درک درست مفاهیم مالی در بازار بورس می‌تواند تفاوت بین یک سرمایه‌گذاری موفق و یک تصمیم پرخطر باشد. یکی از ساده‌ترین اما مهم‌ترین مفاهیم، شناخت تفاوت قیمت اسمی و قیمت روز سهم است. این دو اصطلاح ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسند، اما در عمل بر تحلیل‌ها، تصمیم‌گیری‌ها، ارزش‌گذاری شرکت‌ها و حتی برداشت ذهنی سرمایه‌گذار از یک سهم تأثیر می‌گذارند.
اگر یک سرمایه‌گذار این دو قیمت را به درستی نشناسد، ممکن است درگیر اشتباهاتی مانند:
تصور اینکه قیمت روز سهم باید حتماً به قیمت اسمی نزدیک باشد.
گمان اینکه رشد قیمت سهم از قیمت اسمی نشان‌دهنده گران‌فروشی است.
یا بدتر از آن، تصمیم‌گیری برای خرید و فروش صرفاً بر اساس فاصله بین این دو عدد.
در حالی که در واقع، قیمت اسمی بیشتر مفهومی حقوقی و حسابداری دارد و در اسناد رسمی شرکت ثبت می‌شود. اما قیمت روز، بیانگر ارزش واقعی سهم در بازار است که لحظه‌به‌لحظه در بورس بر اساس رفتار خریداران و فروشندگان تغییر می‌کند.
v قیمت اسمی و قیمت روز، هرکدام چه نقشی در بورس دارند؟
✅ قیمت اسمی معمولاً عددی ثابت و از پیش تعیین‌شده است (در ایران عمدتاً ۱۰۰۰ ریال برای هر سهم)، که در زمان تأسیس شرکت یا افزایش سرمایه اعلام می‌شود. از این قیمت برای ثبت سرمایه شرکت، محاسبه تعداد سهام، گزارش‌های حسابداری، و گاهی هنگام اعمال حق تقدم یا تقسیم سود اسمی استفاده می‌شود.
✅ قیمت روز همان قیمتی است که شما می‌توانید امروز یک سهم را در بازار بورس خرید یا فروش کنید. این قیمت می‌تواند کمتر یا بیشتر از قیمت اسمی باشد و تحت تأثیر عوامل متعددی مثل سودآوری شرکت، وضعیت اقتصادی، میزان تقاضا، اخبار بازار و تحلیل‌های فنی یا بنیادی تغییر می‌کند.
مثالی ساده برای درک بهتر
فرض کنیم شرکت «الف» با سرمایه ۱۰۰ میلیارد ریال تأسیس شده است و قیمت اسمی هر سهم آن ۱۰۰۰ ریال است. این یعنی شرکت ۱۰۰ میلیون سهم منتشر کرده است. حال ممکن است قیمت روز این سهم در بازار به ۲۰۰۰، ۵۰۰۰ یا حتی ۵۰۰ ریال برسد، بسته به اینکه بازار چه دیدگاهی نسبت به عملکرد و آینده شرکت دارد.
در این مثال، شما ممکن است سهمی را بخرید که قیمت روز آن ۵ برابر قیمت اسمی است، اما این لزوماً به معنی گران بودن آن نیست، بلکه بازتابی از انتظارات بازار از ارزش شرکت است.
در ادامه‌ی این مطلب، تلاش خواهیم کرد تا به‌صورت دقیق‌تر و عمیق‌تر با مفاهیم «قیمت اسمی» و «قیمت روز»، تفاوت‌ها، کاربردها، اثرگذاری آن‌ها در تحلیل‌های مالی، و نحوه بهره‌برداری سرمایه‌گذاران از این اطلاعات آشنا شویم.
