به گزارش نبض بورس، در روز چهارشنبه ۱۳ دی ماه بود که متاسفانه حادثه کرمان رخ داد و شماری از هموطنان مان جان خود را از دست دادند. با توجه به این تنش و ریسک به وجود آمده در گفتگو با شهیر محمدنیا به این پرسش پاسخ دادیم که این حادثه چه تاثیری بر بورس تهران خواهد گذاشت؟
شهیر محمدنیا، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در مورد تأثیر حادثه اخیر و به طور کلی تنش و جنگ‌ها بر روند بازار سرمایه بیان کرد: داراییِ بازار سرمایه یک دارایی در کلاسِ دارایی‌های ریسکی است و قدر مسلّم، زمانی که ریسکی مثل جنگ به اقتصاد وارد شود منجر به کاهش ارزش سهام و نزولی شدن بازار می‌شود. اما چند نکته بسیار ضروری وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. اولین نکته این است که معمولاً ریسک‌های ناشی از جنگ به صورت هیجانی روی بازار تأثیر می‌گذارند؛ به طوری‌که مثال‌های بسیار متعددی را می‌توان پیدا کرد که واکنش‌های بازار‌ها به جنگ‌ها را نشان می‌دهند و معمولاً در ابتدا بدین‌صورت هستند که بازار‌ها را از حالت کارایی خارج می‌کنند و شاهد بیش واکنش‌ها در آن هستیم. به طور مثال؛ زمانی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد ما شاهد یک بیش واکنش در بازار‌های جهانی چون؛ طلا، نفت، کامودیتی‌ها بودیم و این امری طبیعی است.
این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در حقیقت، این بیش واکنشی به دلیل ترسی است که در بازار‌ها ایجاد می‌شود. زیرا اساساً پول یک خاصیتی دارد که ترسوست و سعی می‌کند به جایی برود و مأمنی برای خود پیدا کند که از ریسک کمتری برخوردار باشد. بنابراین، وقتی جنگی شروع می‌شود به دلیل این که ابعادش مشخص نیست پول ترجیح می‌دهد ریسک نکند و سراغ کلاس دارایی‌های بدون ریسکی مثل دلار و طلا برود. اما نکته‌ای که وجود دارد این است بعد از مدتی که ابعاد تأثیرات واقعی ریسک مشخص شد بازار به سرعت کارا می‌شود و خودش را اصلاح می‌کند و در مورد حادثه تلخ کرمان هم، همین‌طور است؛ به طوری‌که اگر مصداق‌های عینی و مشابه این رخداد را بررسی کنیم، می‌بینیم که پس از گذشت چند روز از وقوع حادثه شاهد اصلاح بازار هستیم؛ به طوری‌که دوباره به ارزش ذاتی خودش برمی‌گردد یا حداقل در آن نقطه‌ای قرار می‌گیرد که چنین ریسکی وارد شده است. از اینرو، به وفور می‌توان مثال‌های متعددی؛ هم در بازار‌های جهانی و هم در بازار‌های داخلی پیدا کرد که بدین گونه هستند.
محمدنیا تصریح کرد: در حال حاضر، نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر شدت و حدّت این تنش احتمالی که ممکن است بین ایران و یا طرف‌های مورد حمایت آن در این جنگ؛ هم از نظر شدت درگیری و هم از لحاظ وسعت آن افزایش پیدا کند قطعاً بر بازار سهام تأثیرگذار است، ولی اگر در همین حد بماند با قاطعیت می‌گویم اثرگذاری منفی چندانی نخواهد گذاشت و بازار اصلاح می‌کند. بنابراین، در این مسئله که شاهد واکنش اولیه منفی باشیم شکی نیست، اما با وجود تلخ و غم انگیز بودن این حادثه، نکته مثبتی که برای بازار سرمایه وجود دارد، این است که حادثه تروریستی کرمان در پایان هفته رخ داد و با دو روز تعطیلی همراه بود و همین امر موجب تعدیل هیجانات می‌شود؛ به طوری که سرمایه گذاران فرصت دارند تا ابعاد مختلف را بررسی کنند و دچار بیش واکنشی نشوند.
