این رو، TEFIX بازتاب‌دهنده رفتار واقعی سرمایه‌گذاران خرد و فعال بازار است.
v جایگاه شاخص TEFIX در تحلیل بازار بورس ایران
شاخص TEFIX به مرور زمان در میان تحلیلگران، فعالان حرفه‌ای و نهادهای مالی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. از این شاخص برای:
تحلیل دقیق‌تر روند بازار،
برآورد نقدشوندگی واقعی سهام،
پیش‌بینی رفتار آینده بازار،
و حتی ارزیابی تصمیمات سیاست‌گذاران بازار سرمایه استفاده می‌شود.
علاوه بر این، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مدیران پورتفوی حرفه‌ای نیز برای طراحی استراتژی‌های خود به روند شاخص TEFIX توجه ویژه دارند.
v هدف این مجموعه آموزشی
در این مجموعه آموزشی، قصد داریم به زبان ساده و در عین حال فنی و دقیق به بررسی شاخص سهام آزاد شناور بپردازیم. از تعریف مفهومی و نحوه محاسبه تا کاربردها، مزایا، محدودیت‌ها و حتی تحلیل‌های رفتاری مرتبط با این شاخص.
در پایان این مجموعه، خواننده نه‌تنها می‌داند شاخص TEFIX چیست، بلکه می‌تواند از آن به‌عنوان ابزاری تحلیلی و تصمیم‌ساز در معاملات واقعی خود بهره بگیرد.
