بازار سرمایه ایران، بهویژه در سالهای اخیر، بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی قرار گرفته است. یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل، نرخ ارز و بهویژه قیمت دلار است. نوسانات نرخ ارز نهتنها بر زندگی روزمره مردم بلکه بر عملکرد شرکتهای بورسی نیز اثر مستقیم و گاه عمیق دارد.
در اقتصادی مانند ایران که تا حد زیادی به درآمدهای نفتی، صادرات مواد خام و واردات کالا وابسته است، دلار نقش کلیدی در تعیین ارزش واقعی داراییها دارد. این اثر در بازار سرمایه به شکلهای مختلفی ظاهر میشود. برخی شرکتها که عمدتاً صادراتمحور هستند، از افزایش نرخ دلار سود میبرند، در حالی که برخی دیگر که واردکننده مواد اولیهاند، ممکن است متضرر شوند. در نتیجه، درک صحیح از اثرات نرخ ارز بر بازار بورس، برای سرمایهگذاران امری حیاتی است.
از آنجایی که برخی شرکتها مستقیماً از افزایش قیمت ارز نفع میبرند، به آنها سهام دلاری گفته میشود. در مقابل، شرکتهایی که وابستگی کمی به ارز دارند یا درآمدشان ریالی است، تحت عنوان سهام ریالی شناخته میشوند. شناخت و تمایز بین این دو نوع سهم، به سرمایهگذار این امکان را میدهد که متناسب با تحلیل خود از روند نرخ ارز، ترکیب بهینهتری در سبد سهام خود ایجاد کند.
در این مقاله قصد داریم با نگاهی دقیق و منظم به مفهوم سهام دلاری، ویژگیها، تأثیر نرخ ارز، روشهای شناسایی و مقایسه آن با نگهداری ارز (دلار)، اطلاعات کاربردی و مفیدی در اختیار سرمایهگذاران قرار دهیم تا تصمیمات آگاهانهتری در بازار بورس اتخاذ کنند.