به گزارش نبض بورس، در روزهایی که به سرمایهگذاران لقب «زالوصفت» میدادند، و نزدیک بود که کلمه «بورس» به کلی از فرهنگ ما حذف شود، الله وردی رجایی سلماسی که اولین رئیسکل بانک مرکزی بود، در آذرماه ۱۳۵۹ عهدهدار دبیرکلی بورس شد. او در بخشهای اقتصادی و مالی زیادی، فعالیت کرده بود که از آن جمله میتوان به سرپرستی بانک ایران و روسیه، معاونت مالی اداری بانک مرکزی، مدیریت بانک مرکزی به همراه شش نفر در زمان پیروزی انقلاب، ریاست اداره نظارت بر بانکهای تجاری، مسوول دبیرخانه هیات پذیرش بورس، قائممقام بانک اصناف، بازرس بانکها و... اشاره کرد.
بورس ۲۵ نفر کارمند داشت که همانها هم بیکار بودند، با موافقت بانک مرکزی ۱۵ نفر از کارکنان بورس به بانک مرکزی منتقل شدند. تعداد شرکتهای پذیرفتهشده بورس تهران به ۱۰۵ شرکت میرسید. داد و ستد سهام اکثر این شرکتها متوقف شده بود. خیلی از شرکتها مشمول بند «الف» و «ب» شدند و دولت مالکیت آنها را در دست گرفت. ۵۵ شرکت، ملی اعلام شد و ۵۰ شرکت در فهرست بورس باقی ماند که معاملات آنها هم متوقف شده بود.
با پایان جنگ و آغاز فعالیت دولت سازندگی، توسعه بورس نیز در دستور کار قرار گرفت، اما در آن دوران به دلیل وجود دیدگاههای ضدسرمایهداری، روی چندان خوشی به این بازار از سوی برخی جریانها نشان داده نمیشد، حتی اتفاقاتی از قبیل اعتراض برخی گروهها به ساختمان بورس واقع در خیابان سعدی رخ داد. مروری بر خاطرات رجایی سلماسی به عنوان اولین دبیرکل بورس بعد از انقلاب بیانگر چالشهایی است که او به عنوان مدیر برای توسعه بورس با آنها دست به گریبان بوده است. مشکلاتی نظیر تامین نیروی انسانی، بودجه و امکانات نیز وجود داشت تا اینکه به تدریج از سال ۱۳۶۸ و با روی کار آمدن دولت هاشمیرفسنجانی در زمان دکتر نوربخش، دولت تصمیم گرفت به سمت خصوصیسازی گام بردارد. این تصمیم اگرچه در زمان خود با مقاومتهای بسیاری روبهرو شد، اما در هیات دولت و در ارکان بالا و سیاستگذار کشور تصویب و حرکت به سمت آن آغاز شد.
رجایی سلماسی تا شهریور ۷۶ در سمت دبیرکلی بورس فعالیت کرد و در این ۱۷ سال توانست بازار سرمایه را به بسیاری از افراد، دستگاهها و سازمانها بشناساند و راه توسعه این بازار را هموار سازد.
یکی از خاطرات رجایی سلماسی حضور تنها رئیس جمهور در تالار بورس بود که در ادامه به آن اشاره خواهد شد. این حضور در ۵ خرداد ۱۳۷۳ اتفاق افتاد.
الله وردی رجایی سلماسی گفت: آیت الله هاشمی رفسنجانی تنها رئیس جمهوری بود که وقت گذاشت و خرداد ۷۳ به دعوت رئیس کل بانک مرکزی وقت آقای محمدحسین عادلی و بنده، به تالار معاملات حافظ آمد تا سامانه الکترونیکی معاملات را که به تازگی از کانادا خریداری و نصب شده بود را افتتاح کنند.
رجایی سلماسی افزود: در آن روز تاریخی و پیش از شروع معاملات بود که من و آقای عادلی زنگ معاملات را زدیم و سپس توسط جناب رفسنجانی، اولین معامله الکترونیکی انجام شد و طی آن ایشان سهام یک شرکت را برای موسسات خیریه خریداری کردند. سپس به سالن کنفرانس رفته و شنوای گزارشهای ارایه شده از مسئولان و من شدند.