گفتنی است که معمولاً ریسک‌های جنگ بدین صورت هستند. هرچند که بحران‌های اقتصادی می‌توانند به مراتب تأثیرات منفی‌تری بر بازار بگذارند. یعنی وقتی وارد یک چرخه‌ی رکود اقتصادی می‌شویم تأثیرات منفی‌تری روی بازار خواهد داشت تا ریسکی که ناشی از جنگ است. البته خوشبختانه، کشور ما زیاد با آن درگیر نشده و پُرواضح است که اراده‌ای برای افزایش تنش و درگیری وجود ندارد. زیرا ظاهراً گروه داعش مسئولیت حمله کرمان را برعهده گرفته است و همین مسئله باعث می‌شود که این هیجان تا حد بسیار زیادی فروکش کند؛ به طوری‌که اگر ابهامی مبنی بر این وجود داشت که منشأ این حمله کجاست؟! نگاه‌ها به طرف اسرائیل می‌رفت و در این صورت، نشانه‌ای از توسعه ابعاد جنگ بود. اما با وجود تلخ بودن این حادثه تروریستی، نکته مهم برای بازار سرمایه این است تأثیر منفی که انتظار می‌رفت را بدنبال نخواهد داشت.
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند افزایش نرخ دلار و تأثیر آن بر بورس تأکید کرد: بین نرخ دلار و بازار سرمایه همبستگی مثبتی وجود دارد و با افزایش قیمت دلار شاهد یک رشد تورمی در بازار سهام هستیم؛ به طوری‌که بالا رفتن قیمت دلار و افزایش اسمی درآمد شرکت‌ها تأثیر مثبتی روی بازار سرمایه می‌گذارند. از این رو، باید بگوییم در ابتدا، شاید برای مدت کوتاهی یک پارادوکسی به وجود بیاید. اما هم قیمت دلار اصلاح خواهد شد و هم بازار سهام منفی‌های خود را جبران خواهد کرد. یعنی ممکن است به صورت هیجانی شاهد افزایش قیمت دلار و ریزش بورس باشیم، ولی پس از مدتی؛ هم قیمت دلار اصلاح خواهد شد و هم بازار سهام، نزول خود را پوشش خواهد داد.
محمدنیا تصریح کرد: اگر شاهد افزایش تنش باشیم و قیمت دلار روند صعودی به خود بگیرد قطعاً تأثیر خود را در طولانی مدت خواهد گذاشت. زیرا افزایش باثبات قیمت دلار بر بازار اثرگذار است، ولی وقتی که این روند افزایشی ناشی از ریسک جنگ است نشان می‌دهد اولویت با جنگ است و زمانی که بازار شاهد جنگ باشد اهمیت بیشتری به خبر‌های آن خواهد داد. بنابراین، تأثیر منفی می‌گیرد، ولی قیمت دلار اثر بلندمدت تری دارد و ثبات نرخ هم، در آن بسیار تأثیرگذار است. بنابراین، اساساً ما با یک بازاری روبرو خواهیم بود که احتمالاً شاهد قدری بیش واکنشی در آن هستیم، ولی هیجانات به سرعت اصلاح خواهند شد و بازار سرمایه در مسیر خود قرار می‌گیرد و به حالت کارا برمی‌گردد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در پایان، به سهامداران این‌طور توصیه کرد: به سهامدارانی که با دید میان‌مدت و بلندمدت سهامداری می‌کنند توصیه می‌کنم اصلاً نگرانی نداشته باشند و آرامش خود را حفظ کنند. زیرا این اولین بار نیست که چنین ریسک‌هایی به بازار سهام ما وارد می‌شود و آخرین‌بار هم نخواهد بود. در نتیجه، ما باید بدانیم چه دیدگاه و استراتژی داریم و همان‌ها را لحاظ کنیم.
با توجه به این که ریسک‌های غیر سیستماتیک را می‌توان پوشش داد، ولی پوشش ریسک‌های سیستماتیک تا حدی سخت است و اگرچه بدین صورت نیست که نتوان کاری کرد، ولی بهترین اقدامی که در چنین شرایط‌هایی می‌توان انجام داد تا در زمان‌های ریسک سیستماتیک، سرمایه تا حدی هج شود این است که هر فرد نسبت به ریسک‌گریزی و ریسک‌پذیری، حتماً در دارایی خود وزن قابل قبولی را به صندوق‌های طلا اختصاص دهد که سهم آن می‌تواند ۳۰-۲۰ درصد بالاتر یا پایین‌تر باشد تا در بدترین حالت هم، بتوان سرمایه را هج کرد و پوشش داد. یعنی حتی اگر بدترین اتفاق ممکن و سناریوی بدی نیز رخ دهد متضرر نشوند. زیرا ریزش نرخ دلار با افزایش قیمت طلا تا حدی همدیگر را پوشش می‌دهند و نرخ طلا به ویژه برای ۲۴-۲۰ به دلایل بنیادی مبسوط و افزایش تقاضایی که برای آن وجود دارد؛ هم از لحاظ بنیادی و هم از نظر ریسک احتمالی وارد شده در بازار‌های جهانی سیر صعودی خواهد داشت.