اولین دبیرکل سازمان بورس بعد از دوران انقلاب، ادامه داد: نقش ایشان در بازار سرمایه فقط محدود به حضور در تالار معاملات نبود بلکه به عنوان رئیس جمهور، همواره از بورس حمایت میکرد. به طوریکه بعد از وضع مالیات سنگین برای نقل و انتقال سهام و مخالفت ما، این موضوع توسط ایشان بر طرف شد. همچنین یکی دو بار به کابینه دعوت شدم تا وضعیت بورس را گزارش دهم. مخصوصا" هنگام نوسان شدید شاخص، ایشان بلافاصله دستور حمایت از بازار را دادند.
رجایی سلماسی افزود: خاطرم هست یک بار که شاخص بورس تغییراتی کرده بود، از من گزارش خواست. چرا که وی انسان بزرگی بود که برای ایران و اقتصاد و بورس، خدمات زیادی کردند و به بورس علاقمند بودند. همچنین سال ۷۴ یا ۷۵ بود که دومین همایش فدارسیون بورسهای آسیایی و اروپایی در اصفهان برگزار شده و قبل از عزیمت نمایندگان ۳۵ بورس به اصفهان، به دفتر ریاست جمهوری دعوت شدیم و ایشان برای ما سخنرانی کردند.
وی افزود: از سوی دیگر ایشان درحالی همواره در سخنان و پیامهای نورزوی، از بورس یاد میکردند که هنگام تهیه برنامه اول توسعه نیز حامی بورس و بازار بوده و بورس در همان سالهای دهه ۶۰ فعال شد. حتی در مورد شاخص تعییراتی رخ داده بودکه من گزارش دادم. ایشان انسان بزرگی برای ایران و اقتصاد و علاقمند به بورس بودند که خدمت زیادی کردند.
وی به اثرات حضور در تالار حافظ و حمایتهای آیت الله رفسنجانی از بورس اشاره کرد و گفت: بورس آن موقع شناخته شده نبود و با حضور چنین افراد بزرگی توسعه یافت. در اصل از طریق ایشان بورس شناخته شد.
ملک محمد یحیایان از کارگزاران قدیمی بورس و مدیرعامل کارگزاری بازار سهام نیز، در مورد روز حضور آیت الله رفسنجانی در تالار معاملات به بورس پرس اعلام کرد: در آن روز تاریخی افتتاح سامانه جدید معاملات، آقای رجایی سلماسی دبیر کل وقت تعدادی سهم به ایشان اهدا کردند. ایشان هم آنها را به موسسات خیریه نظیر جذامیان و کهریزک و.. تخصیص دادند.
وی ادامه داد: حضور ایشان در بورس نقطه عطفی برای بازار سرمایه بود. میتوان گفت شروع حرکت بازار سرمایه از آن روز بود. بعد از آن هم یک جلسهای در پاستور در دفتر ایشان برگزار شد و کلیه کارگزاران و مدیران وقت سازمان کارگزاران بورس و بانک مرکزی در آ ن جلسه حضور داشتند و تبادل نظر کردند.
یحیایان افزود: تا جایی که اطلاع دارم دفتر ایشان بر روی مدیران سازمان باز بود و مستقیما از وضعیت بازار گزارش میگرفتند و پشتیبان خوبی برای بازار سرمایه بودند. رحمت خدا بر ایشان باد.
عکس زیر مربوط به حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی است که ۵ خرداد ۷۳ در صفحه اول روزنامه همشهری چاپ شد.
در این عکس که از تالار حافظ گرفته شده، عادلی و رجایی سلماسی (رئیس وقت بانک مرکزی و دبیر کل سازمان بورس قدیم)، درحال نواختن زنگ معاملات در حضور آیت الله رفسنجانی و کارگزاران هستند.
از دسته گل های دست پروردش، حسن روحانی هم خاطره دارید؟!